Eer uw vader en uw moeder
Je bent het kind van je vader en moeder, je bent een deel van hen en zult altijd bewust of onbewust loyaal aan hen zijn. Ook na hun dood blijf je met hen verbonden want je bent hun vlees en bloed. Feitelijk leef je dankzij hen. De meeste ouders nemen verantwoordelijkheid voor praktische zorg; voedsel, kleding en onderdak. Als dank voor hun zorg ben je loyaal. Maar hoe kan het dan, wanneer kinderen verwaarloosd zijn of misbruikt, ze dezelfde loyaliteit beleven? We zijn ook op zielsniveau verbonden met onze ouders, grootouders en voorouders van moederskant en vaderskant. Het grote familiesysteem bevat oneindige generaties met hun normen en waarden, verwachtingen, geheimen en taboes. Binnen de systeemtherapie is een van de systeemwetten de wet van binding. Dat wil zeggen dat iedereen die onderdeel uitmaakt van een systeem recht heeft op een plek. Zo kun je loyaal zijn aan iemand uit het familiesysteem dat niet meer leeft, maar niet erkend is door familie. Dit kan zich uiten in het uitdragen van bepaalde waarden en normen of een specifieke levensstijl waarmee je onbewust op zielsniveau aandacht vraagt voor deze persoon.
Je kunt ook loyaal zijn aan vriendschappen of in een relatie, omdat je vindt dat je er voor elkaar moet zijn. Ook als je er weinig voor terugkrijgt. Loyaliteit of trouw zijn aan, kan een belangrijke waarde zijn die je veel kan brengen, maar je ook de ogen kan doen sluiten voor een onaangename realiteit.
Ouders die een beroep doen op je loyaliteit.
Je bent diep van binnen loyaal. Dat hoef je niet te bewijzen door elke dag naar huis te bellen of het gevoel te hebben dat je aan de verwachtingen van je ouders moet voldoen. Psychologisch gezien is het juist belangrijk dat je je losmaakt van je ouders en je eigen autonomie gaat ontwikkelen, ook als dat betekent dat je andere normen en waarden aanhangt dan je ouders. Daar zullen sommige ouders het moeilijk mee hebben, bijvoorbeeld als je besluit niet meer naar de kerk te gaan of dat je stopt met je universitaire studie. Ouders kunnen je dan emotioneel gaan manipuleren om te leven volgens hen waarden en normen en hun idealen.
Loyaal zijn aan normen en waarden van je ouders
De normen en waarden waar je mee opgroeit zijn er al eerder dan je ouders. Ze komen voort uit de cultuur van het land, de provincie en uit de familiegeschiedenis. Vaak zijn deze drie aspecten met elkaar verweven. Denk aan de invloed van de Nederlandse cultuur:
- Het calvinistische arbeidsethos en sober leven.
- Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg.
- Niet lullen maar poetsen.
- Tanden op elkaar en doorgaan.
Eisende loyaliteit
In sommige families voeren de traditionele normen en waarden de boventoon. Ze zijn belangrijker dan de autonome identiteitsontwikkeling van de kinderen. Kijk naar de serie de Crown, die spant hierin de kroon. De kinderen leven in dienst van de familie en moeten bij voorkeur trouwen met gelijkgestemden. Het is niet de bedoeling dat er andere invloeden en andere meningen binnen komen. Denk aan prinses Diana’s invloed en later de invloed van Meghan, de vrouw van prins Harry. In de documentaire Harry en Meghan (netflix) begrijp je de moeilijke keuze van Prins Harry om zijn eigen weg te gaan. Je eigen weg gaan wordt gezien als ontrouw, niet als autonomie ontwikkeling waar ieder kind recht op zou moeten hebben. De ontrouw wordt gestraft of degene wordt verstoten.
Ook binnen streng religieuze gelederen moeten de kinderen trouwen binnen de gelederen. Om dit te bewerkstelligen zijn er speciale dagen waarin de huwbare kinderen elkaar kunnen ontmoeten.
‘Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen’
Naar dit oude spreekwoord werd de afgelopen eeuwen in Nederland veel verwezen om duidelijk te maken als twee mensen van een verschillend geloof met elkaar trouwen, het niet goed gaat. Het was niet de bedoeling dat een katholiek gelovige trouwde met een protestant gelovige. Vanaf de jaren zestig in de vorige eeuw is dit langzaamaan losgelaten.
Ongezonde loyaliteit
Ongezonde loyaliteit kan het gevolg zijn van een eisende loyaliteit. Een extreem voorbeeld is het koningsgezin en het streng religieuze gezin, maar ook een ondernemersgezin dat van generatie op generatie wordt overgedragen kunnen de leden van het gezin zich gedwongen voelen om loyaal te zijn. Een ongezonde loyaliteit ontstaat door schuldgevoelens en de angst dat ouders of de andere familieleden je afwijzen, bekritiseren of je verstoten. Vanuit schuldgevoel en angst ga je je aanpassen aan verwachtingen waar je eigenlijk niet achterstaat. Dat gaat zich letterlijk of figuurlijk in jou wringen. Vooral later in je relatie kan je partner andere verwachtingen hebben of een andere levensstijl nastreven. Hoe invloedrijker de familie van herkomst is des te groter de kans dat er voortdurende conflicten in de relatie zijn. Je kunt het gevoel hebben dat iedereen aan je trekt. Dat houdt pas op als je zelf stelling gaat nemen en hier duidelijk in bent naar beide partijen.
