Wanneer je de neiging hebt je partner te veroordelen en te straffen, omdat hij of zij niet voldoet aan je verwachtingen, heeft dat een destructief effect op de relatie.
Wanneer je je partner betaald wilt zetten omdat je vindt dat je partner je slecht behandeld heeft, is dat een daad van zelfdestructie. Want door een ander pijn te doen, doe je ook jezelf pijn. Ga maar eens na wat het je oplevert als je al je energie stopt in je wrok. Word je daar gelukkiger van? Helpt dat je relatieproblemen op te lossen? Brengt dat je partner dichterbij?
Wanneer je partner het gevoel heeft dat zij/hij nooit iets goed kan doen of dat het nooit goed genoeg is, groeit de frustratie groeit omdat je nooit tevreden bent. De kans is groot dat de partner die zo zijn/haar best doet geraakt wordt in een oude pijn van afwijzing of voorwaardelijke liefde. Het uiteindelijke gevolg is verwijdering.
Wrok koesteren veroorzaakt een verharding
Wellicht denk je dat het je kracht is, maar in feite kom je in een machteloze slachtofferhouding terecht, want ook jij wordt geraakt in een oude pijn van afwijzing en het gevoel dat je niet de moeite waard bent om van te houden.
Wrok en rancune is een bitter gif voor de relatie.
Wrok heeft zijn wortels in oude pijn dat er niet voldoende van je gehouden is. Het werkt als een ondergronds vuur, die elke keer als iemand iets onaangenaams doet of zegt, wordt aangewakkerd. Je hebt het idee dat je voortdurend op je hoede moet zijn ten aanzien van mogelijk onrecht dat je wordt aangedaan. Daardoor is je zenuwstelsel steeds actief naar bedreigingen. Daardoor kun je overvallen worden door een agressieve of defensieve actie om een mogelijke dreiging af te wenden. Het is een poging om te voorkomen dat de pijn zich weer aandient.
Een explosie van woede en afkeuring ontstaat wanneer oude ervaringen opduiken uit je onbewuste en geprojecteerd worden op de ander, meestal degene waar je van houdt. Het beeld van de slechte ander die je onrecht aandoet roept angst, rancune, wantrouwen of agressie op. Degene waar je van houdt wordt de belichaming van iedereen die je ooit pijn heeft gedaan of je in de steek heeft gelaten. De geliefde krijgt de (af)rekening. Hierdoor ondermijn je de relatie en neemt je partner. Dat zal weer een bevestiging voor je zijn dat er niet van je wordt gehouden. Het is een selffulfilling prophecy. Dit kan pas veranderen als je je eigen aandeel in dit scenario gaat zien.
Door anderen te veroordelen voel je je superieur en gerechtvaardigd
Deze houding beschermt je tegen de pijn dat anderen jou gaan veroordelen of afwijzen. Dus wanneer je je partner de schuld geeft, probeer je eigenlijk de pijn en angst van het niet bemind worden te verminderen.
Het ergste is dat het je verhinderd om open te staan voor liefde. In plaats daarvan ga je eisen stellen, waardoor je je partner nog meer wegjaagt. Vaak zie je over het hoofd dat je partner wel degelijk van je houdt en voor je zorgt. Maar je wantrouwt de liefde, waardoor je haar niet binnen kan laten. Je voelt je niet veilig genoeg om je hart te openen.
Heb je de neiging om je te concentreren op dat wat misgaat, dat wat je niet krijgt in plaats van te zien wat goed gaat en wat je allemaal ontvangt?
Waarom is het zo moeilijk om wrok los te laten?
Wrok geeft me een gevoel van macht dat me beschermt tegen me kwetsbaar voelen.
Wrok is een manier om mezelf te verdedigen tegen het feit dat ik benadeeld, teleurgesteld of weer afgewezen wordt.
Wanneer ik aan wrok vasthoud, krijg ik het gevoel dat ik gelijk heb.
