Tegenstrijdige behoeften in ieder mens
Ieder mens heeft twee fundamentele behoeften; ergens bij te horen, deel te zijn van een groep mensen, geborgenheid te ervaren, met andere woorden je willen verbinden. Deze behoefte is er op het moment dat je wordt geboren.
De tweede fundamentele behoefte is de behoefte aan autonomie. Deze ontstaat in de levensfase waarin een kind ontdekt dat het een eigen wil heeft, ongeveer op tweejarige leeftijd. Voor een kind betekent autonomie onder andere: eten wat het op dat moment lekker vindt, bepalen welke kleren het wil dragen en actief zijn als het actief wil zijn. De peuter ontdekt het plezier van zelf kunnen beslissen, waardoor het een gevoel van macht ervaart. Het geniet ervan om zijn eigen baas te zijn.
Deze beiden behoeften vechten soms om voorrang in jezelf en kunnen een verdeeldheid teweegbrengen.
Je kunt je voorstellen wanneer het in jezelf al lastig is om hier een balans in te vinden dat het samen met een ander nog lastiger wordt om een balans te vinden tussen aan de ene kant samen zijn en samen dingen doen en aan de andere kant elkaar de ruimte te laten en je eigen ding doen. Doe je te veel apart loop je het risico om uit elkaar te groeien. Maar ben je te veel samen loop je het risico dat je je te veel aanpast aan de ander. Dan verlies je jezelf in de relatie. Dit is een proces dat voortdurend kan veranderen omdat ieders behoeften kunnen veranderen. Zo kan het ook een dans worden van samen en apart en wanneer je hier beiden flexibel in bent, zul je dit niet als een probleem ervaren. Maar wanneer je tegenover elkaar komt te staan omdat de ene partner voortdurend meer samen wil zijn en de andere partner voortdurend meer eigen ruimte wil, ontstaat er een patroon van aantrekken en afstoten:
Het patroon van achtervolgen en weglopen
- De verliefdheidsfase
Er is geen wolkje aan de lucht. Je bent beiden verliefd en wilt het liefst zo vaak mogelijk bij elkaar zijn. In geen velden of wegen is er enige angst te bekennen en je geniet beiden van een symbiotische interactie. De verwachtingen zijn hoog.
- Het ontwaken van het patroon
Een van beiden spreekt verwachtingen uit over een gezamenlijke toekomt en de relatie is nu officieel. De ander voelt de eerste twijfel en lichte paniek komen of dit wel de juiste partner is en of je je wel wilt vastleggen. Hij/zij begint zich terug te trekken.
- De dans van aantrekken en terugtrekken
Degene met bindingsangst trekt zich steeds meer terug en de partner met verlatingsangst wil meer toenadering en bevestiging. Ze reageren op elkaars tegengestelde behoeften. Het wordt een pijnlijke dans. Wanneer degene met bindingsangst het gevoel van vrijheid weer terugkrijgt, verdwijnt de angst. Hierdoor komen de gevoelens van verliefdheid weer terug en het verlangen om weer contact te zoeken.
- De rollen kunnen wisselen
Als degene met bindingsangst voelt dat hij/zij dreigt de partner te verliezen, omdat die het opgeeft, gaat diegene alles in het werk stellen om de ander weer naar zich toe te trekken. Dat geeft degene met verlatingsangst weer nieuwe hoop dat hij/zij toch liefde voelt en een relatie wil. Maar de rollen van aantrekken en wegduwen kunnen ook gaan wisselen.
- De dans wordt een gevecht
De partner met bindingsangst voelt zich gevangen en ervaart de verwachtingen van de ander als een inperking van zijn/haar ruimte en vrijheid. Dat roept angst op of benauwdheid, met als gevolg zichzelf terugtrekken of op een andere manier afstand creëren. Dat kan zijn door lelijk te doen of de relatie af te kraken. De verlatingsangst wordt hevig aangewakkerd bij de ander wat tot gevolg kan hebben om nog meer te claimen of zich aan te passen aan de wensen van de ander en de afstand tolereert.
- Het einde is in zicht
De partner met bindingsangst verdwijnt steeds meer uit het zicht, letterlijk en figuurlijk door vijandig gedrag of door een nieuwe relatie aan te gaan. De angst voor verlating is voor de andere partner ondragelijk, waardoor hij/zij zich nog steeds probeert vast te klampen aan een strohalm. Als de pijnlijke afwijzing doordringt, slaat het verdriet en de wanhoop toe. Het is onbegrijpelijk, want het was zo fijn en intens. Afwijzing kan veranderen in zelfveroordeling; wat heb ik fout gedaan? Daardoor kan de partner die zo haar/zijn best heeft gedaan in een diepe depressie of wanhopige verdriet terechtkomen. Paradoxaal genoeg is de oorzaak van de breuk vaak niet dat het slecht gaat maar juist dat het goed gaat. Het komt te dichtbij.
In welke onderstaande vragen herken je jezelf?
- Ben je vaak bang dat je partner je gaat verlaten?
- Word je liefde steeds opnieuw niet beantwoord?
- Val je steeds op iemand die niet beschikbaar is?
- Sla je steeds op de vlucht als het te hecht wordt?
- Kom je op de een of andere manier nooit de juiste partner tegen?
- Mis je de intimiteit in je relatie?
- Krijg je het snel benauwd in je relatie?
- Val je op partners die je liefde niet beantwoorden?
- Stel je jezelf niet open voor een nieuwe liefde?
- Voel je emotionele afstand naar je partner?
- Ben je geneigd veel activiteit buiten de deur te zoeken?
- Trek je onbewust partners aan die moeite hebben om zich te verbinden?