Een andere vorm van ongezonde loyaliteit naar ouders komt voort uit een verwaarloosde of onveilige jeugd. Je blijft loyaal aan ouders die je niet de warmte, geborgenheid en steun hebben kunnen of willen geven in de kindertijd. In de hoop dat er een dag komt dat ze zien hoe lief of goed je bent, ook al ben je al lang volwassen, blijf je hopen op hun erkenning en goedkeuring door alles te doen en laten waarvan je denkt dat zij dit zullen goedkeuren. Het is een valse hoop, waardoor je blijft hangen in een gevoel van waardeloosheid en je niet ziet dat er ook andere mensen zijn die wel oprecht om je geven.
Leven vanuit verzet
Verzet is een onzichtbare loyaliteit. Het Rebels Kind is onderdeel van het Aangepast Kind binnen de theorie van de Tranactionle Analyse. Het (innerlijke) Rebelse kind verzet zich tegen de verwachtingen en waarden en normen van ouders. Het (innerlijke) Aangepast Kind past zich aan, aan de verwachtingen van ouders.
Door te leven vanuit verzet ben je in zekere zin nog steeds loyaal aan je ouders omdat het geen autonome besluiten zijn. Je leeft vanuit verzet, gericht op de normen en waarden en verwachtingen van je ouders. Je leeft niet vanuit eigen voorkeur, verlangens en eigen behoeften. Eenmaal volwassen kun je nog steeds leven vanuit verzet, ook al ben je geen kind meer. Dan is het jouw innerlijke kind dat je leidt. Leven vanuit weerstand tegen het leven van je ouders betekent dat je nog steeds aan ze vastzit. Je leeft geen zelfstandig, onafhankelijk leven.
Dubbele loyaliteit bij adoptiekinderen
Een pleegkind, kind van gescheiden ouders, of adoptiekind heeft per definitie te maken met dubbele loyaliteit.
Elk kind heeft van nature een onlosmakelijke binding met de mensen die hem/haar het leven hebben geschonken. Veel adoptiekinderen willen weten waarom ben ik afgestaan? Het adoptiekind zal ook een loyaliteit gaan ontwikkelen naar de adoptieouders. Het zal loyaal zijn aan beide ouders. Wanneer de adoptieouders deze loyaliteit naar de (onbekende) biologische ouders afwijzen of ontkennen of kritiek hebben op hen, creëren ze een loyaliteitsconflict bij hun adoptiekind. Omdat het kind zich afhankelijk voelt van de adoptieouders zal het deze gevoelens en verlangens negeren, onderdrukken of afwijzen.
Verscheurde loyaliteit
Wanneer ouders in een vechtscheiding terechtkomen, ervaren kinderen een verscheurde loyaliteit. Ze kunnen niet kiezen, want ze houden van beide ouders. Ze kunnen geen oordeel uitspreken wanneer ouders elkaar zwart maken. Zo raken ze in een innerlijk loyaliteitsconflict. Wanneer ze schijnbaar kiezen voor de ene ouder zullen zich schuldig voelen naar de andere ouder.
Loyaliteitsconflict in de relatie
Omdat relaties vaak ontstaan doordat je wordt aangetrokken door iemand die totaal ander is, heb je ook te maken met families die geheel anders zijn.
Wanneer beide partners nog sterk verbonden zijn aan de verwachtingen en normen en waarde van hun ouders kunnen ze tegenover elkaar komen te staan. Er kan een gevecht ontstaan over de beste manier van leven. De loyaliteit komt naar voren hoe verjaardagen, Sinterklaas en kerst gevierd hoort te worden, in de opvoeding van de kinderen, taakverdeling in het huishouden, omgang met geld en in het soort vakantie.
Als twee mensen elkaar vinden, vindt er ook een ontmoeting plaats tussen twee familiesystemen, die ieder een eigen verleden, generaties oude patronen, tradities en verwachtingen meebrengen. Vaak verdedigen we dat wat we gewend zijn.
Sandra Konrad Het zit in de familie
Wil je leren om je meer los te maken van een eisende loyaliteit?
Door je familiegeschiedenis te onderzoeken, kun je helder krijgen welke loyaliteiten je belemmeren om jezelf te zijn.
Als je wilt begrijpen waarom je steeds in dezelfde ongelukkige patronen terechtkomt, is het zinvol je te verdiepen in het verleden om je te bevrijden van oude loyaliteiten.
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Voor iedereen die bezig wil zijn met bewustwording en persoonlijke ontwikkeling.
Voor iedereen die behoefte heeft aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen.
Voor iedereen die vat wil krijgen op verschillende vormen van conditionering en loyaliteit
De opleiding is geaccrediteerd door verschillende beroepsverenigingen.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Woon je te ver weg, maar wil je hier toch mee aan de slag?
Online cursus Ontspannen jezelf zijn.
Ik leer je allerlei beelden en ideeën over jezelf, die niet bijdragen aan jouw levensgeluk, los te laten. Ik bied je een stappenplan aan waar ik al meer dan 20 jaar mee werk en wat zijn effectiviteit heeft bewezen.
Lees meer over de online cursus Ontspannen jezelf zijn