De 5 liefdestalen van Gary Chapman -

De 5 talen van de liefde door Gary Chapman, vrij vertaald door Marja Postema

Wat ik vaak tegenkom in mijn relatie coaching is dat meestal een van de partners ervanuit gaat dat de liefde vanzelf standhoudt. Dat dacht ik ook tijdens mijn eerste huwelijk. Ik ging ervanuit dat, net als in het huwelijk van mijn ouders, het verder vanzelf zou gaan. Het heeft even geduurd voordat ik begreep dat een relatie gevoed moet worden, met andere woorden, je partner heeft liefdevolle aandacht nodig om zich geliefd te voelen, waardoor hij of zij blij is met de relatie.

Volgens Gary Chapman zijn er vijf algemene manieren waarop je de liefde voor en van je partner kunt uiten en ervaren. Hij stelt dat ieder mens een voorkeurs-“taal” heeft, waarop hij of zij liefde ervaart. We zijn geneigd om onze liefde te uiten op de manier waarop onze ouders en opvoeders hun liefde voor elkaar hebben geuit. Dit kan volgens Chapman betekenen dat de man hard werkt voor het gezin en de vrouw het huishouden bestiert. Maar dat noem ik geen liefde, dat noem ik waarden en normen ten aanzien van een relatie: Een man hoort te werken en een vrouw hoort thuis te zijn voor de kinderen en is verantwoordelijk voor het huishouden. Wanneer je kinderen kreeg en een baan had, werd je ontslagen! Dat was normaal in de tijd van het huwelijk van mijn ouders. Ik ben geboren in 1955. In de jaren zeventig kwam er echter duidelijk verandering in deze opvattingen. Vrouwen braken los uit het keurslijf dat het huwelijk hen gaf. In tegenstelling tot Chapman zou ik dat geen liefdestaal noemen, maar de generatie van de babyboomers heeft wel dit voorbeeld meegekregen.

Je kunt niet geven wat je niet hebt gekregen. In mijn eerste huwelijk heb ik voor een groot deel het gedrag van mijn moeder overgenomen: dienstbaar zijn, geen eigen behoeftes hebben en niet klagen. Na drie jaar was het huwelijk ten dode opgeschreven.

Liefde is een primaire behoefte

De eerste behoefte waarmee je op de wereld komt, is een warme, geborgen en liefdevolle ontvangst. Een baby ervaart dat door fysiek contact. Het heeft liefde nodig om het gevoel te krijgen dat het welkom is, dat er van hem gehouden wordt, zodat het een goed gevoel over zichzelf kan ontwikkelen. Dat klinkt logisch, maar niet alle ouders zijn in staat om hieraan te voldoen, om verschillende redenen: ze hebben zelf een tekort aan liefde ervaren, ze hebben geen idee wat echte liefde is, ze zijn ongelukkig in hun relatie of ze zien opvoeden als een praktische taak. We hebben allemaal een beeld van wat liefde is, beïnvloed door het gezin waarin je opgroeit, door romantische boeken en films, en door je verlangens.

De liefde gaat niet vanzelf.

Alfons van Steenwegen werd succesvol met het boek Liefde is een werkwoord. Dat klinkt misschien heel onromantisch, maar wil je ervoor zorgen dat je relatie slaagt, dan zul je deze opvatting moeten accepteren. Wanneer je ervan uitgaat dat je een beperkt beeld hebt van wat liefde is en hoe je een liefdevolle relatie in stand houdt, dan valt er wat te leren. Chapman gebruikt de metafoor van de liefdestank die gevuld blijft en Stephen Covey spreekt over de emotionele bankrekening, waarbij het geven en nemen in balans moet blijven. Het is nogal een onromantisch en zakelijk beeld: een tank en een bankrekening. Ik zie liefde liever als iets wat levend moet worden gehouden. Wanneer je gaat samenwonen, getrouwd of niet, zul je dit jonge plantje moeten voeden.

Verliefdheid is tijdelijk

De mooiste dag van je leven is je huwelijksdag, want dan vier je jouw verliefdheid. (Dit is mijn aanvulling.) Je viert dat je samen op een roze wolk zit. De huwelijksdag zou je kunnen zien als het moment dat je bereid bent en gemotiveerd om de relatie aan te gaan. Het echte werk – liefde ontvangen en geven – staat dan op je te wachten.

