Wat kun je zeggen of doen zodat je kunt laten merken dat je echt meeleeft.
Het is vaak moeilijk om te zien dat iemand die je dierbaar is, verdriet heeft. Je wilt het oplossen en het liefst in orde maken. Misschien zeg je maar niets om te voorkomen dat je het verkeerde zegt. Je wilt je dierbare niet afschrikken met je bezorgdheid of het erger maken met een verkeerde opmerking of het niet serieus nemen en je wilt je angst ook niet laten zien.
Eigenlijk wil je dat het zo snel mogelijk overgaat. Daar ben je actief mee bezig door het halen van een glas water en zakdoekjes, door te zeggen dat het allemaal wel meevalt en dat de tijd alle wonden heelt of dat je blij mag zijn dat je gezond bent of iets anders positiefs. Als dit niet lukt dan probeer je te troosten door de verdrietige persoon af te leiden. Zullen we lekker gaan eten, shoppen, drinken, roken of gezellig naar de film?
Iemand door een moeilijke periode heen helpen is iets anders dan iemand willen redden van emotioneel ongemak wellicht meer van jou dan van de ander.
Ieder mens heeft het recht en de verantwoordelijkheid om zelf in het reine te komen met de gevolgen van zijn of haar gedrag en met zijn lot. Het gaat erom iemand te helpen de situatie te erkennen zoals het is, zodat de emoties hierover worden ervaren en daardoor verwerkt kunnen worden.
Het is onmogelijk om de gevoelens van een ander weg te nemen. Dat is meestal je eigen behoefte om deze gevoelens niet te ervaren. Hoe iemand zich ook voelt, hij of zij heeft het recht om zich zo te voelen. Troosten houdt in dat je er geen oordeel over hebt en dat iemand alle ruimte krijgt om te voelen wat er op dat moment zich aandient.
De manier waarop je reageert is ook belangrijk. Het is belastend wanneer je binnenkomt met een reactie van Oh mijn god, dit is vreselijk! Een paniek of zorgelijke stemming doet het slecht bij iemand die probeert de moed erin te houden. Het beste werkt een neutrale, belangstellende belangstelling.
Hoe kun je de pijn van een ander uithouden?
In een ontmoeting pik je vaak onbewust elkaars gevoelens en stemmingen op. Ook al weet je niet zeker wat de ander voelt en denkt maar je ervaart bijvoorbeeld wel een gevoel van onzekerheid of gespannenheid. Iemand helpen betekent dat diegene zich in jouw aanwezigheid op zijn gemak voelt. Dat hangt nauw samen met wat er zich in jou omgaat. Iemand kunnen troosten betekent dat je in voldoende mate met je eigen onbehagen moet kunnen omgaan.
Het is helemaal niet erg dat je je onbehaaglijk voelt en niet weet wat je moet zeggen. Het is prima om diegene te laten weten dat je niet goed weet wat je moet zeggen. Je hoeft ook niet overal een antwoord op te hebben.
Het mooiste geschenk wat je kunt geven is gewoon nabij zijn als iemand pijn heeft.
En blijf vooral ademen, want als je je adem inhoud kun je niet meer voelen en raak je gespannen. Zachtjes en diep ademhalen werkt kalmerend en jouw ontspanning heeft weer een ontspannen effect op de ander. Het is niet jouw taak om te zorgen dat de pijn weggaat, hoe graag je dat ook zou willen.
Je kunt vragen wat iemand nodig heeft of wat je voor iemand kunt doen maar wat als diegene dat gewoon niet weet. In dat geval kun je zelf ook met een voorstel komen.
Verschillende behoeftes
Het is mooi als iemand uitdrukking kan geven aan gevoelens waar even geen woorden voor zijn. Het uiten van verdriet kan in golven komen. Dan zijn woorden overbodig. Een blik, een omhelzing, een aanraking kan zoveel meer betekenen. Je aanwezigheid en dat je laat merken dat je om iemand geeft kan waardevoller zijn dan dat je iets doet. Er is dus maar heel weinig nodig om iets voor iemand te kunnen betekenen, behalve waarachtig menselijk contact zonder verwachtingen.
Houd er rekening mee dat iemand de ene keer een grote behoefte heeft om zijn verhaal te vertellen met alle pijnlijke ervaringen en een andere keer kan iemand totaal geen behoefte hebben om te praten. In plaats daarvan kan iemand het fijn vinden om over oppervlakkige zaken te praten of het fijn vinden dat je over leuke ervaringen vertelt. Gewoon om afgeleid te worden en fijne gevoelens te kunnen ervaren.
We groeien op in verschillende gezinnen en culturen en hebben verschillende manieren om met verdriet om te gaan. Daarom is het goed om niet te snel te oordelen over gedrag dat je niet herkent of raar vindt. Iemand bijvoorbeeld laten kan voortkomen uit de beste intentie om iemand de ruimte te laten. Soms is huilen taboe omdat het gezien wordt als zwak en men het idee heeft dat je je er zo snel mogelijk overheen moet zetten.
Wat zijn valkuilen in het omgaan met verdriet van anderen?
Dat je voorbijgaat aan de werkelijke behoefte van iemand die verdriet heeft.
Dat je bezig bent met het vervullen van je eigen behoefte aan geruststelling.
Dat je gelijk in actie komt, wat er in feite ook op neerkomt dat je wegloopt van ongemak.
Proberen het zo snel mogelijk op te lossen of te laten verdwijnen.
Gaan relativeren met goedbedoelde geruststellingen werkt averechts want je neemt het verdriet en de pijn daarmee niet serieus.
Zelf in paniek raken of te emotioneel worden.
Wees je ervan bewust dat ‘sterkte’ en ‘gecondoleerd’ woorden zijn die niet zo veel zeggen.
Als ik wat voor je kan doen, moet je het zeggen. Is niet gemakkelijk voor iemand die een diep verdriet heeft. Er is geen energie over om hulp te vragen.
Het verhaal afkappen omdat je het nu wel vaak genoeg hebt gehoord
Ga niet je eigen ervaringen vertellen. Het gaat nu niet om jou. Iemand met een diep verdriet heeft nu geen ruimte in het hoofd voor andermans verhaal.
Ga niet zeggen dat tijd alle wonden heelt of dat er stadia zijn waar je doorheen gaat. Het zijn dooddoeners.
Handvatten in het omgaan met verdriet van anderen
Je kunt gewoon luisteren. Luisteren is iets anders dan je mond houden. Luisteren betekent dat je alle signalen probeert op te pikken, verbaal, non-verbaal en alles wat er tussen de regels door wordt gezegd. Luisteren beperkt zich niet tot wat je hoort maar ook wat je ziet en voelt.
De tijd en ruimte nemen om de pijn en verdriet hierover te voelen.
Ervaren wat het met je doet, niet weglopen wanneer je je opgelaten voelt.
Het eenvoudige zinnetje dat je kan helpen is: “Ik weet niet wat ik moet zeggen”.
Je kunt vragen hoe iemand deze situatie ervaart of hij/zij erover wil praten.
Je kunt vragen wat iemand nodig heeft of wat je voor iemand kunt doen.
Het verdriet verdragen en uithouden.
Je eigen verdriet parkeren.
Vaak zijn woorden overbodig, hoef je alleen maar aanwezig te zijn bij de pijn en het verdriet.
Zachtjes en diep ademhalen werkt kalmerend.
Iets leuks gaan doen gewoon om afgeleid te worden en fijne gevoelens te kunnen ervaren.
Door aandacht te geven aan de woorden die iemand gebruikt en de gevoelens die zich tonen, kun je iemand laten weten dat je het gehoord hebt.
Vraag waar diegene behoefte aan heeft en bied het aan.
Laat diegene het verhaal steeds weer vertellen om de gevoelens te kunnen ervaren. . Het gaat niet om feiten, maar om het verwerken van emoties.
Bel af en toe. Of stuur een appje. Laat weten dat je aan de ander denkt.
Blijf af en toe iets gezelligs voorstellen of je hulp aanbieden (boodschappen doen, eten koken). De ander geeft wel aan als hij niet wil.
Neem het initiatief om het over het verdriet te hebben en herinneringen op te halen. Denk niet ‘ik begin er maar niet over want dan herinner ik haar eraan.” Zij of hij draagt dat verdriet bij zich.
Sta af en toe stil bij de ander en diens verdriet. Dat is niet na een paar weken voorbij.
Inspiratie: boek: Helende gesprekken auteur: Nance Guilmartin
Karin Kuiper vertelt over de eerste 1001 dagen na de veel te vroege dood van haar man.
‘Wie mij wil helpen komt op een druilerige dag lekker een kop koffiedrinken.
Wie mij wil helpen, blijft na het eten om de kinderen een verhaal voor te lezen terwijl ik de keuken opruim.
Wie mij wil helpen vertelt ook over de sores en het geluk in zijn eigen leven, omdat het ‘gewone’ leven mijn beloofde land is.
Wie mij wil helpen gaat af en toe met ons naar het zwembad zodat we samen kunnen zwemmen, die gaat met ons kamperen zodat we samen kunnen zingen, die gaat met ons naar de Efteling zodat we samen kunnen gillen en die gaat mee naar de jaarlijkse uitvoering op school zodat we samen kunnen huilen om dat wat die afwezige papa allemaal moet missen.
Wie mij wil helpen geeft me een tegoedbon voor een massage of allerhande klussen in huis.
Wie mij wil helpen hoeft niet zo veel bijzonders te doen.
Wie mij wil helpen moet er vooral zijn…’
Uit: 1001 dagen van rouw Karin Kuiper
Heb je moeite om met emoties om te gaan?
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier voor een gratis kennismakingsgesprek. Dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
Ben je al even bezig met je persoonlijke ontwikkeling?
Heb je behoefte aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen?
Heb je behoefte aan een persoonlijke en professionele ontwikkeling?
Kijk eens naar de geaccrediteerde OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Zowel de Coaching als de opleiding is in Amersfoort.
