Emotionele eenzaamheid begrijpen

Vind je dat je gelukkig zou moeten zijn omdat je alles hebt?

Maar vervult op de een of andere manier alles hebben je niet?

Vind je dat je niet mag klagen gezien jouw financiële situatie?

Maar voelt het op de een of andere manier leeg en eenzaam?

Voel je je slecht of schuldig dat je niet tevreden bent?

Emotionele eenzaamheid in de kindertijd

Veel ouders hebben niet kunnen voldoen aan de emotionele behoeften van hun kinderen, simpelweg omdat hun ouders ook niet hebben kunnen voldoen aan hun emotionele behoeften. Het stokje wordt net zolang doorgegeven totdat er een generatie opstaat en hiermee aan de slag gaat.

Kinderen die emotioneel verwaarloosd zijn ervaren veel eenzaamheid en hebben moeite om zich later in het leven emotioneel te verbinden. Ze zoeken naar een manier om deze verbinding wel te krijgen bijvoorbeeld door extra hun best te doen op school, in sport uit te blinken, een voorbeeldig kind te zijn of niet lastig te zijn. Zo ontwikkelen ze een rol omdat ze denken dat dit de enige manier is om liefde en emotionele aandacht te krijgen. Dat het niet lukt wijten ze aan zichzelf.

Emotionele eenzaamheid die je nu ervaart, komt meestal voort uit een gebrek aan emotionele intimiteit in de kinderjaren.

Opgroeien in een gezin met emotioneel gehandicapte ouders is een eenzame ervaring. Ook al namen je ouders alle verantwoordelijkheid voor de opvoeding en jouw fysieke welzijn, het gebrek aan een emotionele verbinding slaat een groot gat in de ontwikkeling van een kind. Je kunt zelfs het idee hebben dat je een normale opvoeding hebt gehad net zoals je vriendjes en buurtkinderen destijds. De vraag is alleen, wat is normaal?

In de Nederlandse cultuur van doe maar normaal, dan ben je al gek genoeg, wordt van generatie op generatie een opvoeding doorgegeven zonder aandacht voor emoties en gevoelens. Emoties worden vaak veroordeeld en als iets zwaks gezien. Ouders reageren met:

• Stel je niet aan.
• Zit je weer te janken?
• Wat ben je toch een huilebalk
• Wees een jongen.

Kinderen roeien met de riemen die ze hebben en ze passen zich aan want ze gaan ervanuit dat ouders het beste met hen voor heeft. Ze beseffen niet dat ze emotioneel worden verwaarloosd.

Emotioneel verwaarloosde ouders

Ouders die geen emotioneel bewustzijn hebben, zijn niet in staat om op te merken dat hun kind ergens meezit. Ze hebben geen idee hoe ze emotioneel steun moeten geven. Emoties spelen geen rol in hun leven. Ze voelen zich of ongemakkelijk bij emoties en roepen wat ze zelf te horen hebben gekregen, zoals ‘Stel je niet aan’, ‘Je bent toch geen mietje.’  Of ze veroordelen of negeren emoties. Misschien krijg je een glaasje water als je huilt maar dan moet het ook weer over zijn.

Omdat kinderen ervan uitgaan dat ouders nu eenmaal weten hoe je moet leven, passen ze zich aan en gaan ze zich net zo gedragen. De basis is op die manier gelegd voor de onbestemde leegte die je van binnen gaat ervaren. Je gaat ervanuit dat dit gevoel van verlatenheid normaal is.

Ik kom uit een Gronings gezin waar nauwelijks werd gepraat laat staan dat er emoties gevoeld en geuit werden.  Natuurlijk weet je als kind niet dat je eenzaam bent. Daar had ik ook geen woorden voor. Het was normaal dat je geen interactie had met mensen.  Ik ging mezelf vermaken. Diep van binnen had ik de conclusie getrokken dat ik het leven zelf moest doen. Iedereen in het gezin leefde geïsoleerd van elkaar als koeien in de wei. Zo was de hele Groningse cultuur. Het was normaal om weinig te praten. Emoties bestonden niet.