Wrok geeft mij een vertrouwd gevoel. Als ik het loslaat zou dat mijn gehele identiteit ondermijnen.
Mijn wrok is verbonden met gevoelens van verlatenheid.
Door de schuld op anderen schuiven hoef ik geen verantwoordelijkheid voor mijn eigen problemen te nemen.
Uit: Liefde geven, liefde ontvangen. Auteur John Welwood
Hoe kun je wrok loslaten?
Wrok loslaten betekent de fixatie op de zogenaamde slechte ander loslaten. Het is belangrijk je bewust te worden hoezeer je bezig bent om je partner (of andere mensen) te zien als een bedreiging of een vijand.
Waarschijnlijk heb je nooit volledig de pijn en verdriet van verwaarlozing en gemiste steun en liefde verwerkt. Het is in je lichaam en geest gaan stollen tot wrok. Door je af te keren van de pijn, keer je je af van jezelf. De enige manier om de verwonding van het hart te helen is door al je pijn en verdriet toe te staan. Op die manier kan je hart zich weer openen. Je zult geneigd zijn deze pijnlijke gevoelens te vermijden of onderdrukken, maar juist door deze gevoelens toe te staan, zullen ze verdwijnen.
Kun je je concentreren op het gevoel in je lichaam dat er niet van je gehouden werd?
Kun je met je adem dat gevoel aanraken?
Kun je je concentreren op het gevoel van angst en wanhoop over het gegeven dat je in de steek gelaten bent?
Kijk eens of je dit gevoel daar gewoon kunt laten zijn, zonder het te proberen het te verhelpen of te veranderen. Kijk eens of je eromheen zachter kunt worden, terwijl je de pijnlijke plek omarmt.
Op welke manier voel je in je lichaam het gevoel van niet bemind te worden?
Voel de wrok en woede in je lichaam zonder het als een wapen te gebruiken en op iemand te richten. Het zit in jou. Geef het de ruimte door ernaartoe te ademen en kijk wat er gebeurt. Wat is de waarheid die verscholen ligt achter de wrok?
Wrok is ten diepste een kreet om aandacht en liefde vanuit een gevoel van hulpeloosheid.
Wanneer je leert ruimte te geven aan de intense gevoelens en gewaarwordingen in je lichaam en deze toestaat, dan heb je een diepe compassie voor je eigen lijden. Alleen dan kan het ijs van rancune dat je hart verhardt, ontdooien.
Terugkijken naar de oorspronkelijke kwetsing in de kindertijd.
Wanneer je je ouders niet vanuit het perspectief van een gekwetst kind, maar vanuit het perspectief van een begrijpende volwassene beschouwt, dan zie je mensen die ook beschadigd en gekwetst zijn. Ze hebben je kunnen geven wat binnen hun mogelijkheden lag.
Het inzicht dat het kwetsende of verwaarlozende gedrag van je ouders voortkwam uit hun eigen innerlijke verwonding en gebrek aan eigenliefde, kan je bevrijden van de wrok die je met je meedraagt. Besef dat je ouders je hebben liefgehad op de manier waartoe ze in staat waren. Wanneer je de vriendelijkheid van anderen gaat zien, leer je om liefde te ontvangen.
Het gebrek aan liefde is niet jouw fout, neem het niet persoonlijk.
Als je kijkt naar de beschadiging van je ouders dan weet je dat het niets met jou te maken had. Helaas denken kleine kinderen al snel dat zij de oorzaak zijn van het gemis aan liefde of van de kwetsingen. Zolang je het persoonlijk neemt, wanneer anderen je niet zien of waarderen, houd je jezelf gevangen in de wereld van een gekwetst kind. Wanneer mensen in je omgeving je op een onaangename manier behandelen, kun je dat leren zien als een symptoom van hun innerlijke spanning of gebrek aan verbinding. Zo lang je dat niet beseft, ben je de gevangene van je wrok en je slachtofferidentiteit.
