Omgaan met emotionele chantage

Emotionele chantage is een krachtige vorm van manipulatie waarbij iemand:

• Je direct of indirect probeert te bedreigen of te straffen als je niet doet wat diegene wil.
• Je dreigt het leven zuur te maken als je niet doet wat diegene wil.
• Dreigt een einde aan de relatie te maken als je niet doet wat diegene wil.
• Dreigt zichzelf iets aan te doen als je niet doet wat diegene wil.
• Jouw gevoelens en verlangens negeert.
• Er vanzelfsprekend vanuit gaat dat je doet wat diegene wil.
• Jouw verwijt egoïstisch, ongevoelig of onverschillig te zijn of iets anders wat je absoluut niet wilt zijn. Bijvoorbeeld dat je zo moeilijk doet.
• Benadrukt hoeveel verdriet je diegene doet als je niet doet wat diegene wil.
• Voorwaardelijke liefde geeft.
• Wat voor jou belangrijk is kleiner maakt.
• Zich emotioneel terugtrekt achter een muur van stille woede (mokken) als je niet doet wat diegene wil.
• Zegt dat het voor jouw bestwil is, wat niet waar is.
• Zegt dat het voor jouw bestwil is, wat niet waar is.
• Zegt: “Als je werkelijk van mij hield…”
• Je gaat vergelijken: “Waarom kun je niet zijn als…..”

Waarom gaat iemand emotioneel chanteren?

Emotioneel chanteren is een vorm van macht die kan voortkomen uit een grote angst voor verlating en afwijzing. Hij of zij is vaak in grote mate behoeftig en afhankelijk. Verlatingsangst stamt uit de vroegste herinneringen, toen je letterlijk afhankelijk was. Het idee te worden afgesneden van de mensen van wie je houdt, kan onverdraaglijk zijn, waardoor iemand gaat chanteren. Het verzet van de ander wordt ervaren als een grote bedreiging. Daar moet met geweld op gereageerd worden, anders komt het niet goed en raak ik alles kwijt. (Is de gedachtegang) Deze overtuiging heeft zijn wortels in een jeugd waarin veel angst en onveiligheid was. Mensen die in hun jeugd een zwaar verlies of ontberingen hebben geleden, worden als volwassenen vaak behoeftig en overdreven afhankelijk om zich niet afgewezen, verlaten of verwaarloosd te voelen.

Waarom ben je gevoelig voor emotionele chantage?

Je bent gevoelig voor emotionele chantage als je bang bent voor afwijzing, kritiek of verlating. Dit is vaak geworteld in een langere geschiedenis van angst en gebrek aan eigenwaarde. Het is emotioneel omdat je geraakt wordt in een vooral een gevoel van angst. Omdat je dit niet kunt verdragen, geef je toe.

Daarnaast spelen schuldgevoelens een grote rol. Wanneer kritiek, dat je een slecht mens, jouw waarde raakt dat je een goed mens wilt zijn, voel je je acuut schuldig en ga je toegeven omdat je wilt dat de ander je als een goed mens ziet. Als je doorziet dat dit onterechte schuldgevoelens zijn, kan de ander je niet meer emotioneel chanteren.

Gevoelens van verantwoordelijk en het hebben van een sterk plichtsgevoel, spelen ook een rol. Daardoor besef je niet dat de eisen onredelijk zijn en heb je niet in de gaten dat je grenzen mag stellen of dat je mag aangeven wat je niet prettig vindt.

Samengevat:

• Je hebt een overdreven behoefte aan waardering.
• Je hebt moeite om boos te worden of ervaart een sterke angst bij boosheid en conflicten
• Je hebt een sterke behoefte aan harmonie
• Je hebt de neiging te veel verantwoordelijkheid op je te nemen voor het leven van anderen
• Je twijfelt snel aan je integriteit
• Je hebt snel medelijden met anderen
• Je hebt moeite om voor jezelf op te komen door bijvoorbeeld duidelijk te maken dat je dit gedrag van de emotionele chanteur niet accepteert

Hoe kun je emotionele chantage herkennen wanneer er een onenigheid of conflict is?

