Ik moet perfect zijn, want anders ben ik niet goed genoeg, hoor ik er niet bij of doe ik er niet toe.
Je denkt dat perfectie alles oplost: je gevoelens van onzekerheid, eenzaamheid en hulpeloosheid. De wereld lijkt alleen succesvolle mensen te zien, en je gelooft dat je dat bereikt door alles perfect te doen en perfect te zijn.
Kenmerken van het streven naar perfectie:
- De focus ligt op het resultaat.
- Alles moet precies en nauwkeurig worden gedaan.
- Fouten maken en falen moeten te allen tijde worden vermeden.
- Je controleert voortdurend je handelingen om zeker te weten dat ze goed genoeg zijn en jij goed genoeg bent.
- Je moet meer dan je best doen.
- Je moet jezelf bewijzen.
- Je moet er perfect uitzien en perfect overkomen.
- Je stelt hoge eisen aan jezelf en mogelijk ook aan je omgeving.
- Je hebt een sterke innerlijke criticus die je voortdurend bekritiseert.
- Je leeft sterk naar de verwachtingen, normen en waarden van anderen.
- Je bent je altijd bewust van oordelende blikken.
- Je hebt moeite iets af te ronden, omdat je twijfelt of het wel goed genoeg is.
- Je piekert overmatig over de vraag of iets wel goed komt en hoe je rampscenario’s kunt voorkomen.
- Perfectie wordt een meetlat voor jezelf en voor anderen.
- Je bent voortdurend bezig met verbeterplannen: wat je beter kunt doen, waar je op moet letten, wie je moet overtuigen, hoe je er beter uit kunt zien, wat je beter wel of niet kunt zeggen, etc.
Wanneer je deze kenmerken op je laat inwerken, ontstaat het beeld van iemand met weinig zelfliefde.
Jezelf niet goed genoeg vinden berust bij perfectionisten niet op een neutraal gegeven, zoals ‘ik ben niet goed in tuinieren, koken of interieurinrichting’. Het gaat eerder om een diepe afwijzing van wie je in wezen bent. Dit gevoel van zelf-afwijzing probeer je op te lossen door alles goed te willen doen. Maar de oplossing ligt niet in het ‘doen’, maar in zelfacceptatie: jezelf toestaan te zijn wie je bent.
Om te kunnen ervaren wie je bent, heb je jouw emoties en gevoelens nodig. Dat is echter lastig wanneer je emoties worden beheerst door angst, twijfel en onzekerheid.
Jouw innerlijke drijfveren
De slavendrijver
De slavendrijver in jou drijft je tot het uiterste: je moet doorgaan tot je 100% zeker weet dat alles klopt. Je moet zeker weten dat niemand teleurgesteld is in het resultaat. Dus niet in jou. Je moet alle ins en outs van een project kennen, ook al valt het niet onder jouw taak. Stel je voor dat je een vraag niet kunt beantwoorden – dat zou een grote vernedering zijn. Om perfect te kunnen zijn, moet je hard voor jezelf zijn. De innerlijke slavendrijver jaagt je voortdurend op en tolereert geen vrije tijd of ontspanning.
De eeuwige twijfelaar
Als je ervan overtuigd bent dat een perfect resultaat mogelijk is, blijf je zoeken, werken en wachten. Hierdoor stel je de uiteindelijke afronding uit, wat leidt tot irritatie bij je omgeving. Het voelt alsof er een zwaard van Damocles boven je hangt dat elk moment kan toeslaan als het resultaat niet perfect is. Dat is het werk van de eeuwige twijfelaar in jou.
De prijs die je betaalt voor perfectionisme:
- Je hebt moeite om te ontspannen. Vrije tijd maakt je onrustig en angstig.
- Je bent bang door de mand te vallen en uitgelachen te worden om je fouten.
- Je ervaart chronische angst om fouten te maken, waardoor je voortdurend op je hoede bent.
- Je denkt in extremen: je bent een winnaar of een loser – en falen is geen optie.
- Je gelooft dat respect en waardering alleen voortkomen uit perfectie.
- Je legt je lot in handen van anderen en verbergt je onzekerheid en minderwaardigheidsgevoelens.
- Sociale contacten onderhouden is moeilijk, omdat spontaniteit en genieten nauwelijks een rol spelen.
- Je hebt de neiging om jezelf en anderen te veroordelen op basis van prestaties.
- Je ervaart besluiteloosheid en neigt naar workaholisme.
- Deze gespannen levensstijl, zal zeker leiden tot fysieke klachten, omdat je deze draaglast niet eeuwig kunnen volhouden.
- Je hebt de neiging om jezelf de schuld te geven, jezelf te veroordelen wanneer je geen perfectie bereikt.
- Wanneer je niet van jezelf houdt, is het moeilijk om van anderen houden.