Elk moment van de dag heb je de keuze om je dankbaar te voelen over wat je hebt gekregen of wrok te koesteren over wat er ontbreekt.
Wrok is hard en koud, terwijl dankbaarheid zacht en warm is. Waar kies je voor?
Wrok is een mes dat aan twee kanten snijdt
Aan de ene kant tegen de ‘slechte ander’ omdat je je onterecht behandeld voelt en tegelijkertijd heb je een wrok tegen jezelf omdat je ervanuit gaat dat je niet goed genoeg bent of de liefde niet waardig bent. Je wijst de ander af omdat je jezelf afwijst. De neiging anderen de schuld te geven ontstaat doordat je je slecht over jezelf voelt. Dat slechte gevoel over jezelf is ooit ontstaan door een gebrek aan aandacht en liefde in het gezin waarin je opgroeide. Zelfhaat en zelfafwijzing beïnvloedden de manier waarop je naar de wereld kijkt en beïnvloedt de keuzes die je maakt en de partner die je kiest.
De ´slechte zelf´ is alleen maar een gedachte in de geest. Deze gedachte wordt in jouw ogen waarheid wanneer je onaangenaam gedrag van een ander persoonlijk maakt. De gedachte “Wat is er mis met mij?’ is in de kindertijd ontstaan. Dat is de enige manier waarop een kind afwijzing, kritiek, kwetsing en verwaarlozing kan interpreteren. Vervolgens krijg je een hekel aan jezelf, die vorm krijgt door een innerlijke criticus, die al jouw doen en laten kritisch beoordeelt. Zijn taak is om jezelf aanvaardbaar te maken voor de omgeving. Maar dit is een doodlopende weg, want hierdoor zul je jezelf nooit aanvaarden zoals je in wezen bent.
Wrok is een manier om je eigen slechte gevoelens op anderen over te dragen.
Egocentrisme kan een poging zijn om van jezelf te houden, ter compensatie voor het gevoel dat er niet van je gehouden wordt. Macht kan ook een poging zijn om te bewijzen dat je iemand bent, terwijl je anderen dwingt zich aan je aan te passen.
Alle pogingen om te bewijzen dat je iets waard bent, zullen je nooit het gevoel geven dat je iemand bent om van te houden.
Van zelfhaat naar zelfliefde
De weg naar liefde gaat via zelfliefde. Het begint ermee dat je jezelf aanvaard zoals je je nu voelt met al deze negatieve beelden over jezelf. Zelfliefde is niet mogelijk wanneer je jezelf afwijst, veroordeelt of anderen de schuld geeft en manipuleert.
Het gaat erom dat je het gevoel, dat je niet goed bent zoals je bent, in de ogen kijkt en ervaart. Omdat je wellicht bang bent in een bodemloze put terecht te komen, probeer je de hele tijd weg te lopen van je gevoelens. Toen je nog een kind was, was de pijn en het gevoel van afwijzing te groot om er mee om te gaan. Maar nu ben je volwassen en kun je leren om de oude pijn aan te gaan in de wetenschap dat je meer bent dan dat gekwetste kindje.
Wanneer je deze gevoelens gecontroleerd aangaat word je juist bevrijd uit zijn greep. De angst voor wat gaat komen is meestal groter dan het gevoel dat je gaat ervaren. Door deze oude emoties aan te gaan kom je in je kracht. De kracht van jouw wezenlijke natuur. Je opent jezelf voor wie je echt bent. Dat gaat voorbij aan de gekwetstheid van het kleine kind in jou.
Wanneer je de strijd opgeeft kun je je ontspannen en de gevoelens in je lichaam gaan verkennen.