Liefde ervaren en geven

We geven wat we hebben geleerd. Helaas is dat vaak niet hoe je partner liefde ervaart. Mijn dienstbaarheid gaf mijn eerste man niet het gevoel dat ik van hem hield. Hij had mijn aandacht nodig, maar ik had geen idee hoe ik dat moest doen, ook al klinkt het nu zo eenvoudig.

Liefdestaal 1: Complimenten, waardering en dankbaarheid uiten en ontvangen

Complimenten geven en je waardering uitspreken is een manier om je liefde te uiten. Dat is niet ingewikkeld, maar vraagt wel om een innerlijke weerstand te overwinnen die bij sommige mensen hardnekkig kan zijn. De Nederlandse cultuur is niet zo van complimenten geven: “Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg” of de opmerking “Ze weet wel dat ik van haar houd” houden dit tegen. Het uitspreken van “Ik houd van jou” is voor veel mensen een enorme innerlijke blokkade. We zijn blijkbaar in onze cultuur niet gewend om onze liefde, bewondering en waardering uit te spreken. Onze Hollandse nuchterheid werkt dit tegen. Daar weet ik als Groningse alles van.

Herinner jij je dat je van je ouders en andere volwassenen complimenten en waardering hebt gekregen toen je een kind was?

Herinner jij je dat je ouders elkaar complimenten gaven en hun dankbaarheid naar elkaar uitspraken? Als het antwoord ja is, dan heb je een mooi voorbeeld meegekregen.

Heb je ook gezien hoe de ander deze complimenten, waardering en dankbaarheid in ontvangst nam? Het geven van complimenten en waardering mag lastig zijn, maar het ontvangen is voor velen nog moeilijker. Reacties zoals “Ach, het was niks”, “Dat zou iedereen doen”, “Een mooie jurk? Ach, het is maar een tweedehandsje”, “Zie ik er leuk uit? Ach, je overdrijft” komen voor veel mensen bekend voor.

Een compliment echt in ontvangst nemen, betekent dat je de liefde die in de boodschap zit, tot je doorlaat dringen. Tot je doorlaten dringen betekent dat je het echt gelooft! Wanneer je het echt gelooft, raakt het je diep. Want de kans is groot dat er een klein jongetje of meisje in je zit, die al die tijd heeft geloofd dat hij of zij geen liefde verdiende.

Complimenten, waardering en dankbaarheid gaan over hoe je eruitziet, de moeite die je ergens voor gedaan hebt, waar je goed in bent, de offers die je hebt gemaakt, de inspanning die je ergens voor hebt geleverd, maar ook de kleine dingen elke dag: lekker koken, iemand anders zijn rotzooi opruimen, het huis gezellig maken, de vakantie regelen, etc.

Ik houd heel erg van complimenten en waardering krijgen. Als ik het niet krijg voor iets waarvan ik vind dat ik het verdien, dan vraag ik erom. Ik zorg voor de tuin, en dat is een hele klus. In het begin moest ik een gêne overwinnen, maar nu is het een leuk spel. Ik zeg tegen mijn man: “Kom even kijken naar de tuin.” Hij weet wat ik dan bedoel en wat mijn behoefte is. Je kunt het zien, dat hij het spel vol overgave meespeelt, maar zijn complimenten zijn oprecht. Hij doet zijn best om mij een douche van waardering te geven voor al het werk dat ik in de tuin doe. Dat zorgt ervoor dat ik me helemaal gezien voel in dit vaak vervelende klusje en in mijn kwaliteit om een mooie tuin te creëren. Het maakt me blij en geliefd!

Liefdestaal 2: Steun en bemoediging geven

Bij Chapman valt deze vorm van liefde onder positieve woorden, waaronder ook liefdestaal 1 valt. Ik vind dat dit onderdeel apart genoemd mag worden, omdat het de liefde enorm voedt. Je kunt elkaar op allerlei vlakken steunen: emotioneel, door er voor elkaar te zijn als je verdriet hebt, bang of boos bent; mentaal, door er voor elkaar te zijn als je over iets piekert of niet weet hoe je iets moet aanpakken; fysiek, door voor elkaar te zorgen wanneer je partner ziek, zwak of misselijk is; in gedrag, door iets voor elkaar te doen, zoals een klusje waar je niet aan toekomt. Mijn vader toonde zijn liefde door dingen voor mij te doen. Hij maakte dingen, zoals een bureau, toen ik naar de middelbare school ging, en later, toen ik een alleenstaande moeder was, hielp hij bij allerlei praktische zaken. Ik stond graag op rommelmarkten; hij bracht me met de auto vol spullen en haalde mij weer op.

Bij steunen hoort ook elkaar helpen. Bij relatiecoaching hoor ik, vooral van vrouwen, dat ze het vernederend vinden om hulp te vragen. De meest voorkomende reactie is: “Als hij het zelf niet ziet, hoeft het voor mij niet meer.” Alsof je partner kan ruiken waar je graag hulp bij nodig hebt. Het is niet vernederend, maar het voelt kwetsbaar om hulp te vragen. Alsof je diep van binnen het idee hebt dat je niet zwak mag zijn of vindt dat je alles zelf moet oplossen. Hier komen we bij dezelfde moeite als bij het ontvangen van complimenten. Hulp vragen en ontvangen is veel moeilijker dan hulp geven. Ik heb al jong besloten dat ik voor mijn ouders geen last wilde zijn. Ik zou mezelf wel redden. In mijn poging na mijn eerste huwelijk om weer een relatie aan te gaan, kreeg ik regelmatig te horen dat ik blijkbaar niemand nodig had. Ik deed alles zelf wel. Daar was voor deze mannen geen eer aan te behalen. Ik heb moeten leren dat hulp vragen de ander het gevoel geeft betekenis te hebben en het fijn is om degene die je liefhebt, te helpen.

Bij bemoediging denk ik aan je partner moed geven om dat te doen wat hij of zij graag wil doen, maar niet durft. Liefde is dat je partner ziet welke niet-ontwikkelde potentie je hebt. Je partner gelooft in je en is ervan overtuigd dat je in staat bent om je verlangens vorm te geven of niet-ontwikkelde eigenschappen te onderzoeken, door bijvoorbeeld een opleiding te volgen, om te ontdekken of het eigenschappen zijn die je doen groeien in je gevoel van eigenwaarde.

Liefdestaal 3: Samen zijn, gezelligheid en intimiteit ervaren

Wat heb je aan je partner als je een relatie hebt, maar je bent nooit samen? Het valt mij steeds vaker op dat jonge stellen in een restaurant wel samen zijn en ook weer niet, omdat ze beiden op hun mobiel zitten. Af en toe laten ze iets aan elkaar zien en wellicht is dat voor hen een perfecte avond samen.

Je kunt samen zijn, maar geen intimiteit beleven. Intimiteit is ook een verwarrend woord. Voor veel mannen betekent intimiteit fysieke, seksuele intimiteit, maar voor veel vrouwen bestaat intiem zijn uit het delen van wat je emotioneel bezighoudt. Hierin komen mannen van Mars en vrouwen van Venus. Ze spreken een verschillende taal en hebben moeite om elkaars taal te verstaan.

In het Groningse gezin waarin ik ben opgegroeid, waren we wel samen in een huis, maar we deelden geen ervaringen met elkaar. Het gezin was als koeien in de wei. We waren bij elkaar, maar er was altijd afstand, we raakten elkaar letterlijk en emotioneel niet aan.

Mijn man komt uit een Brabants gezin. Brabantse gezinnen zijn meer “apengezinnen”. Iedereen is aan het woord, er wordt geschreeuwd, gelachen, gestoeid en geknuffeld en er zijn verbale discussies. Het wordt als gezellig ervaren, maar het gaat nergens over. Net als in een apenfamilie gebeurt er van alles, maar er is geen rustige aandacht voor elkaar en belangrijke, gevoelige onderwerpen komen niet op tafel. Niet dat gevoelige en belangrijke onderwerpen in het Groningse gezin op tafel kwamen. Mijn vaders motto was: “We hebben het er niet meer over.”

Er zijn veel vormen van samen zijn.

Als samen zijn de manier is om de liefde te laten bloeien dan is het belangrijk dat je concreet bent in de vorm waarin je het gevoel van liefde ervaart. Want hier kan nogal eens verwarring over zijn, wanner je iets anders bedoeld dan samenzijn in huis terwijl de een TV zit te kijken en de ander een boek leest. Misschien bedoel je iets anders. Daarom geef ik wat ideeën:

Samen ergens gaan koffiedrinken, lunchen of uit eten gaan en delen wat je bezighoudt.
In de avond thuis een wijntje drinken en praten over wat je bezighoudt.
In de avond een rondje gaan lopen en delen wat je bezighoudt.
Praten over de kinderen en welke opvoeding je belangrijk vindt.
Samen naar de film, theater gaan of thuis een film kijken.
Samen sporten, dansen, fietsen, wandelen etc.
Samen eten of uitgaan met vrienden.

Er zullen activiteiten zijn die je samen leuk vindt en er zullen activiteiten zijn die een van jullie leuk vindt. Een activiteit ondernemen die je beiden leuk vindt, vraagt niet veel van je. Maar hoe liefdevol is het als je meegaat met je partner naar iets wat je niet boeit maar om haar/hem een plezier te doen. Natuurlijk zitten daar grenzen aan. Ik ben gek op rommelmarkten, maar mijn man vindt dat vreselijk. Zo zie ook wel eens mannen met hun vrouw kleding kopen. Daar straalt vaak een enorme verveling af bij de man. Ik heb geen plezier in de rommelmarkt als ik mijn man meeneem, dan ga ik liever met een vriendin. Mijn man houdt van muziekconcerten. Als dit concert in de arena is, ga ik niet mee, dat vind ik echt vreselijk maar als het een klein concert is, doe ik hem graag een plezier. Het gaat erom dat we het fijn hebben samen.

Er zijn activiteiten die gezellig zijn, het Brabantse leven en er zijn activiteiten die je dichter bij elkaar brengen. Dat gaat over intimiteit. Bij intimiteit geef je elkaar aandacht, ben je nieuwsgierig naar wat je partner bezighoudt en geef je ruimte aan emoties die er eventueel spelen. Je kunt vragen stellen die gericht zijn op hoe je je voelt in de relatie. Probeer een discussie te vermijden maar probeer echt te luisteren wat je partner zegt, zonder in de verdediging te gaan. Het vraagt om echt stil te staan en te erkennen wat je partner, vindt, wil, denkt en voelt.

Hoe voel je je in onze relatie?
Waar ben je blij mee? Wat vind je minder goed gaan?
Wat mis je? Waar verlang je naar?
Hoe gaat het op het werk?
Hoe beleef je de balans tussen werk en privé?
Hoe gaat het met jouw vriendschappen?

In dit artikel heb ik drie liefdestalen besproken:

Liefdestaal 1: Complimenten, waardering en dankbaarheid uiten en ontvangen

Liefdestaal 2: Steun en bemoediging geven

Liefdestaal 3: Samen zijn, gezelligheid en intimiteit ervaren

Wordt vervolgd in een volgend artikel: Waarom hebben de liefdestalen van Chapman lang niet altijd het gewenste effect?

Wil je de liefdestaal van elkaar leren kennen en een vorm vinden om de liefde te geven die je partner verlangd?

Als je van iemand houdt, ben je betrokken bij diens leven. Je wilt dat hij/zij gelukkig en gezond is, dus handel je daarnaar. Het klinkt heel logisch, maar is dat vaak niet. Een relatie wordt gedragen door twee mensen. Het is goed om regelmatig stil te staan bij jullie liefdes-werk.

Wil je leren hoe je de relatie kunt verdiepen?

Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching of relatiecoaching

Neem contact op via het contactformulier voor een gratis kennismakingsgesprek. Dan gaan we kijken wat voor jou of jullie de beste aanpak is.

Voel je weer verbonden met je partner met behulp van de Relatiescan

De Relatiescan bestaat uit 30 vragen die je eerst voor jezelf invult en vervolgens samen deelt en bespreekt. De gesprekken zal jullie dichterbij elkaar brengen en meer diepgang in de relatie brengen.

Heb je te vaak ruzie met je partner?

Om ruzie te kunnen voorkomen moet je wel met elkaar kunnen praten. Wanneer dat lukt, ervaar je een diepe emotionele band. Met behulp van de online cursus Probleemloos communiceren met je partner leer je om gestructureerd in alle rust, aandacht te besteden aan jullie relatie. Samen werk je aan het herstellen en versterken van de wederzijdse liefde.