Iedereen heeft een zelfbeeld.
Het zelfbeeld is het denkbeeld dat je over jezelf hebt gevormd in de loop van je leven. Beantwoord onderstaande vragen en je beschrijft je zelfbeeld.
- Hoe zie jij jezelf?
- Beschrijf je karakter eens?
- Wat vind je van jezelf?
- Wat zijn jouw kwaliteiten?
- Wat zijn je beperkingen?
- Wat zijn je gevoeligheden?
In de interactie met anderen kom je altijd jezelf tegen.
De manier waarop je je zelf waardeert is een onderdeel van het zelfbeeld en heeft invloed op hoe je je verhoudt tot anderen. Een negatief zelfbeeld kan leiden tot zelfkritiek en een kritische houding naar anderen. Een positief zelfbeeld zorgt er over het algemeen voor dat je jezelf en anderen op een positieve manier benaderd.
Daarnaast is het belangrijk om te weten of het beeld wat je over jezelf hebt, klopt met hoe anderen jou waarnemen en ervaren. Stel dat je denkt dat je behulpzaam bent maar medewerkers hebben het idee dat je moeilijk bereikbaar bent, dan klopt er iets niet. Als het beeld wat jij over jezelf hebt namelijk niet klopt met hoe anderen je ervaren, dan zal er iets misgaan in de communicatie.
Je kunt een eenzijdig zelfbeeld hebben
Bijvoorbeeld dat je het idee hebt dat je elk probleem aankunt en overal een antwoord op hebt. Je twijfelt nooit, denk je en je voelt je nooit onzeker. Daartegenover staat dat je je altijd onzeker voelt en je nooit zeker bent van je zaak.
De ontwikkeling van ons zelfbeeld speelt zich af tijdens de eerste levensfase
Het fundament van jouw persoonlijkheid wordt gelegd in de eerste 10 jaar van je leven. Het bestaat uit het beeld dat je van jezelf hebben (dit ben ik), het beeld van de wereld (is de wereld veilig of niet), het beeld van je mogelijkheden (ik beteken iets of niets). Dit fundament is de basis van je handelen voor de rest van je leven. Het is gebaseerd op aannames en veronderstellingen die je als kind hebt gemaakt. Veel mensen leven nog steeds vanuit deze aannames, terwijl de levensomgeving totaal veranderd is.
Hoe is een zelfbeeld ontstaan?
Als kind wil je begrijpen hoe het leven werkt en voornamelijk wat je moet doen om geliefd en geaccepteerd te worden. Je trekt conclusies uit datgene wat je ziet en meemaakt. Daarnaast hebben je opvoeders een grote invloed op de ontwikkeling van je zelfbeeld, door hoe ze op jou hebben gereageerd, waar je in gewaardeerd werd en wat werd afgekeurd en bekritiseerd. Maar ook de plaats in het gezin, zoals de verstandige oudste of het vrije jongste kind, zorgt er voor dat je bepaalde aspecten van jezelf ontwikkeld. Op school krijg je etiketten opgeplakt door de leerkrachten zoals; ‘Ze laat zich snel afleiden’, ‘Het zit er wel in maar komt er niet uit’. Des te meer mensen het eens zijn over een etiket des te groter de kans is dat je dit overneemt als een gegeven.
Ook het voorbeeld van ouders, in hoe ze bijvoorbeeld met emoties omgaan, heeft jouw zelfbeeld beïnvloed. Wanneer ouders plezier maakten, verdrietig waren vanwege een teleurstelling, angstig waren bij een mogelijk gevaar en boos werden bij een onrecht, dan heb je ervaren dat emoties een vanzelfsprekende rol hebben in het leven. Als je ouders weinig op hadden met emoties en daardoor weinig aandacht besteden aan hoe je je als kind voelde, dan is de kans groot dat je gevoelens bent gaan negeren in jezelf. Zo kan het zijn dat je denkt dat je nuchter of rationeel bent.