Wat is het tegenovergestelde van manipuleren?

In plaats van openlijk de situatie op tafel te leggen, wil diegene winnen

In plaats van naar jouw zorg en wens te luisteren, wordt dit genegeerd

In plaats van te luisteren naar jouw argumenten, strijdt diegene voor zijn of haar gelijk

In plaats van verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen aandeel, verwijt diegene jou alles.

Het scenario van onverdiende schuld verloopt als volgt:

Jij doet iets of hebt iets besloten. Je partner raakt overstuur. Je voelt je schuldig dat je haar of hem overstuur hebt gemaakt. Met andere woorden; je voelt je verantwoordelijk voor het overstuur zijn van je partner. Vervolgens ben je bereid om alles te doen om het weer goed te maken, zodat je je niet meer schuldig voelt. Terwijl het schuldgevoel onterecht is omdat jouw aanname dat jij verantwoordelijk bent voor het overstuur zijn van je partner niet waar is.

Wanneer je je intuïtie en scherpe waarneming laat spreken zie je een partner die handelt vanuit eigenbelang en ongevoelig is voor jouw wensen, verlangens en gevoelens.

De schade voor jezelf is groot

Het meegaan in de emotionele chantage berooft je van je integriteit. Wat is integriteit?

Integriteit staat voor jouw waarden en morele opvattingen, waar jij in gelooft en waar je voor staat, waar jij je een goed mens bij voelt. Integriteit is veel meer dan eerlijkheid.

Integriteit betekent het volgende:

• Je staat achter je overtuigingen
• Je laat je leven niet regeren door angst
• Je confronteert mensen die je hebben gekwetst
• Je bepaalt zelf wie je bent en wilt zijn
• Je houdt je aan de afspraken met jezelf
• Je beschermt je fysieke en emotionele gezondheid

Wanneer je bezwijkt voor emotionele chantage, laat je jezelf in de steek. Je offert je integriteit op en raakt vervreemd van wie je bent en daar bovenop raak je je zelfrespect kwijt. Onder druk doe je iets wat tegen je normen indruist en vervolgens heb je een hekel aan jezelf. Het zijn signalen dat je je integriteit kwijtraakt. Daarnaast krop je gevoelens van irritatie op, waarmee je je integriteit zou kunnen verdedigen. Je krijgt een slecht gevoel over jezelf omdat je jezelf in de steek laat, omdat je niet voor jezelf opkomt en je eigen behoeftes en verlangens laat zitten.

De schade voor de relatie is groot

Emotionele chantage zuigt de veiligheid uit een relatie. Veiligheid die nodig is om open en kwetsbaar te kunnen zijn. Intimiteit en plezier verdwijnen omdat je je niet meer veilig voelt om jezelf te zijn. Je gaat op eieren lopen en trekt je emotioneel terug. Vervolgens krijg je het verwijt dat jij problemen hebt met intimiteit en dat je niet in staat bent liefde te voelen en te uiten. Liefde is een eis geworden. Je gaat hier ver in mee, omdat je wilt bewijzen dat je dat wel kunt. Ondertussen vergeet je waarom je jouw gevoelens hebt teruggetrokken. Om jezelf te beschermen. Zo raak je vervreemd van jezelf en van je partner.

Je kunt op een bepaalde manier zo gewend raken aan emotionele chantage, negatieve kritiek, afkeuring, druk en overdreven reacties. Maar ondertussen houd je je steeds meer in, deel je steeds minder om onaangename reacties te voorkomen of iets te zeggen dat tegen je gebruikt kan worden.

