Hoe neem je afstand van je ouders? -

Het stellen van grenzen in de omgang met je ouders.

Veel volwassen kinderen zoeken hun ouders op omdat het zo hoort, omdat ouders dit verwachten, omdat je dit normaal vindt, omdat je het je plicht vindt of omdat je je anders schuldig gaat voelen. Het is nogal wat als je tegen vrienden zegt dat je je ouders liever niet opzoekt. Dat is toch redelijk taboe. Zo’n besluit neem je niet van de ene op de andere dag.

Hoe stel je je verwachtingen bij die je van je ouders hebt, zodat je niet meer teleurgesteld wordt?

Daar gaat meestal een bewustwordingsproces aan vooraf. Het besef dat je ouders geen belangstelling tonen en dat ze er ook in de kindertijd niet echt voor je waren bijvoorbeeld.

Ouders houden toch van hun kinderen? Dat is toch normaal?

Ja dat zou normaal moeten zijn maar er zijn helaas ouders die niet in staat zijn tot houden van. Ze krijgen kinderen omdat het in de lijn der verwachting ligt of omdat een vrouw zwanger raakt of omdat ouders een romantisch beeld hebben bij een gezin met kinderen.

Er is de laatste jaren veel meer bekend over het belang van goede hechting. Deze inzichten laten ook zien dat er veel mensen, dus ook ouders niet veilig gehecht zijn. Een op de drie huwelijken redt het niet. Dat begrijp ik als je na gaat dat we geen les krijgen in het onderhouden van een relatie. Dus veel kinderen worden geboren in een onrustige tot onveilige omgeving waarin de ouders geen stabiele, warme en geborgen thuis kunnen geven.

Voor een kind is alles normaal

De meeste cliënten die ik vraag hoe hun kindertijd was, zeggen, normaal. Maar mijn normaal (Gronings gezin) is anders dan het normaal van de kindertijd van mijn man (Brabants gezin). Voor een kind is het doen en laten van ouders en van de naaste omgeving normaal omdat het geen vergelijkingsmateriaal heeft en de hersens nog niet zo ver zijn ontwikkeld om hierover na te denken. Dus als ouders liefdeloos, autoritair, egocentrisch, emotioneel niet aanwezig zijn, dan wordt dat als normaal ervaren. Omdat kinderen diep loyaal zijn naar hun ouders zeggen ze later; mijn ouders hebben hun best gedaan, ze hadden het ook moeilijk of ik heb een fijne jeugd gehad.

Wanneer je jouw gezin kunt vergelijken met andere gezinnen krijg je een ander perspectief.

Pas wanneer je op bezoek bent bij vriendjes waar het anders is en je hierover na kunt denken, ga je anders kijken naar je ouders en de opvoeding. Dat kan gebeuren tijdens de middelbare school maar kan ook pas later ontstaan wanneer je een relatie hebt en het gezin van je partner heel anders is dan jouw gezin.

Tijdens de middelbare school had ik een vaste vriendin. Ik kwam elke week bij haar thuis en werd min of meer deel van dit gezin met vijf kinderen en ouders die heel extravert waren. Er werd gelachen, gehuild, gevochten en plezier gemaakt. Er werd veel gelachen en fysiek geklierd. Het was voor mij een cultuurshock omdat het gezin waarin ik op groeide helemaal geen interactie was en geen emoties werden geuit.

In de puberteit neem je al een bepaalde afstand van je ouders. Je begint ze te meer zien als mensen dan als goden die de waarheid in pacht hebben. De puberteit is de fase dat je je losmaakt van je ouders en je eigenheid ontwikkelt. Maar dat lukt niet iedereen. Soms ben je gevangen in een gezinsweb door manipulaties, verwachtingen en verantwoordelijkheden. Maar ook door verlangens om gezien en gehoord te worden, die niet vervuld zijn.

Eenmaal volwassen mag je een gelijkwaardige relatie verwachten met je ouders.

Net als elke andere relatie mag je verwachten dat er een balans is tussen (interesse) geven en (interesse) ontvangen. Je mag kritisch terugkijken naar hoe je ouders het ouderschap hebben vervuld en tot in hoeverre ze ervoor gekozen hebben om zich met de kinderen bezig te houden en tot in hoeverre ze in staat waren om zich emotioneel te verbinden.

Je hebt zeker geen schuld in te lossen. Ouders kiezen voor kinderen en dragen de verantwoordelijkheid om ze op te voeden en gezond groot te brengen zodat ze de wereld in kunnen stappen. Dieren zijn er beter in om hun kinderen los te laten dan mensen. Het is mooi als kinderen graag op bezoek komen, dan hebben de ouders het goed gedaan.

Maar er zijn ook veel volwassen kinderen die met tegenzin komen.

Ben jij zo’n kind die met tegenzin naar je ouders gaat en uitgeblust of geïrriteerd en gefrustreerd weer vertrekt? Voor jou is dit artikel om je te helpen grenzen te stellen aan het bezoek aan je ouders. Er zijn een paar duidelijke handvatten:

Wat hebben je ouders jou gegeven in de kindertijd?
Wat kost het je emotioneel wanneer je je ouders bezoekt?
Volg je gevoelens? Zij zijn je kompas.