Het beeld over jezelf is deels ontstaan door alles wat je hebt gedaan, waar je plezier in had, waar je goed in bent, wat mislukte en deels door de oordelen en verwachtingen die anderen over jou hadden. Dat kan zowel positief als negatief zijn. Zo kom je tot een algeheel gevoel over jezelf. Dat kan een fijn gevoel zijn maar ook een zorgelijk gevoel dat je het idee hebt dat je bijvoorbeeld niet voldoet aan verwachtingen. Het is ook mogelijk dat je je schaamt voor bepaalde aspecten van jezelf, zoals afhankelijkheid of te veel op de voorgrond willen zijn. Dus al met al is het best ingewikkeld met dat zelfbeeld.
Je zelfbeeld kan in de loop van je leven veranderen
Wanneer je gevoelig bent voor de verwachtingen en oordelen van anderen zul je je gedrag bijstellen en daarmee kan je zelfbeeld ook veranderen. Van huis uit ben ik niet sociaal en attent opgevoed. Daar win je geen vrienden mee. Jarenlang heb ik moeite gedaan om sociaal te zijn en op een gegeven moment kon ik tegen mezelf zeggen; ‘Ik ben een sociaal persoon’.
Een zelfbeeld kan je beperken in je doen en laten.
Wanneer je vindt dat je een tolerant en vriendelijk mens bent, zul je niet snel toestaan dat je ook intolerante en onaardige gevoelens hebt. Als je jezelf ziet als een harde zakelijke heer of dame dan zul je gevoelens van kwetsbaarheid en onzekerheid niet snel erkennen. Op deze manier houd je een bepaald zelfbeeld in stand. Ga eens na hoeverre je vastzit aan het beeld dat je van jezelf hebt. Dat is het geval als je denkt:
- Zo ben ik nu eenmaal
- Dat is nu eenmaal mijn aard
- Ik kan er niets aan doen dat ik altijd……
Je bevestigt je zelfbeeld
Wanneer je vastzit aan je zelfbeeld ga je gedrag vertonen waardoor je hierin bevestigd wordt. Als je denkt dat je een chaotisch persoon bent, zal zich dat uiten door rommel en vergeetachtigheid. Wanneer je denkt dat je verlegen bent, zul je niet snel initiatieven nemen. De kans is groot dat je geen moeite doet om dit te veranderen want je gaat ervan uit dat het niet veranderbaar is. Stel dat je denkt dat je niet interessant bent, dan zul je vaak je mond houden in overlegsituaties of bij sociale bijeenkomsten. Daardoor gaan anderen denken dat je niet veel te melden hebt en word je bevestigd in deze veronderstelling Terwijl je wel degelijk iets zinnigs of interessants te melden hebt. Op die manier creëer je je eigen werkelijkheid. Deze zelfbevestiging wordt in de psychologie self-fulfilling prophecy genoemd.
Doe de gratis Zelfbeeld test en krijg een spiegel voor hoe jij jezelf ziet en hoe je van jezelf moet zijn.
Meer artikelen over zelfbeeld:
Hoe een zelfbeeld positief en negatief kan zijn
Wat is een onrealistisch zelfbeeld?
Wat is een negatief zelfbeeld?
Hoe ontwikkel je een positief zelfbeeld?
Wat levert het op om een positief zelfbeeld te ontwikkelen?
- Een gevoel van eigenwaarde.
- Ontspanning omdat je mag zijn wie je bent
- Een levendig gevoel dat zorgt voor spontaniteit
- Zelfvertrouwen in je mogelijkheden
Wordt het niet tijd om eindelijk eens te leven vanuit jezelf?
Als je wilt begrijpen waarom je steeds in dezelfde ongelukkige patronen terechtkomt, is het zinvol je te verdiepen in het verleden om je te bevrijden van oude loyaliteiten.
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Voor iedereen die bezig wil zijn met bewustwording en persoonlijke ontwikkeling.
Voor iedereen die behoefte heeft aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen.
Voor iedereen die vat wil krijgen op verschillende vormen van conditionering en loyaliteit
De opleiding is geaccrediteerd door verschillende beroepsverenigingen.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Woon je te ver weg maar wil je hier toch mee aan de slag?
Online cursus Ontspannen jezelf zijn.
Ik leer je allerlei beelden en ideeën over jezelf, die niet bijdragen aan jouw levensgeluk, los te laten. Ik biedt je een stappenplan aan waar ik al meer dan 20 jaar mee werk en wat zijn effectiviteit heeft bewezen.
Lees meer over de online cursus Ontspannen jezelf zijn
