Onzichtbaarheid als overlevingsstrategie
Sommige mensen lijken vanzelf op te vallen – zonder moeite trekken ze de aandacht. Anderen verdwijnen als het ware in de achtergrond. Je ziet hen nauwelijks, en ze lijken onbereikbaar, alsof ze oplossen in een mist. Zichtbaarheid heeft invloed op je uitstraling en bepaalt hoe je overkomt op anderen. Iedereen heeft een bepaalde mate van uitstraling, ergens op een schaal van 0 tot 100. Bij 0 ben je niet meer in leven, bij 100 ben je een explosie van energie. Dit artikel richt zich op mensen die moeite hebben met zichtbaar zijn – en hoe je jouw zichtbaarheid kunt vergroten zodat je meer tot je recht komt.
Waardoor wordt zichtbaarheid beïnvloed?
Zichtbaarheid wordt beïnvloed door zowel je buitenkant als je binnenkant. Je buitenkant betreft zaken als je lichaamshouding, gezichtsuitdrukking, manier van bewegen, spreken en kleding. Je binnenkant gaat over je zelfbeeld, vertrouwen in anderen, eigenwaarde en zelfvertrouwen. De binnenkant beïnvloedt de buitenkant. Gevoelens, overtuigingen, verlangens, waarden en normen kleuren je gedrag. Ze laten zien wie je bent.
Als je bijvoorbeeld denkt dat je niet interessant bent, zul je waarschijnlijk geen opvallende kleding dragen. Als je bang bent voor conflict, houd je je wellicht stil in discussies. Hoe je over jezelf denkt en voelt, heeft dus grote invloed op hoe zichtbaar je bent.
Voorbeelden uit de praktijk
- Klaas voelt zich op het werk overal verantwoordelijk voor en bemoeit zich met alles. Hij is overdreven zichtbaar.
- Ans heeft het gevoel dat ze zich constant moet bewijzen. Daardoor doet ze alsof ze alles beter weet. Voor anderen is ze negatief zichtbaar.
- Karel voelt zich onzeker in gezelschap. Hij vermijdt vergaderingen en ontmoetingsplekken op het werk. Voor anderen is hij vrijwel onzichtbaar.
Wat is de indruk die anderen van jou hebben?
Welk gezicht laat je meestal zien?
De gevolgen van onzichtbaarheid
Wanneer je niet zichtbaar bent, is het moeilijk om dingen voor elkaar te krijgen of anderen te enthousiasmeren voor een idee. Mensen willen eerst weten wie je bent en wat je bijdraagt, voordat ze je serieus nemen. Onzichtbaarheid kan door anderen worden geïnterpreteerd als desinteresse, arrogantie of incompetentie.
Wat levert zichtbaarheid op?
Zichtbaarheid maakt duidelijk wie je bent en wat je bijdraagt. Het vergroot de kans dat mensen voor je kiezen – of het nu gaat om een sollicitatie of samenwerking. Organisaties verwachten dat je je kennis deelt, je bemoeit met zaken en je laat zien waar je voor staat.
De rol van emoties bij onzichtbaarheid
Emoties beïnvloeden al je interacties: je voelt je op je gemak bij iemand – of niet, je vertrouwt iemand – of niet. Bepaalde gevoelens zijn als basiskleuren: ze zijn voortdurend aanwezig.
- Zelfvertrouwen versus onzekerheid
Je bevindt je ergens op een schaal van 0% tot 100%. Veel twijfelen of zorgen maken duidt op weinig zelfvertrouwen. - Vertrouwen versus wantrouwen
Ieder mens heeft een bepaalde mate van vertrouwen; vertrouwen dat je leven goed gaat, vertrouwen in andere mensen. In de eerste jaren van je leven ontwikkel je een basisvertrouwen of een basiswantrouwen. - Angst
Angst voor afwijzing, falen of niet goed genoeg zijn, speelt een grote rol in ons gedrag en onze keuzes. - Gevoel van macht versus machteloosheid
Macht betekent hier: controle voelen over je leven. Als je dat gevoel mist, voel je je vaak machteloos.
Hoe ontstaat onzichtbaar gedrag?
Als baby neem je de wereld waar via je gevoel. Je bent volledig afhankelijk van anderen om je geliefd, veilig en welkom te voelen. Wanneer die behoefte in je kindertijd wordt vervuld, leer je jezelf zichtbaar te maken. Maar als ouders emotioneel of fysiek niet beschikbaar zijn, kan zich onzichtbaar gedrag ontwikkelen: je past je aan, houd je stil, trekt je terug.
In je vroege jaren (tot aan de middelbare school) wordt het fundament gelegd: jouw zelfbeeld, je wereldbeeld en het gevoel van eigen kunnen. Dit fundament beïnvloedt je gedrag voor de rest van je leven.
Heb je geleerd om voor anderen te zorgen, dan ontwikkel je zorgzaamheid. Heb je geleerd om geen last te zijn, dan ontwikkel je onzichtbaar gedrag. Angst voor afwijzing en kritiek speelt hierbij een belangrijke rol – vaak geworteld in kinderlijke gevoelens van ‘ik ben niet goed genoeg’.
Ouderboodschappen die bijdragen aan onzichtbaarheid:
- Kinderen horen te zwijgen als volwassenen praten
- Je snapt het toch niet
- Wees geen last voor anderen
- Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg
- Je moet altijd beleefd zijn
- Laat nooit je onzekerheid zien
- Je moet op je hoede zijn
- Je bent maar een gewoon jongen/meisje
- Je mag niet falen
- Laat nooit zien wat je voelt
De strategie van de onzichtbare mens
Jouw ervaringen van de eerste zeven jaar kunnen geleid hebben tot een gebrek aan eigenwaarde, gebrek aan zelfvertrouwen en mogelijk een wantrouwen naar anderen. Je hebt onbewust een bepaalde strategie ontwikkelt in het omgaan met mensen en bij het oplossen van lastige situaties.
De strategie van de onzichtbare mens zal voor een groot deel bestaan uit:
De strategie van de onzichtbare mens
Ervaringen in je jeugd kunnen leiden tot een gebrek aan eigenwaarde, vertrouwen en verbinding. Onzichtbare mensen ontwikkelen vaak de volgende strategieën:
- Alles alleen doen
- Problemen zelf oplossen
- Geen hulp vragen
- Geen steun zoeken
Deze strategieën voelen veilig, omdat ze afwijzing en kritiek helpen vermijden. Tegelijkertijd ontstaan er drijfveren zoals:
- “Ik los alles zelf wel op”
- “Ik heb niemand nodig”
- “Ik zal bewijzen dat ik goed genoeg ben”
Deze overtuigingen beïnvloeden je gedrag en keuzes, vaak zonder dat je het doorhebt.
Conclusie
Je vroegste ervaringen vormen de basis van je gedrag, je zelfbeeld en je vertrouwen in anderen. Ze hebben geleid tot gevoeligheden (zoals angst voor afwijzing) en drijfveren (zoals de behoefte om jezelf te bewijzen). Deze zijn verbonden met emoties als angst, verdriet, jaloezie en boosheid. Vaak ervaar je deze emoties als spanning in je lijf. Je strategie geeft je een gevoel van veiligheid, maar je levert er ook iets voor in: je laat niet zien wie je werkelijk bent. Dat doet jezelf tekort.
Hoe kom je uit de mist van onzichtbaarheid?
Stap 1: Bewustwording en compassie
Onderzoek met mildheid de oorsprong van jouw onzichtbaarheid. Welke overtuigingen en angsten heb je meegekregen? Voorbeeld: ik dacht lang dat ik geen last mocht zijn. Daardoor durfde ik geen hulp te vragen. Als je je bewust wordt van je strategie, zie je hoe weinig vrij je bent. Niet vrij zijn, maakt je gespannen, afwachtend, angstig en onzeker of juist hard, controlerend en eisend. Niet vrij zijn, betekent dat een deel van jezelf er niet mag zijn. Dat kan zich uiten in: Je inhouden, je aanpassen, contact vermijden, afgesloten van je gevoel, gericht op harmonie, conflict vermijdend, afhankelijk, bevestiging vragen of het anderen naar de zin maken.