- Heb je het gevoel dat je vaak aan een dood paard trekt?
- Heb je een sterke behoefte aan je vrijheid en onafhankelijkheid?
- Val je op partners die getrouwd zijn of op een andere manier niet beschikbaar?
- Ben je al een tijd op zoek naar de ideale partner, die je maar niet tegenkomt?
- Ben je geneigd een relatie te beëindigen als het te dichtbij komt?
- Is het idee dat je nooit meer weg zou kunnen uit een relatie, ondragelijk?
- Ben je geneigd meer rekening te houden met je eigen behoeftes dan die van de ander?
- Ben je geneigd meer rekening te houden met de behoeftes van de ander dan van jezelf?
Heb je vragen 1, 2,3, 6,8, 12, 13, 15, 20 beantwoord met JA, dan speelt verlatingsangst een rol.
Heb je vragen 4, 5, 7, 9, 10, 11, 14, 16, 17, 18, 19, beantwoord met JA dan speelt bindingsangst een rol
De dynamiek van verlatingsangst en bindingsangst zit in jezelf
In de ene relatie kun je verlatingsangst ervaren en in een andere relatie juist bindingsangst. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille, want ze gaan beiden over een diepe angst voor verlies van liefde en angst voor afwijzing. Voor een gezond evenwicht tussen samen en apart zijn in de relatie, heb je rekening te houden met beide kanten in jezelf. Wanneer je jezelf hebt verbonden met een van deze kanten, kom je dit gevecht in een relatie tegen. Het is een illusie te denken dat het aan de ander ligt, dat het door je partner komt dat er geen verbinding is. Je kunt ervan uitgaan als jullie beiden in dit patroon vastzitten, dat je beiden angst hebt om je te binden, omdat je beiden bang bent om afgewezen en verlaten te worden.
Verlatingsangst: de angst om verlaten te worden
Deze angst activeert je om nabijheid te willen en steeds bevestiging te zoeken of je partner nog van je houdt. Je voelt je afhankelijk en hebt de neiging hem/haar te willen claimen. Terwijl je partner hierdoor alleen maar meer afstand wil. De dwangmatige behoefte om je met de ander bezig te houden, van te veel aandacht tot bemoeizucht toe, is een symptoom van een grote onvervulde behoefte in jezelf. Als je ten koste van jezelf op de ander gericht bent, geef je jezelf weg. Je kunt een sterke behoefte ervaren aan intimiteit, terwijl je steeds partners aantrekt die de intimiteit afhouden. Dat kan een onbewuste verkapte manier zijn om zelf ook de intimiteit buiten de deur te houden.
Hoe herken je verlatingsangst?
- Je bent bang om verlaten, afgewezen of in de steek gelaten te worden
- Je bent bang dat de ander niet echt voor je kiest
- Je wilt meestal meer samen zijn en dingen samendoen
- Je hebt de neiging om te willen versmelten met de ander
- Je vraagt om emotionele verbinding = intimiteit
- Je vraagt om bevestiging van de liefde
- Je investeert veel om de ander te bereiken en met de (valse) hoop dat je daardoor liefde terugkrijgt
- Je vult het gat van de leegte tussen jullie met jouw liefdesgevoelens en daarmee houd je het beeld instant dat de intimiteit wederzijds is
- Je geeft je snel aan een ander, zonder dat je test of de ander bereid is te investeren (onbereikbare liefde)
- Je leeft in een fantasiewereld hoe het zou moeten of kunnen zijn
- Je bent blind voor de werkelijkheid van de ander, dat kan zijn onoverbrugbare verschillen, getrouwd of hij/zij woont op letterlijke te grote afstand.
- Je probeert de perfecte partner te zijn, daarmee geef je jezelf weg
- Je gaat de ander pleasen door te geven, verzorgen, verwennen en je aan te passen
- Je probeert de ander aan te zetten om aan zichzelf te gaan werken
- Je ontwikkelt passieve woede omdat je voortdurend teleurgesteld wordt maar je kunt ook woedeuitbarstingen hebben
- Je wordt bezitterig en veeleisend, daardoor ga je claimen, smeken en eisen
- Je miskent de behoefte aan autonomie
- Je gaat je partner beschuldigen en geeft advies hoe hij/zij moet veranderen
- Je plaatst je partner op een voetstuk
- Je maakt jezelf minderwaardig
- Je hebt moeite om op jezelf te zijn
Overtuigingen
Ik ben niet goed genoeg
Als ik maar doe wat X leuk vindt, blijft X bij mij
Bindingsangst: de angst om je te verbinden
Deze angst zorgt ervoor dat je afstandelijk reageert of letterlijk afstand houdt. Het kost je moeite om een langdurige, intieme, hechte relatie vol te houden, omdat je je opgeslokt voelt of wordt overvallen door een verlangen naar meer ruimte en meer onafhankelijkheid. Het is heel goed mogelijk dat je de angst om je te verbinden niet voelt.
Als je alleen bent, kun je een sterke behoefte ervaren aan intimiteit en op zoek gaan naar een partner of het contact te willen herstellen met je ex-partner. Wie bindingsangst heeft zendt vaak tegenstrijdige boodschappen uit die verwarrend kunnen zijn voor de ander. Op het ene moment kun je samen een intense intimiteit en liefde ervaren en op het andere moment kun je koud en afstandelijk zijn, alsof er niets gebeurd is. Je kunt het ene moment vol enthousiasme zijn en blij met de ander en een volgend moment kun je geïrriteerd en kritisch afwijzend reageren. Je trekt aan en vervolgens stoot je af. Je partner kan hier gek van worden en denken: Wil je nu wel of wil je nu niet een relatie met mij? