Hoe vaak sta je stil staat bij wat je voelt?
Emotioneel analfabetisme is misschien nogal een uitspraak, maar ga voor jezelf eens na hoe vaak je jezelf toestaat om emoties te hebben.
Hoe vaak heb je een gesprek met iemand over je gevoelens; je angsten, je irritaties, je jaloezie, je wanhoop en onzekerheid?
Heb ik een punt?
Vooral in onze westerse samenleving zijn we gericht op werk met de targets die we moeten halen, we willen succesvol zijn, iets bereiken en onze mening verkondigen op internet en we willen mooie dingen kunnen kopen. Verstand wordt gezien als kracht en emotie als zwakte of destructief.
{a3011ar41252}
Emotionele analfabetisme is ontstaan door een gebrek aan emotionele opvoeding
Veel mensen zijn emotioneel analfabeet geworden doordat ze niet geleerd hebben om emoties en gevoelens te benoemen of doordat ouders het voorbeeld gaven dat je emoties moet negeren of veroordelen. Daardoor hebben we geleerd onszelf in de hand te houden en zijn we gevoelens daardoor gaan wantrouwen of we schamen ons ervoor omdat we het als een teken van zwakte zien. Veel mannen hebben het vermogen om lief te hebben kwijtgeraakt, omdat hun vader hierin geen voorbeeld was.
In het gezin waarin ik opgroeide bestonden geen emoties. Daardoor verdwenen ze uit mijn bewustzijn. Mijn gevoelsleven was doods en ik voelde me vaak eenzaam, hoewel ik dat toen niet besefte. Ik verdreef dit lege gevoel door dingen te doen. De non-verbale boodschap die ik meekreeg was dat je altijd bezig moest zijn. Mijn moeder was duidelijk niet gelukkig in haar rol als moeder en huisvrouw. Dat voelde ik al jong maar als kind betrok ik dat op mezelf en ik leerde dat je daar niet over praat. Het was dus normaal dat je je ongelukkig voelde en gewoon doorging met je leven.
Welke non-verbale of verbale boodschappen heb jij meegekregen?
- We zijn altijd vrolijk, wat er ook gebeurt.
- Als je verdrietig ben drink je een glas water en dan is het weer voorbij.
- We zijn altijd dankbaar, wat er ook gebeurt.
- Als je boos bent, ga je naar je kamer om te herstellen.
- Het leven is geen lolletje, klagen heeft geen zin
Soms heeft een ouder of een van de kinderen het alleen recht op emotioneel zijn. Het wordt gezien als een ziekte of een handicap. Wellicht uit diegene zijn emoties buiten alle proporties of heeft regelmatig woede-uitbarstingen, waardoor emoties bedreigend en overweldigend worden ervaren. Kinderen kunnen daardoor het gevoel hebben dat ze voortdurend in een mijnenveld leven. Ze zullen al jong besluiten dat je emoties ten alle tijden moet vermijden.
Velen van ons zijn in de kindertijd niet voldoende getroost bij verdriet en niet voldoende ondersteund bij boosheid.
Het tekortschieten van ouders hebben kinderen vaak op zichzelf betrokken; dat je bijvoorbeeld niet lief, niet de moeite waard of niet gehoorzaam was. Het gevolg is dat je pijnlijke situaties in je volwassen leven nog steeds op jezelf betrekt omdat je denkt niet goed genoeg, interessant genoeg of niet lief genoeg te zijn. Je beseft niet dat je in de kindertijd niet in staat was om situaties anders te beoordelen. De conclusies die je trok zijn diepe kernovertuigingen geworden en ze hebben geleid tot een gebrek aan eigenwaarde. Het is belangrijk meer inzicht te krijgen in dit persoonlijke verhaal en daarnaast ook te kijken naar een breder context zoals de geschiedenis van de ouders, het grote familiesysteem en de cultuur van de omgeving en van het land waar je bent opgegroeid. Ouders zijn beïnvloed door hun ouders en de gebeurtenissen in hun jeugd.
Anna kwam op coaching omdat ze zich op het werk voortdurend schuldig voelde als haar baas chagrijnig was. De moeder van Anna moest als oudste kind, na een jong overlijden van haar moeder, voor het gezin zorgen waardoor ze geen eigen leven heeft kunnen leiden en bitter is geworden. Dat reageerde ze later af op haar eigen kinderen. Anna had voortdurend het gevoel dat ze egoistisch was en haar moeder ongelukkig maakte.