Het is de kunst om stil te staan bij de gewaarwordingen in je lichaam en de ervaringen te vertalen in gevoelens. Hiermee geef je het gevoel de ruimte om naar buiten te komen. Het kan helpen om met je aandacht te ademen naar deze gewaarwordingen. Wanneer je dat doet is er niets meer om tegen te vechten. Je gaat je steeds meer thuis voelen in je lichaam.
Om een stap verder te gaan kun je je openen voor het gevoel van liefdeloosheid. Wanneer je erbij kunt blijven en erin kunt ontspannen, dan kan het je niet meer pijnigen of overweldigen. Dan kun je deze onverwerkte pijn uit de kindertijd ervaren en verwerken.
Dit is de weg van zelfliefde en thuiskomen bij jezelf.
Wanneer je thuiskomt bij jezelf ontdek je dat je goed bent zoals je bent.
Het meest liefhebbende dat je voor jezelf kunt doen is jezelf toestaan te zijn wie je bent. Maar als je jezelf vanuit een negatieve bril beoordeelt, dan heb je te leren om eerst deze bril af te leggen. Of als je het idee hebt dat je aan bepaalde beelden moet voldoen dan heb je eerst te leren om deze verwachtingen los te laten. Het gaat er juist om dat je deze onvolmaakte mens, die je bent, aanvaardt. Dat betekent dat je de innerlijke Criticus minder invloed geeft. Je hebt zijn bescherming niet meer nodig.
Het is een weg waarin je alles aanvaardt in jezelf;
Elke emotie, elke verwachting, elke veroordeling neem je waar. Je neemt het waar, zonder dat je er iets mee moet. Je mag het ook weer loslaten. In dit proces kom je ook je haatgevoelens tegen jezelf tegen.
- Wat neem je jezelf vaak kwalijk?
- Wat vind je slecht van jezelf?
- Wat vindt je negatieve eigenschappen van jezelf?
Probeer dit steeds in één zin te benoemen. Kies er vervolgens een uit, die je raakt.
Wrokgevoelens tegen jezelf bestaan enerzijds uit een helder inzicht, bijvoorbeeld; ‘Ik ben egocentrisch.’ ‘Ik ben lui’. ‘Ik kwets mensen’, ‘Ik laat over me heen lopen’. En anderzijds volgt er een hard oordeel op; het is slecht, fout of je bent een slecht mens.
Scheidt het inzicht over jezelf met de veroordeling. Kijk naar jouw eigenschap of gedrag vanuit een liefhebbende, wijze man of vrouw. Vanuit wijsheid begrijp je waar dat gedrag of die eigenschap uit voort is gekomen. Wellicht was het nodig om egocentrisch te zijn omdat niemand rekening met jou hield. Verplaats je in dat kleine meisje of jongetje. Stel dat er geen aandacht was voor jouw gevoelens en wensen. Wat voor opties had je dan als kind?
Door compassie te hebben voor jouw ervaringen in de kindertijd, kun je compassie en begrip ontwikkelen voor het gedrag dat daaruit voortgekomen is. Wanneer je de warmte en het begrip in je opneemt, kun je de wrok tegen jezelf en tegen anderen loslaten. In plaats daarvan ontstaat er liefde voor jezelf.
Wanneer je jezelf toestaat te zijn wie je bent, helpt dat je ook om anderen te laten zijn wie ze zijn. Zij hoeven jouw pijn niet meer goed te maken. Je kunt jouw eisen en verwachtingen loslaten.
Open staan voor liefde, hoe doe je dat?
Hoe kun je weer open staan voor liefde als je vermogen om liefde te ontvangen is beschadigd?
Het aanknopingspunt is je verlangen naar liefde. Dat kan lastig zijn als je je verlangen hebt opgegeven, omdat het te pijnlijk was om niets te ontvangen. Of je hebt juist het verlangen afgesloten omdat je je moest beschermen tegen opdringerige, over- beschermende ouders. Dan voelt het heel kwetsbaar om dit verlangen weer te gaan ervaren. Maar als je het verlangen naar liefde blijft ontkennen of onderdrukken, dan heb je de weg afgesloten naar het ontvangen van liefde.
Besef dat je geen kind meer bent, die afhankelijk was van zijn ouders. Je bent volwassen en mag voor je eigen leven kiezen. Liefde brengt je juist weer terug in verbinding. Met wrok, veroordeling, eisen en klagen creëer je een kille afstand. Je zult deze verdediging los moeten laten om vanuit alle kwetsbaarheid je verlangen te tonen.
Verander je klacht in een verlangen of een behoefte:
Oordeel: Je bent er nooit.
Eis: Je moet er voor me zijn
Verlangen: Ik verlang naar je aanwezigheid.
Het verlangen kan je stimuleren en motiveren om in beweging te komen.
Een grote valkuil in een liefdesrelatie is dat we vaak meer verlangen dan dat de ander ons kan geven.
Je partner voldoet nooit helemaal aan je verwachtingen. Het is een kinderlijk verlangen waarin de geliefde jouw leven moet vervullen. Het is de kunst dit verlangen bij jezelf te houden en je af te vragen wat jouw uitdagingen in het leven zijn. Dat is echt volwassen worden, wanneer je verantwoordelijkheid neemt voor je verlangen in je eigen leven. Jouw verlangen is de brandstof voor jouw bezieling. Ervaar het verlangen in je lichaam.
Wat voor verlangens zijn er zoal?
- Het verlangen om gezien te worden
- Het verlangen om betekenis te hebben
- Het verlangen om creatief te zijn
- Het verlangen om invloed te hebben
- Het verlangen naar verbinding.
Wat kun jij doen om jouw verlangen te verwezenlijken?
De liefde kan pas komen als de deur van je hart openstaat.
Hoe voelt het gemis aan liefde in je lichaam?
Hoe ga je met het verlangen naar liefde om?
We hebben als kind allemaal een strategie ontwikkeld om aandacht, goedkeuring of liefde te krijgen. Bijvoorbeeld door hulpvaardig te zijn, de clown uit te hangen of door indruk te maken. Maar je kunt ook geleerd hebben om op een negatieve manier aandacht te krijgen door te mokken, eisen, zeuren of ziek te zijn. Het enige wat je hoeft te doen als je dat nu opmerkt, te beseffen dat het een oud patroon is, dat je niet meer nodig hebt. Het patroon is ontstaan door een gemis aan liefde is.
Zolang je vasthoudt aan de overtuiging uit je kindertijd dat er niet van je gehouden wordt, zal het nooit genoeg zijn, hoeveel anderen ook van je houden. Want je zult je blijven concentreren op de liefde die niet aanwezig is, in plaats van de liefde die er wel is.
Sta jezelf toe om het verlangen naar liefde te ervaren. Leg je handen op het midden van je borst en voel deze ontvankelijke openheid in je hart, terwijl je aan een persoon of een dier denkt die liefde bij je oproept. Ervaar hoe het voelt om gevoelens van tederheid, zachtheid en liefde je lichaam te laten vullen. Sta jezelf toe de liefde als een vriendelijke aanwezigheid te voelen, waardoor je je kunt ontspannen.
Als het moeite kost kun je zeggen: “Ik sta open voor liefde” of “Ik kan liefde ontvangen”.
Om de geliefde te vinden, moet je de geliefde worden.
Je kunt jezelf op ieder moment opnieuw uitvinden. Je kunt besluiten meer vanuit liefde te leven. Om te beginnen liefde voor jezelf, want hoe kun je echt van iemand houden als je niet van jezelf houdt.
Wil je hier begeleiding bij hebben? Ik help je graag.
Neem contact met mij op via de contactpagina.
Kijk naar de mogelijkheden voor coaching:
Copyright: Marja Postema Emotionele intelligentie academie
Inspiratie: Liefde geven en ontvangen (auteur John Welwood)