Zelfbescherming
Achter de besluiteloosheid en de behoefte aan controle ligt een enorme kwetsbaarheid, angst en onzekerheid om onderuitgehaald te worden, bekritiseerd, overheerst of belachelijk gemaakt te worden. Falen voelt als dodelijk. Achter de façade van perfectie ligt een basisgevoel van minderwaardigheid. Je krijgt pas waarde door perfectie na te streven. Je gevoel van eigenwaarde verdien je door prestaties, resultaten en voorkomen. Dit is het fundament van je identiteit. Je bent wat je presteert en hoe je overkomt. Liefde en waardering voor jou als persoon bestaat niet. Om geliefd te zijn en gewaardeerd te worden, moet je keer op keer bewijzen aandragen.
Emoties die je afkeurt, zoals onzekerheid, angst, minderwaardigheid, teleurstelling, eenzaamheid gaan ondergronds te werk. Ze tonen zich in een chronische onrust, ontevredenheid, spanning, somberheid, minachting of verongelijktheid.
Hoe bevrijd je jezelf van perfectionisme
Perfectionisme is een verslaving. Net als bij andere verslavingen begint de weg naar herstel met de erkenning dat je verslaafd bent aan perfectionisme en dat dit je niet gelukkig maakt. Je omgeving heeft je waarschijnlijk al vaker een spiegel voorgehouden.
Jouw zelfbeeld en identiteit zijn gekoppeld aan een onbereikbaar ideaal. Alles daarbuiten keur je af, ontken je of vermijd je. Een goede oefening is om op papier te zetten wanneer de slavendrijver en de eeuwige twijfelaar in jou aan het werk zijn. Hoe uit het perfectionisme zich in jouw leven? Door dit bewust te observeren, kun je jezelf afvragen: wil ik dit nog?
Besef je al dat hier niet jouw geluk ligt? Onderzoek wat je blij en ontspannen maakt. Wat geeft je plezier? Laat je leiden door dierbaren in je omgeving. Zij kunnen je leren waar echt geluk ligt – in kleine, intieme momenten. In het begin zal dit lastig zijn, omdat je wordt aangedreven door adrenaline.
Maak een duidelijke scheiding tussen werk en privé en geef bewust invulling aan ontspanning.
Om geliefd te zijn, hoef je niet perfect te zijn. Je mag gewoon mens zijn – met onzekerheden, twijfels en verkeerde inschattingen. Wanneer je deze kwetsbaarheid deelt met je dierbaren, zul je merken dat ze met begrip en empathie reageren, niet met afwijzing.
Het vraagt moed om de drijfveren achter jouw perfectionisme te onderzoeken. De antwoorden liggen vaak in je jeugd: daar waar je ooit hebt geconcludeerd dat perfectie je waardering en liefde zou opleveren. Dit onderzoek kan pijnlijk zijn, omdat je je gekwetste innerlijke kind zult tegenkomen. Kindertijd-ervaringen verdwijnen niet vanzelf door volwassen te worden. Sterker nog, je bent nog steeds bezig onvervulde verlangens te compenseren door perfect te zijn.
Wie ben je nog meer? Tot nu toe ben je geleefd door de delen in jezelf die gericht waren op perfectie, succes en resultaat. Maar je bent méér dan dat. Ga op zoek naar andere aspecten van jezelf. Een effectieve methode hiervoor is Voice Dialogue.
Perfectie is een illusie. Echte vrijheid ligt in zelfacceptatie.
Zelfliefde is geen luxe, maar een noodzaak voor een gezond en gelukkig leven.
Wil je loskomen van jouw perfectionisme om vanuit zelfliefde te leven?
Wat levert het je op?
- Een gevoel van eigenwaarde.
- Ontspanning omdat je mag zijn wie je bent
- Een levendig gevoel dat zorgt voor spontaniteit
- Zelfvertrouwen in je mogelijkheden
Wordt het niet tijd om eindelijk eens te leven vanuit jezelf?
Heb je zin om op avontuur te gaan en jezelf beter te leren kennen?
Wil je een andere richting geven aan je leven?
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Voor iedereen die bezig wil zijn met bewustwording en persoonlijke ontwikkeling.
Voor iedereen die behoefte heeft aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen.
Voor iedereen die vat wil krijgen op verschillende vormen van conditionering en loyaliteit
De opleiding is geaccrediteerd door verschillende beroepsverenigingen.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Woon je te ver weg, maar wil je hier toch mee aan de slag?
Online cursus Ontspannen jezelf zijn.
Ik leer je allerlei beelden en ideeën over jezelf, die niet bijdragen aan jouw levensgeluk, los te laten. Ik bied je een stappenplan aan waar ik al meer dan 20 jaar mee werk en wat zijn effectiviteit heeft bewezen.
Lees meer over de online cursus Ontspannen jezelf zijn