Gebrek aan emotioneel bewustzijn leidt tot verharding
We hebben geleerd ons te verharden of onze gevoelens te negeren en op onze kiezen te bijten. Terwijl we denken dat we krachtig zijn als we onszelf flink houden en we denken dat we veilig zijn als we het gevoel hebben alles onder controle te hebben. Maar dat is een schijnveiligheid. Ondanks de illusie van controle worden we gekwetst en blijven we kwetsbaar. Terwijl we juist door onze kwetsbaarheid te aanvaarden, we meer controle zouden hebben over onszelf want dan doen we wat we diep vanbinnen voelen. Kwetsbaarheid is een universeel gegeven en onderdeel van mens zijn. We zijn kwetsbaar in de liefde, kwetsbaar in onze verlangen gezien, gehoord te worden en betekenis te hebben. Door kwetsbaar te zijn kunnen we gekwetst en geraakt worden maar door kwetsbaar en ontvankelijk te zijn, zijn we in staat een diepe verbondenheid te voelen met onszelf en met anderen.
Gebrek aan emoties leidt tot vervreemding
Wanneer je geen contact hebt met je emoties, kun je niet huilen wanneer je verdriet hebt, het kost moeite om te genieten en echt lachen ligt in een ver verleden. Als je gespannen bent negeer je dat gevoel en wanneer je boos wordt houd je je in. Je doet dingen waar je niet van houdt maar dat realiseer je je pas veel later. Op het moment is dat gevoel moeilijk te benoemen. Wanneer iets je raakt of kwetst, wat niet vaak gebeurt, zul je dat gevoel weg rationaliseren, trek je je terug of zoek je afleiding. Dan gaat het vanzelf wel weer over, denk je. Wanneer je door verdriet wordt overvallen, verontschuldig je je voor deze ongepaste uiting van zwakte. Je blijft lachen om de indruk te wekken dat je alles onder controle hebt. Gevoelens van hartstocht zijn uitgedoofd, in plaats daarvan leef je van kortstondige pleziertjes; een goed glas wijn, een nieuwe gadget of dure schoenen. Alsof dat de zin van het leven is. Uiteindelijk ben je totaal vervreemd van jezelf.
Er zijn veel manieren om niet te hoeven voelen. Zo kun je emoties weg rationaliseren of bagatelliseren.
Wil je ontdekken welke strategie jij hebt om emoties te vermijden?
Emotionele intelligentie ontwikkelen is nooit te laat!
Onze conditionering heeft een grote invloed gehad op onze emotionele ontwikkeling. Het kost tijd om onze gevoelens weer te herkennen, te accepteren en het gevoel woorden te geven. Maar dat is nooit te laat en het is van onschatbare waarde om voluit te kunnen leven.
Wie zijn eigen gevoelens goed kent en accepteert, kan zich gemakkelijker verplaatsen in de emoties van anderen.
Daardoor verbetert de kwaliteit van je relaties. Door het bevorderen van je emotionele welzijn, ondersteun je jouw lichamelijke gezondheid. Tegelijkertijd leer je jezelf beter kennen en krijg je meer vat op je emoties.
Training Emoties wat moet ik ermee?
De meeste mensen hebben geen onderwijs of opvoeding gehad in het omgaan met emoties. Dat is vreemd want emoties liggen aan de basis van onze persoonlijkheid en ze dragen zorg voor ons welzijn.
In drie losse dagen behandelen we alles wat je over emoties moet weten en word je je bewust hoe je zelf met emoties omgaat en met die van de ander.
Wil je eerst gratis kennismaken om te kijken of dit iets voor je is? Meld je aan via het contactformulier.
Ben je een professional die met mensen werkt?
Leer een effectief stappenplan om emotionele intelligentie te ontwikkelen zowel bij jezelf als bij je cliënten. De opleiding is geaccrediteerd bij verschillende beroepsopleidingen. Meer info vind je hier:
BASIS OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP VOOR PROFESSIONALS
De Basisopleiding Emotioneel Meesterschap voor professionals is geaccrediteerd door verschillende beroepsorganisaties, waaronder:
Het Registerplein (62 registerpunten)
Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) (58 punten)
NOBCO Nederlandse Orde van Beroepscoaches (54 p.e. uren)
Wil je eerst gratis kennismaken?
Dat kan. Meld je aan via het contactformulier.