De chanteur heeft uiteindelijk liever een slechte relatie dan geen relatie of een relatie waar hij of zij geen invloed op heeft. Je kunt vanuit je gekwetstheid wraakzuchtig zijn en je partner straffen en vernederen, maar zo help je wel je relatie naar de knoppen. Verwijten, dreigementen en negatieve vergelijkingen zorgen ervoor dat je partner op de loop gaat. Daarmee veroorzaak je datgene waar je het bangst voor bent.

Als de relatie alleen kan voortbestaan als jij zwicht voor emotionele chantage, kun je je afvragen of deze relatie wel goed voor je is. Als jij sterker en zelfverzekerder wordt en je partner bevalt dat niet, wat zegt dat dan over de kwaliteit van de relatie?

Als je toegeeft doe je dat omdat:

• Je bang bent voor de afwijzing van je partner
• Je bang bent voor de woede van je partner
• Je bang bent voor het verdriet van je partner
• Je bang bent niet meer aardig gevonden te worden
• Je je niet schuldig wilt voelen
• Je geen nee durft te zeggen omdat je bang bent voor de reactie
• Je denkt dat het je plicht is
• Je jezelf egoïstisch of liefdeloos voelt als je het niet doet
• Je denkt dat je geen goed mens bent als je het niet doet

Neem een besluit

Besluit je niet meer emotioneel te laten chanteren

Je besluit niet meer te handelen vanuit angst

Je besluit niet meer te handelen vanuit schuldgevoel

Spreek dit af met jezelf en eventueel met een goede vriend(in)

Word je bewust van je gevoeligheden waar je chantabel op bent. Waardoor je denkt dat je er niet tegen kunt. Bijvoorbeeld; Je kunt niet tegen het verdriet van je partner. Je kunt niet tegen de woede van je partner. Je kunt niet tegen de hulpeloosheid van je partner. Je kunt niet tegen je schuldgevoelens of tegen de angst om verlaten te worden.

Dit moet je veranderen anders gaat er niets veranderen.

Jouw toegeeflijke gedrag komt eruit voort dat je er niet tegen kan.

Jouw motto wordt:

Ik kan ertegen!

Ook al kruipt de spanning omhoog in je lijf

Tweede motto is:

Niet reageren, afstand nemen en strategie bepalen

Afstand nemen betekent fysiek afstand nemen en in je hoofd afstand nemen, zodat jouw gevoelens en impulsen tot rust kunnen komen. Je kunt zo overvallen worden door emotionele chantage dat je niet meer helder kunt denken. Neem afstand om de situatie te analyseren. Wat is er precies gebeurt en wat is er gezegd?  Welke chantage is hier toegepast? Onderken hoe je hier normaal op zou reageren. Bepaal hoe je nu gaat reageren zodat jouw integriteit in stand blijft, ook al is het spannend.

Je kunt ertegen!

Je kunt aangeven dat dreigementen niet meer werken.

Dat je het heel naar vindt om het verdriet of de hulpeloosheid te zien maar dat jouw besluit vaststaat.

Bij verwijten kun je aangeven:

• Je hebt recht op jouw mening
• Misschien heb je gelijk
• We zien de dingen anders
• Het spijt me dat je zo van streek bent

Inspiratie: Emotionele chantage (Susan Forward)

Heb je steun en hulp nodig om jezelf niet meer emotioneel te laten chanteren?

Ik help je hier graag mee. Meld je aan via het Contactformulier

Is je relatie aan het ontsporen?

Heb je meer negatieve gevoelens dan positieve gevoelens ten aanzien van je partner?

Komen jullie steeds weer terecht in eindeloos en zinloze ruzies?

Voel je je steeds meer alleen staan in de relatie?

Probeer je je partner te veranderen zonder succes?

Kom je er samen niet uit?

Ik, Marja Postema, help je hier graag mee. Meld je aan voor een gratis kennismakingsgesprek via het Contactformulier.

Voel je weer verbonden met je partner met behulp van de gratis Relatiescan

De Relatiescan bestaat uit 30 vragen die je eerst voor jezelf invult en vervolgens deelt en bespreekt. 

De online cursus Probleemloos communiceren met je partner