Mijn vader heeft na de dood van mijn moeder nog 10 jaar in het ouderlijk huis geleefd. Hij was in de kindertijd een afwezige vader die werkte en in de avond studeerde. Hij was ook dominant en bepalend in zijn normen en waarden. Ik heb me nooit echt gezien en gehoord gevoeld door hem. Na de dood van mijn moeder werd hij wel gevoeliger en behoeftiger. Dat gaf wat meer verbinding. Vanwege de afstand, sinds ik niet meer in Groningen woon, bleef ik overnachten. Daar zat ik aan vast. Mijn besluit kwam voort uit enerzijds wat hij ons kinderen heeft gegeven; verantwoordelijkheid op financieel en materieel gebied. Er werd goed voor ons gezorgd maar hij was niet in staat om zich emotioneel te verbinden. Dat kan ik hem niet kwalijk nemen als je kijkt naar zijn geschiedenis, maar is wel een pijnlijk gegeven.

Ik besloot mijn verantwoordelijkheid te nemen door hem elke week even te bellen en hem een keer per maand op te zoeken. Ik deed boodschappen, hielp in de tuin en andere zaken waar hij hulp bij nodig had, gaf gezelligheid en aandacht. Hier had ik een goed geweten over en daarnaast hield ik rekening met mijn gevoeligheid voor deze man die ik nooit emotioneel zou bereiken.

Je hebt het recht en de verantwoordelijkheid om jezelf te beschermen.

Wat je ouders je niet hebben kunnen geven, kun je wel jezelf geven. Je kunt je gevoelens serieus nemen en ze gebruiken als een leidraad in je leven. Je kunt kritisch zijn in vriendschappen door alert te zijn dat er een balans is tussen geven en ontvangen. Je kunt leren om je zorgen te delen, je gevoelens te delen en om steun vragen aan die mensen waarvan je zeker weet dat ze jou niet laten vallen.

De leegte en eenzaamheid die je ervaart bij je ouders is ontstaan in de kindertijd doordat er geen aandacht was voor al je gevoelens en emoties. Deze leegte gaan je ouders niet voor je vullen. De enige manier om eenzaamheid en leegte op te lossen is door je emoties en gevoelens weer te gaan herkennen, erkennen, waarderen en uiten of delen als je daarvoor kiest. Om dit te ontwikkelen zul je eerst de beschermende muren moeten afbreken die je hebt gecreëerd. Destijds heeft het je beschermd omdat er geen ruimte was voor jouw gevoelens en behoeften. Maar nu is deze bescherming niet meer nodig.

Rouwen om dat wat je nooit hebt gehad en nooit van je ouders zult krijgen.

Geen emotionele verbinding, geen diepe interesse in wie je bent en wat jouw behoeften zijn, geen echte warme liefde. Sta jezelf toe om dit gemis te voelen en het verdriet en ook boosheid hierover. Rouwen is een diep proces van loslaten.

Grenzen stellen aan je ouders

Jezelf ten opzichte van anderen mogen begrenzen is een assertieve vaardigheid die je helpt om zorg te dragen voor jezelf. Grenzen aangeven is belangrijk in alle relaties. Hiermee geef je aan wat je niet wilt. Zonder grenzen ga je dingen doen die je niet wilt doen, lopen mensen over je heen en ben je een speelbal voor anderen.

Zo hebben we een fysieke grens als het gaat om aanraken, knuffelen en begroeten. Voelt een fysieke aanraking voor je aangenaam (weer die gevoelens als kompas) of voelt het verstikkend of ronduit onaangenaam of vies?

Grenzen stellen ten aanzien van op- en aanmerkingen van ouders.

Sommige ouders kunnen hun ouderschap niet loslaten, ook al ben je volwassen. Ze blijven zich bemoeien met je kleding, je haarstijl, je partners, hoe je je kinderen opvoedt etc. Is dat fijn en ondersteunend? Prima. Gaat dat over grenzen? Dan mag je zeggen dat je deze bemoeienis niet meer wilt. Als ze alleen maar commentaar en kritiek hebben, zeg je, dat je dan geen zin meer hebt om te komen.

Je hebt de macht om voor jezelf te zorgen.
Je bent niet verantwoordelijk voor het geluk van je ouders.
Je luistert naar je gevoelens.
Je voedt je eigenwaarde en zelfrespect.

Wil je loskomen uit een patroon van je schuldig voelen?

Wil je loskomen van je ouders?

Wil je je minder schuldig voelen?

Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching

Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.

Wanneer je vast zit in een patroon zit je vaak vast aan bepaalde rollen. Bijvoorbeeld dat je altijd van jezelf aardig of behulpzaam moet zijn. Dat is alsof je in een doodlopende straat leeft. Het is een eenzaam gevoel want niemand ziet wie je echt bent.

Online cursus Ontspannen jezelf zijn.

Ik leer je allerlei beelden en ideeën over jezelf, die niet bijdragen aan jouw levensgeluk, los te laten. Ik biedt je een stappenplan aan waar ik al meer dan 20 jaar mee werk en wat zijn effectiviteit heeft bewezen.

Lees meer over de online cursus Ontspannen jezelf zijn