Stap 2: Een positief zelfbeeld ontwikkelen
Verbind je met de delen van jezelf die positief denken. Focus op positieve gedachten en gedrag, ook al voelt het eerst onwennig. Reflecteer dagelijks met een positieve bril:
- Ik ben behulpzaam want…
- Ik kan goed organiseren want…
- Ik geniet van wandelen
- Ik ben goed zoals ik ben
Door positief te denken, ga je je beter voelen. Dat motiveert om stappen te zetten – je doorbreekt de negatieve cirkel.
Stap 3: Volg je verlangens
Hoe wil je leven over vijf jaar? Visualiseer dat beeld en voel wat het met je doet. Verlangens zijn krachtige motivatoren.
Stap 4: Gebruik je gevoelens als kompas
Gevoelens wijzen je de weg. Ze vertellen wat je nodig hebt, waar je blij van wordt of wat je liever vermijdt. Ze verbinden je met anderen en helpen bij het omgaan met tegenslagen. Gevoelens helpen je richting te geven in dit proces.
Stap 5: Omschrijf een nieuw zelfbeeld
Omschrijf jezelf zoals je wilt zijn. Richt je op nieuwe mogelijkheden die jouw zichtbaarheid vergroten. Laat de delen van jezelf zien die je eerder verborgen hield. Vrij zijn, betekent: spontaan zijn, je mening geven, aandacht durven vragen, hulp vragen en opkomen voor jezelf.
Stap 6: Ontwikkel zelfliefde
Een gezonde relatie met jezelf vormt de basis voor gezonde relaties met anderen. Als je van jezelf houdt, maak je keuzes die goed voor jou zijn. Je stelt grenzen en kiest voor jezelf, omdat je weet dat je dat waard bent.
Onderzoek in welke situaties je niet van jezelf houdt:
- Wanneer je je te veel aanpast.
- Wanneer je je afhankelijk of minderwaardig opstelt.
- Wanneer je niet zegt wat je echt vindt of wilt.
- Wanneer je je grenzen niet aangeeft.
- Wanneer je dingen tegen je zin in doet.
- Wanneer je jezelf opoffert.
Je houdt van jezelf als je:
- Iets doet waar je blij van wordt.
- Rekening houdt met je eigen behoeften.
- Je grenzen respecteert.
- Opkomt voor het vervullen van je eigen behoeften.
- Goed voor jezelf zorgt: eten, drinken, rust, ontspanning en plezier.
- Luistert naar je emoties en verlangens.
- Voor jezelf opkomt en je mening geeft.
- Jezelf complimenten geeft.
- Verantwoordelijkheid neemt voor je eigen geluk.
- Liefdevol met jezelf omgaat als iets tegenzit.
- Jezelf met compassie behandelt in plaats van kritiek te leveren.
Wil je loskomen van jouw belemmeringen om zichtbaar te zijn?
Wordt het niet tijd om eindelijk eens te leven vanuit jezelf?
Heb je zin om op avontuur te gaan en jezelf beter te leren kennen?
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Voor iedereen die bezig wil zijn met bewustwording en persoonlijke ontwikkeling.
Voor iedereen die behoefte heeft aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen.
Voor iedereen die vat wil krijgen op verschillende vormen van conditionering en loyaliteit
De opleiding is geaccrediteerd door verschillende beroepsverenigingen.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Woon je te ver weg, maar wil je hier toch mee aan de slag?
Online cursus Ontspannen jezelf zijn.
Ik leer je allerlei beelden en ideeën over jezelf, die niet bijdragen aan jouw levensgeluk, los te laten. Ik bied je een stappenplan aan waar ik al meer dan 20 jaar mee werk en wat zijn effectiviteit heeft bewezen.
Lees meer over de online cursus Ontspannen jezelf zijn
