De betekenis van Narcisme
Het begrip narcisme werd bekend door Freud. Narcissus is een figuur uit de Griekse mythologie die verliefd werd op zijn eigen spiegelbeeld. Freud gebruikte de term bij mensen die hun energie te veel aan zichzelf en te weinig aan anderen besteden. Verliefd zijn op jezelf, te veel eigenliefde, anderen gebruiken om jezelf aan je trekken te laten komen, niet een ander beminnen, maar vooral zelf bemind willen worden. Van narcisten wordt onder meer gezegd dat ze een gebrek aan inlevingsvermogen hebben, niet in staat zijn kritiek te verdragen en in contact met anderen vooral bezig zijn zichzelf belangrijk te maken. Je zou verwachten dat deze mensen een te groot gevoel van eigenwaarde hebben, maar het tegendeel is waar. Juist het gebrek aan eigenwaarde wordt gecompenseerd door een schijnzekerheid en doen alsof het de mooiste en uitzonderlijkste persoon is. Waar ze/hij wel voor zorgt, is dat ze alle aandacht krijgt die zij/hij wil.
Kenmerken van een narcistische ouder
Een narcistische ouder heeft vaak zelf een narcistische ouder gehad. Ook hier is het stokje doorgegeven. Een narcistische ouder is vooral met zichzelf en eigen behoeften bezig en manipuleert een kind dermate dat het voldoet aan de verwachtingen van de ouder. Dat kan zijn dat het er altijd perfect uitziet, zodat de buitenwereld weet dat het een goede en welvarende ouder is. Of dat het kind presteert zodat de ouders met het succes kunnen pronken. Er wordt geen rekening gehouden met de gevoelens en behoeften van het kind. Het kind bestaat ter eer en glorie van de ouder. Helaas zijn de meeste narcistische ouders niet in staat om op zichzelf en het effect van hun gedrag te reflecteren en te beseffen dat ze hun kinderen emotioneel verwaarlozen en emotioneel misbruiken.
Vanwege het onvolwassen eerder kinderlijk gedrag van een narcistische ouder zal hij/zij de neiging hebben om te leunen op een van (de kinderen) De ouder doet een volwassen beroep op het kind door naar zijn/haar moeilijkheden te luisteren, door te helpen of door te troosten. Een narcistische ouder kan zelfs verwachten dat het kind haar/hem prijst en bewondering toont. Eigenlijk datgene geeft wat het zelf nodig heeft. De rollen zijn omgekeerd; het wordt de ouder van de ouder. Als je opgroeit bij een narcistische ouder zal zeer zeker je gevoel van veiligheid zijn aangetast, waardoor je altijd alert bent op onvoorziene reacties van anderen. Omdat je eigenwaarde in de kindertijd wordt gevormd door de reacties van je ouders en je als kind het verstoorde gedrag op jezelf betrok, want dat is wat kinderen doen, ben je op de een of andere manier gaan denken dat het jouw schuld was. Dat je een slecht kind was, een last of gewoon niet goed genoeg. Dat is het fundament geworden van je persoonlijkheid.
De gevolgen van een narcistische ouder
Door een gemis aan onvoorwaardelijke liefde en bevestiging van vooral een moeder kan een kind geen positief zelfbeeld ontwikkelen. Doordat een kind alles wat er gebeurt op zichzelf betrekt, gaat het denken dat iets grondig mis is met zichzelf, waardoor het niet krijgt wat het nodig heeft. Het leert dat het liefde moet geven in plaats dat het voelt dat het juist recht heeft om liefde te ontvangen. Als dochter of zoon probeer je uit alle macht dat te doen waar je moeder positief op zal reageren en jou uiteindelijk zal zien. Wat het kind niet beseft is dat de moeder alleen maar bezig is met haar eigen belang. De moeder is niet in staat haar kind te zien in wie het echt is en in wat het nodig heeft.
Het kind zal eindeloos haar/zijn best doen om een emotionele verbinding te krijgen, omdat zijn gevoel van eigenwaarde hiervan afhangt. Uiteindelijk concludeert het dat het geen liefde waard is, dat het niet goed genoeg is, dat het aan haar/hem ligt.