Strategieën die je ontwikkelt in de kindertijd om met het gebrek aan emotionele verbinding om te gaan.

Emotionele verbinding is de lijm die zorgt voor de behoefte aan hechting, geborgenheid en liefde. Dit zijn primaire behoeften van elk kind. Maar wanneer een kind merkt dat een ouder niet positief en uitnodigend reageert op deze behoefte is dat een pijnlijk gevoel van afwijzing. Wanneer ouders op zo’n moment zich ook nog eens negatief uiten door te zeggen dat je niet zo lastig moet zijn of niet zo moet zeuren, is dat een harde klap. Het kind ervaart dit als een grote afwijzing; Ik ben niet goed, ik ben niet welkom. Het is te pijnlijk voor een kind om dit de hele tijd te voelen. Dus het stopt met zijn behoefte te uiten of met fysiek uit te reiken naar vader en moeder. Omdat kinderen een heel sensitief gevoelsapparaat hebben, kunnen ze voelen of ouders ruimte hebben en of ze ontspannen zijn.

Ik voelde dat mijn moeder het zwaar had en mijn vader te druk was met zijn werk en opleiding in de avond. Als kind besloot ik al jong, laat ik maar geen last zijn. Ik red me wel. Ik vermaak me wel.

Dat is een van de mogelijke strategieën, andere strategieën zijn:

• Je houd je in.
• Je leert rekening te houden met de ander.
• Je past je aan.
• De behoefte van de ander is belangrijker.
• Je bent behulpzaam.
• Je zorgt voor vrolijkheid in huis.
• Je gaat je eigen behoeften ontkennen.
• Je gaat je emoties veroordelen.

Een kind leert in deze situatie dat het niet kan verwachten dat er interesse is, betrokkenheid of steun. Het wordt te vroeg volwassen en wil zo snel mogelijk uit huis of het wordt depressief en komt niet in beweging door een gevoel van somberheid en waardeloosheid.

Emotionele leegte in jouw volwassen relatie

Je zou denken dat je kiest voor emotionele verbinding in jouw volwassen relaties, maar hoe moet dat als je dit niet hebt meegekregen. Je kunt het niet uit de lucht pakken. Je bent je niet bewust van de strategieën die je hebt ontwikkeld. Je denkt dit ben ik. Je bent je niet bewust van de angst voor afwijzing. Je voelt waarschijnlijk geen behoefte aan verbinding of je wordt ongemakkelijk bij intimiteit. Net als je ouders.

Wanneer je emotioneel verwaarloosd bent in de kindertijd ben je daar min of meer aan gewend geraakt. Je verwacht niet anders als je volwassen bent. Je voelt zelfs wantrouwen als iemand interesse in je toont en je wilt zeker geen last zijn voor een ander. Je hebt geleerd je in te houden, (je denkt dat je toch niets interessants hebt te melden) en niet te zeggen wat je graag wilt. Je durft geen aandacht te vragen uit angst voor afwijzing of een nare opmerking. Door je terug te trekken in plaats van contact te zoeken creëer je je eigen eenzaamheid.

We vallen meestal op een partner die lijkt op een van je ouders.

Hoe is het mogelijk zul je denken. Wetenschappers zeggen je kiest voor een partner die lijkt op je vader en moeder, want dat is wat je kent. Ik kijk daar iets anders naar.

In een intieme relatie opent zich opnieuw de behoefte aan intimiteit, gezien worden, geliefd worden, aangeraakt worden en jezelf mogen zijn. Je wilt dat wat je gemist hebt, herstellen, alsnog krijgen. Dat de emotionele verbinding in de kindertijd niet is gelukt heb je op jezelf betrokken; er is iets mis met mij, ik ben niet goed genoeg. Dat doen kinderen nu eenmaal.

Je valt onbewust op een partner die lijkt op je vader of moeder, want je wilt de situatie zoals het was, herstellen door beter je best te doen, alsof je iets hebt goed te maken. Waar je diep van binnen naar verlangd is een goedkeuring en liefde van je ouders via je partner, want het gevoel niet goed te zijn wil je oplossen. Zo wordt het een afhankelijke kind-ouder relatie.

Wanneer je in de ‘kind’ positie zit doe je er alles aan om de relatie te laten werken; Je bent liefdevol, attent, je komt met leuke cadeaus of andere verassingen, je doet het huishouden, kookt lekker, je bent altijd bereid tot hulp en steun, je pikt veel, incasseert onaangenaam gedrag en gaat over je grenzen. Wanneer je partner kritiek geeft of aangeeft iets te missen, denk je dat je tekortschiet. Ergens heb je het gevoel diep van binnen dat je het niet waard bent om van te houden. Daardoor geef je veel meer dan je ontvangt. Dat doe je allemaal in de (valse) hoop om te krijgen waar je zo naar verlangd; erkenning en liefde.

Wat je vanuit je kind positie niet ziet en wat je destijds als kind ook niet kon zien is dat er iets ‘mis’ was/is met je ouder(s). Zij waren/zijn niet in staat om zich met jou emotioneel te verbinden. Wanneer deze situatie zich herhaalt in jouw relatie kun je er nog steeds niets aan doen. Dat is heel pijnlijk en frustrerend. Zolang je denkt dat het aan jou ligt en dat jij beter je best moet doen om je partner te bereiken ben je destructief bezig in een doodlopende straat. Je bent niet als enige verantwoordelijk voor je relatie.

Je partner is de enige die kan besluiten om aan zichzelf te gaan werken. Soms werkt het als je aangeeft dat je niet meer met iemand kan leven die niet emotioneel beschikbaar is. Dan is het aan je partner om te besluiten hiermee aan de slag te gaan. Belangrijk is te beseffen dat er met jou niets mis is.

Een relatie hoort vervullend te zijn. Het is normaal om blij te zijn met je partner en dat je het fijn vindt om samen te zijn. Natuurlijk doorloop je in een relatie verschillende fases, waarin je periodes hebt van onenigheid en strijd. Maar als de basis goed is, kom je hier weer uit.

Emotionele intimiteit

Ouders die emotioneel ontwikkeld zijn, leren hun kinderen de taal die nodig is om gevoelens te kunnen benoemen. Op die manier leren kinderen wanneer ze bijvoorbeeld boos, verdrietig of bang zijn. Wanneer een kind teruggetrokken is kan een ouder aanvoelen dat er iets speelt en het kind uitnodigen om te vertellen wat er aan de hand is. Ouders die uitstralen dat het normaal is dat je allerlei gevoelens hebt geven kinderen een veilig gevoel dat ze zichzelf emotioneel mogen uiten. Daardoor kunnen kinderen hun ouders benaderen voor geborgenheid, troost, steun en liefde, wanneer ze daar behoefte aan hebben.

Emotionele intimiteit ontstaat bij mensen waarbij je je veilig voelt. Want dan kun je kwetsbaar zijn en jouw gevoelens en emoties delen doormiddel van woorden of zonder woorden. Tranen zeggen meestal genoeg. Door middel van emotionele intimiteit heb je het gevoel dat je mag zijn zoals je bent, met al je gevoelens. Je hoeft niet te voldoen aan verwachtingen of plaatjes over de beste versie van jezelf.

Een gebrek aan emotionele verbinding creëert emotionele eenzaamheid.

Wil je leren om deze verbinding opnieuw te maken?

Wil je samen met je partner leren om elkaar meer emotionele intimiteit te geven?

Ben je al even bezig met bewustwording en je persoonlijke ontwikkeling?

Heb je behoefte aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen?

Heb je behoefte aan een persoonlijke en professionele ontwikkeling?

Kijk eens naar de OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP