Regisseer je innerlijke krachtenveld
Module 4 van de Opleiding Emotioneel Meesterschap Deel 2
We denken te leven vanuit één ‘ik’, een identiteit die bewust handelend kan optreden en vrije keuzes kan maken. We zijn ons niet bewust dat we aangestuurd worden door een innerlijk krachtenveld, dat bestaat uit meerdere ‘delen’.
Tijdens deze module breng je je identiteit in kaart met behulp van de Voice Dialogue methode. Voice Dialogue is een krachtige methode voor het leren herkennen van innerlijke drijfveren en het ruimte geven aan emoties.
De grondleggers van Voice Dialogue zijn dr. Hal Stone (1927) en dr. Sidra Stone (1937). De methode gaat ervan uit dat een persoonlijkheid is opgebouwd uit verschillende ‘deelpersoonlijkheden’, met elk hun eigen manier van denken, voelen en handelen. Op je werk bijvoorbeeld, ben je misschien dominant en ondernemend, terwijl je je bij je vrienden juist volgzaam opstelt en je je bij je ouders afstandelijk gedraagt. Op elk van deze momenten moment voelt het alsof je jezelf bent, maar in feite identificeer je je met een deel van jezelf.
Tijdens deze module maak je kennis met de verschillende innerlijke delen van jezelf. Je ontdekt hun uiteenlopende behoeftes en je leert bewust sturing te geven aan de verschillende delen van je persoonlijkheid.
In drie losse dagen komen de volgende onderwerpen aan de orde:
Dag 1
De basisprincipes van Voice Dialogue
Primaire delen
Tijdens de eerste levensfase ontwikkel je, wat in Voice Dialogue genoemd wordt, je primaire delen. Deze delen helpen je om geaccepteerd, geliefd en gewaardeerd te worden tijdens de kindertijd. Voor het ene kind betekent dit dat het zich gaat aanpassen en zich bescheiden opstelt en voor een ander kind betekent het dat het op de voorgrond treedt en aandacht opeist. Doordat je als kind steeds opnieuw in bepaald gedrag bevestigd of beloond wordt, ga je dit gedrag steeds verder ontwikkelen.
Primaire delen hebben je ooit beschermt tegen afwijzing en kwetsing. Dat is een belangrijk uitgangspunt van Voice Dialogue. Ze hebben een beschermende functie. Op latere leeftijd ontwikkelen ze zich tot automatismen en worden deel van je zelfbeeld. Je associeert jezelf met je primaire delen, je denkt dat je zo bent.
Primaire delen veranderen niet. Ze zijn wie ze zijn met hun gedachten, gevoelens, behoeften en kwaliteiten. Wanneer je ze afzonderlijk aanspreekt, wat je met Voice Dialogue doet, dan krijg je informatie over wie ze zijn, waarom ze er zijn en hoe ze voor je zorgen? Dit contact met ‘oude’ beschermings- mechanismen is voor veel mensen een indrukwekkende ervaring.
Verstoten delen
Door de macht van de primaire delen blijven andere delen van je persoonlijkheid vaak verstopt. Ze krijgen weinig kans om tot ontwikkeling te komen. Deze zogenaamde ‘verstoten’ delen zijn wel nodig om als persoon meer in balans te komen en voor je authenticiteit, om te worden wie je (allemaal) bent. Daarnaast geven onderontwikkelde en verstoten delen je toegang tot behoeften die nauwelijks vervuld worden en tot emoties die verstoten zijn. Het uitgangspunt van Voice Dialogue is dat alle delen in jezelf gezien en gehoord willen worden.
Het innerlijke krachtenveld
Om je te kunnen ontwikkelen is het belangrijk dat je inzicht krijgt in jouw innerlijke krachtenveld. Door het in kaart te brengen ontdek je de verschillende delen van je persoonlijkheid. Je ontdekt delen die de leiding hebben in jouw leven, delen die met elkaar conflicteren, delen die niet of nauwelijks aan bod komen en delen die meer invloed in je leven willen hebben. Dat leidt vaak tot diepgaande inzichten.
Dag 2
De Zwaargewichten en de rol van de regisseur
Naast primaire, onderontwikkelde en verstoten delen zijn er de zogenaamde Zwaargewichten. Ze ontstaan doordat je ouders verwachtingen hebben, eisen stellen, kritiek geven en doordat ze een voorbeeld geven in bepaald gedrag. Denk bijvoorbeeld aan hardwerkende ouders. Ze laten je zien dat het belangrijk is dat je hard werkt en dat je daarbij jezelf moet wegcijferen. Of denk aan behulpzame ouders. Ze laten zien dat je er voor anderen moet zijn, en dat wat jij belangrijk vindt misschien minder belangrijk is. Afhankelijk van de kracht en herhaling van hun gedrag neem je deze houding over. Het wordt een deel van jou, dat tegen jezelf praat. Delen die hierdoor kunnen ontstaan zijn: de Drammer, de Criticus, de Perfectionist, de Pleaser, de Streber en het Slachtoffer. Deze Zwaargewichten ondermijnen je authenticiteit en daarmee je levensgeluk.
De Drammer zet je onder druk, zegt wat je allemaal (nog) moet doen en maakt lijstjes
De innerlijke Criticus levert voortdurend kritiek op alles wat je doet
De Perfectionist eist van je dat je alles perfect doet om te voorkomen dat je gaat falen
De Pleaser is voortdurend anderen aan het behagen om aardig gevonden te worden
Ouder-delen
Door de invloed van onze ouders ontwikkelen we een innerlijke moeder en een innerlijke vader. Dat kan een zorgzame innerlijke moeder zijn (liefhebbend, gevend, ondersteunend, begrijpend of aanvaardend) of een boze, behoeftige of jaloerse moeder.
De innerlijke vader kan een goede vader zijn (standvastig, hulpvaardig, verantwoordelijk, verstandelijk) of een boze of eisende vader (veroordelend en bestraffend). In relaties komen we deze delen vaak tegen, doordat we aangetrokken worden door mensen met overeenkomstig gedrag van een van onze ouders.
De positie van de regisseur
Om je innerlijke krachtenveld goed te kunnen managen, heb je iemand nodig die kan regisseren. Het is belangrijk dat je een regisseur-positie ontwikkelt en vanuit deze positie, zonder oordeel, naar de verschillende delen in jezelf kan kijken en luisteren, zowel naar de krachtige delen als de verstoten delen. Door de afstand tot de innerlijke delen heeft de regisseur keuzevrijheid. Als de regisseur niet aanwezig is, dan nemen de sterkste delen die in jou aanwezig zijn het van je over en bepalen wat je doet en hoe je denkt.
Dag 3
Het Voice Dialogue proces
Tijdens het Voice Dialogue proces laat je verschillende deelpersoonlijkheden aan het woord. De primaire delen zullen meestal graag hun verhaal doen maar de verstoten delen hebben vaak meer moeite om tevoorschijn te komen. Een verstoten deel komt vaak alleen als het zich echt veilig en uitgenodigd voelt. Dat vraagt vanuit de rol van begeleider het vermogen om goed af te stemmen op kwetsbare delen.
Om authenticiteit te ontwikkelen is het nodig om meer ruimte te geven aan je verstoten delen. Daarom is het belangrijk om de positie van de regisseur te ontwikkelen. Een sterke regisseur draagt bij aan integratie van alle aspecten van de persoonlijkheid. Dit is een van de belangrijkste onderdelen van het Voice Dialogue proces.
Werkwijze
Je leert de methode kennen door het zelf te ondergaan.
Je gaat oefenen met elkaar en wisselt in de positie van cliënt en begeleider.
Ervaringsleren volgens Kolb
We werken volgens het principe van het ervaringsleren ontwikkelt door David Kolb (1939) leerpsycholoog uit Amerika. Om wetenschappelijke betekenis te kunnen geven aan de kracht van ervaringsleren heeft Kolb een leercyclus ontwikkeld die gekoppeld is aan de vier meest voorkomende leerstijlen. Deze leerstijlen zijn onderverdeeld in 4 leerfases:
Concrete ervaring ( leerstijl: doener)
Reflecteren, ontdekken (leerstijl: beschouwen)
Begripsvorming, verbinden met theorie (leerstijl: denken)
Toepassen in de praktijk, experimenteren (leerstijl: beslissen)