Wat het vaak extra moeilijk maakt, is dat de narcistische ouder een goede indruk weet achter te laten in de buitenwereld. Hier wordt een show gegeven van een supercharmante, interessante persoon.
De andere ouder heeft vaak ook de handen vol aan de verwachtingen en eisen van de narcistische partner dat hij/zij geen tijd over heeft voor de behoeften van de kinderen.
De gevolgen van een narcistische ouder tot op de dag van vandaag
Er ontstaat een innerlijke criticus die jou nog steeds het idee geeft dat er iets mis met je is.
Je gaat je best doen om een emotionele verbinding te krijgen. Je zit totaal gevangen in het manipulatieve gedrag van je ouder. Zo ontstaat de Pleaser. Al je eigen behoeften keur je af Je doet alles om je ouder en later anderen te behagen, te troosten en te steunen.
Later in je volwassen leven:
Besteed je een groot deel je tijd aan het zorgen voor anderen
Ben je voortdurend alert om je zo te gedragen dat anderen zich goed voelen.
Pas je je voortdurend aan de wensen van anderen aan.
Voel je je verantwoordelijk voor de gevoelens en het welzijn van anderen.
Heb je de neiging jezelf af te keuren en je te verontschuldigen.
Doe je je uiterste best om harmonie te bewerkstelligen.
Cijfer je jezelf weg.
Vergoed je het negatieve gedrag van anderen.
Negeer je je eigen behoeftes volkomen.
Kinderen van een narcistische ouder kunnen de volgende emotionele gevolgen ervaren:
Gebrek aan zelfvertrouwen
Het gevoel niet zichzelf te mogen zijn
Het gevoel niet goed genoeg te zijn
Vervreemd zijn van eigen gevoelens en behoeften
Je niet veilig voelen in persoonlijke relaties
Het gevoel hebben dat je ’te veel’ of tot last bent
Chronisch gevoel van leegte en eenzaamheid
Bang zijn voor heftige emoties. Voor een klein kind zijn heftige emoties heel bedreigend. Je probeert je gedeisd te houden om te voorkomen dat je ouder weer uit de bocht vliegt. Vooral als je destijds dacht dat jij deze emotionele uitbarstingen veroorzaakte, zul je er alles aan doen om dat te voorkomen. Emotionele uiting van jezelf en van anderen is voor jou bedreigend geworden.
Niet alle kinderen laten zich zo emotioneel manipuleren. Andere kinderen laten hun narcistische ouder los en verlaten het ouderlijk huis zo snel mogelijk. Ze worden opstandig en gaan hun eigen gang. Een kind dat opstandig wordt kan zich door de kilheid van zijn omgeving zelf tot narcist gaan ontwikkelen.
Veel kinderen met een narcistische ouder trekken later weer een narcistische partner aan. Diep van binnen is een onvervuld verlangen. Eindeloos blijf je proberen om alsnog een emotionele verbinding te krijgen en gezien te worden bij iemand die je narcistische ouder representeert. Meestal tevergeefs. Het is een her-traumatiserende ervaring.
Het is belangrijk om deze beschadigingen in jezelf te herkennen en op te lossen.
Je hebt niet de ouders gehad die je onvoorwaardelijk liefhadden en waar je nog steeds naar verlangd Maar wat je niet meer van je ouders, maar ook niet van een partner kan verwachten dat hij of zij dit gemis gaat oplossen. Probeer niet langer tevergeefs de relatie met je ouders te verbeteren. Die energie kun je beter in jezelf steken. En in de mensen die jou wel liefhebben en waarderen.
Ben je klaar met een voortdurend gevoel van falen, onzekerheid en zelfkritiek?
Wil je ontdekken wie jezelf bent en gesteund en bevestigd worden in dit proces?
Wil je leren hoe je grenzen stelt richting je ouders en welke mate van contact met hen voor jou gezond is.
Ik Marja Postema help je hier graag mee.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Ben je al even bezig met bewustwording en je persoonlijke ontwikkeling?
Heb je behoefte aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen?
Heb je behoefte aan een persoonlijke en professionele ontwikkeling?
GEACCREDITEERDE OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Zowel de coaching als de opleiding vinden plaats in Amersfoort.