Hoog sensitief zijn leren waarderen

Kreeg je als kind vaak te horen dat je je niet moest aanstellen, dat je ongezellig of overgevoelig was?

Deze kritische opmerkingen gaven je het gevoel dat je niet goed was.

Veel mensen verwarren sensitiviteit met verlegenheid, maar verlegenheid kun je in bepaalde situaties voelen terwijl sensitiviteit aangeboren is. Dus altijd aanwezig is. Maar het kan zijn dat je ook vaak verlegen bent omdat je als kind het gevoel had dat je niet goed was of dat je faalde. Sociaal ongemak is meestal te wijten aan overprikkeling waardoor je verlegen overkomt.

In onze cultuur word je eerder als zwak, zielig of emotioneel gezien als je snel geraakt bent, dat je een gebrek hebt of dat er iets aan je mankeert. Maar wat onderschat wordt is dat hoog sensitieve mensen juist belangrijke kwaliteiten hebben, die de meeste mensen missen.

Wat betekent het om hooggevoelig te zijn?

Een hooggevoelig mens vangt veel zintuigelijke indrukken op; geluiden, harde stemmen, achtergrondmuziek, spanning, negatieve uitingen, drukte, onrust, geuren. Veel mensen laten deze indrukken aan zich voorbijgaan.

Het betekent dat je je snel bewust bent als iemand niet lekker in zijn vel zit of van de stemming in een ruimte. Je bent fijnbesnaard, daardoor vang je subtiele signalen op die anderen niet opmerken.

Het betekent dat je gemakkelijk overweldigd of overprikkeld wordt in een omgeving waar veel zintuigelijke indrukken zijn, zowel geluid als beeld.

Het betekent dat je, wanneer je overprikkeld raakt, alleen wilt zijn, afgesloten van prikkels.

Kinderen met zo’n gevoelig systeem hebben extra zorg en bescherming nodig, want ze zijn vaak angstiger en sneller overstuur. Het zijn vaak gevoelige kinderen die gepest worden. Volwassen hooggevoelige mensen moeten leren om zichzelf te beschermen tegen te veel indrukken.

Wat is de uitdaging voor je als hoog gevoelige persoon?

Jezelf tot in de finesses leren kennen; je gevoeligheden en je behoeften. En zeker de zaken waardoor je overprikkelt raakt of die veel van je vragen. Overprikkeling kan zich uiten in een snelle hartslag, blozen, een knoop in de maag, transpireren, niet kunnen nadenken, gespannenheid, niet kunnen slapen. Maar ook op het punt staan om te gaan huilen of het gevoel dat je in paniek raakt. Het gevoel van onrust en angst. In plaats van prikkeling zou je het ook een stressreactie kunnen noemen.

Je (afgebroken) eigenwaarde herstellen.

Oude pijn en kwetsing helen.

Dat je een balans vindt tussen de behoefte om deel te nemen aan het leven en op jezelf te zijn.

Je plaats vinden in de samenleving. Je betrokkenheid in de wereld een vorm geven.

Jezelf leren beschermen door bijvoorbeeld grenzen te stellen om in je kracht te blijven.

Zorgen dat je de rust en slaap krijgt die je nodig hebt.

Samenvattend komt het erop neer dat je verantwoordelijkheid neemt voor je hoog gevoeligheid en die dingen doet die je nodig hebt en een grens trekt waar dat nodig is voor je welzijn.

Wat zijn de valkuilen voor een hoogsensitief persoon?

Dat je een negatief zelfbeeld ontwikkeld.

Dat je je schaamt voor je sensitiviteit, omdat je minder kunt hebben dan de meeste anderen, eerder moe bent en afhaakt, sneller emotionele uitbarstingen hebt, minder weerbaar bent bij een conflict, minder in staat bent duidelijk grenzen aan te geven.

Dat je uit je lichaam gaat en wegvliegt in je hoofd met wilde ideeën.

Dat je net als anderen wilt zijn, waardoor je overvoerd en gestrest raakt.

Dat je te veel naar binnen gericht bent en te veel nadenkt over jezelf.

Dat je te veel problemen en stress van anderen over neemt.

Dat je geen grenzen stelt omdat je bang bent voor een vervelende confrontatie

Dat je door je gevoeligheid voor afkeuring en kritiek van anderen, alles zo perfect mogelijk wil doen.

Dat je je te veel aanpast en gevoelens van irritatie en boosheid negeert.

Dat je je eigen behoeften negeert omdat je anderen graag een plezier wilt doen.

Dat je verwacht dat iedereen rekening houdt met jouw hooggevoeligheid, omdat er veel zaken zijn waar je niet tegen kunt.

Dat je je schaamt voor je sensitiviteit, omdat je minder kunt hebben dan de meeste anderen, eerder moe bent en afhaakt, sneller emotionele uitbarstingen hebt, minder weerbaar bent bij een conflict, minder in staat bent duidelijk grenzen aan te geven.

Dat je je slachtoffer voelt wiens kwetsbaarheid wordt misbruikt of onder de voet wordt gelopen.

Dat je je zwak voelt door je kwetsbaarheid, waardoor mensen over je heenlopen.

Wat zijn kwaliteiten wanneer je hoog gevoelig bent?

Je bent zeer intuïtief; je pikt onbewust informatie op. Je weet ‘gewoon’ wat er speelt of wat er nodig is. Dat maakt dat je verbanden kunt zien die anderen niet zien.

Je beleeft alles op een diep niveau, daardoor heb je ook behoefte om te reflecteren op je ervaringen.

Je bent invoelend en empathisch met een sterk respect voor kwetsbare mensen en begaan met het lijden van mensen en dieren.

Je bent creatief en fantasierijk, waardoor je op inspirerende ideeën komt.

Je kunt heel geïnspireerd en enthousiast zijn.

Je bent spiritueel ingesteld, daardoor maak je makkelijk contact met het bovennatuurlijke.

Je bent liefdevol en zorgzaam. Je weet en voelt snel wat iemand nodig heeft.

Je voelt een diepe verbinding met dieren, planten en de aarde.

In kleine details kun je intens de schoonheid ervaren.

Als je een taak op je neemt ben je zorgvuldig en toegewijd, m.a.w. consciëntieus.

Wat zijn gevoeligheden?

Fysieke allergie gevoeligheden.

Overprikkeling.

Bevriezen wanneer een situatie je overvalt.

Wat ben je geneigd te doen bij overprikkeling?

Je probeert de situatie te ontvluchten.

Je praat tegen jezelf dat je het moet volharden of dat het wel meevalt.

Je voelt de angst opkomen dat het mis gaat.

Boos worden en iemand verwijten maken.

Sommige situaties zijn overbelastend omdat ze te intens zijn of te lang aanhouden. Het is belangrijk dat je onderzoekt welke manieren geschikt zijn voor bepaalde situaties. Daarom is het handig om verschillende mogelijkheden van te voren te bedenken.

Hier zijn wat tips om met overprikkeling om te gaan:

Vanwege het feit dat je lichaam sterk reageert op overprikkeling is je lichaam ook een ingang om weer tot rust te komen. Breng je ademhaling tot rust.

Ga letterlijk weg uit een situatie die je overprikkelt of als dat niet mogelijk is, doe je ogen dicht om de indrukken buiten te sluiten. Gun jezelf de tijd om aan een situatie te wennen en geef jezelf het vertrouwen dat het goed komt.

Ga de natuur in om tot rust te komen.

Vraag steun aan iemand of vraag iemand mee naar een bepaalde situatie.

Geef anderen uitleg over jouw hoog gevoeligheid.

Praat met je angst als een liefdevolle ouder die met een angstig kind praat. Zoals een ouder beloofd dat een kind weg kan als het te veel wordt, zo kun je met jezelf afspreken dat je naar huis kunt gaan als je daar behoefte aan hebt.

Drink veel water om de stress weg te spoelen.

Luister naar rustgevende muziek.

Verwar overprikkeling niet met angst. Door de overprikkeling raak je waarschijnlijk gespannen. Dat is iets anders dan angst. Vermijd een negatieve spiraal waarin je jezelf de put in praat en ontmoedigt.

Keer terug naar een veilige haven, waar je kunt opladen. Dat kan je huis zijn maar ook je auto, waar je fijne muziek kunt luisteren. Het kan je partner zijn, een goede vriend(in) of een familie lid, maar ook je geliefde huisdier.

Wat je niet moet doen:

Ga jezelf niet steeds vergelijken met mensen die niet hoog gevoelig zijn en die in jouw ogen alles kunnen doen.

Verwar angst niet met overprikkeling omdat je je gestrest voelt of omdat anderen denken dat je angstig bent doordat je er overprikkeld uitziet.

Plan je agenda niet vol.

Jezelf haasten en onderdruk zetten.

Verstop jezelf niet. Onderzoek wat voor jou een prima manier van leven is.

Zie jezelf niet door de ogen van anderen die moeite hebben met je hoog gevoeligheid.

Waardeer jezelf voor je hoog gevoeligheid

Het vraagt moed om je verlangens vorm te geven. Geef jezelf complimenten voor het aangaan van uitdagingen. Zoek naar gelijkgestemde mensen, waarbij je je op je gemak voelt. Ga ervan uit dat er weinig is wat je niet kunt doen, zolang je een manier vindt om het op jouw manier te doen.

Veel Hsp’ers kiezen voor een dienstverlenend beroep omdat ze begaan zijn met mensen. Maar velen raken ook opgebrand omdat ze te veel geven.

Blijf bij jouw behoefte ook als anderen jou een spelbreker vinden. Jij weet het beste hoe je je voelt en wat je nodig hebt. Je mag je eigen keuzes maken. Als de ander teleurgesteld is dan is dat jammer, maar ga je niet schuldig voelen. Je bent niet verantwoordelijk voor het geluk van de ander.

Richt je op schoonheid en vreugdevolle zaken om jezelf positief te voeden.

Laat het los dat je niet kunt voldoen aan verwachtingen van anderen. Dat is niet erg. Je hebt iets wat de meeste anderen niet hebben; een liefdevolle kijk op zaken.

Wees schaamteloos gevoelig.

Je bent geen slachtoffer maar je bent een gevoelig persoon, wat je mag uitdragen maar ook zorg voor moet gaan dragen. Kwetsbaarheid moet je niet verwarren met zwakte.

Bereid jezelf mentaal voor op lastige ontmoetingen door bijvoorbeeld te visualiseren dat je een stevig gewortelde boom bent. Of stel je voor dat je bewust veel ruimte inneemt.

Neem je behoefte aan stilte, ruimte, rust, de behoefte om afgestemd te zijn op je hart en aan een liefdevolle omgeving, serieus. Het serieus nemen betekent dat je hier verantwoordelijkheid voor neemt. Dus niet wegvlucht maar voor je behoefte opkomt. Dat kun je leren.

Heb je behoefte aan begeleiding om meer in je kracht te komen met jouw hooggevoeligheid?

Neem contact met mij (Marja) op via het contactformulier.

Copyright: Marja Postema

Inspiratie: Hoog sensitieve personen E.N. Aron

Hooggevoeligheid als uitdaging M. van der beuken

Training Emoties wat moet ik ermee?

De meeste mensen hebben geen onderwijs of opvoeding gehad in het omgaan met emoties. Dat is vreemd want emoties liggen aan de basis van onze persoonlijkheid en ze dragen zorg voor ons welzijn.

In drie losse dagen behandelen we alles wat je over emoties moet weten en word je je bewust hoe je zelf met emoties omgaat en met anderen.

Meer info over de introductie training

Ben je een professional die met mensen werkt?

Het Registerplein (62 registerpunten)

Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) (58 punten)

NOBCO Nederlandse Orde van Beroepscoaches (54 p.e. uren)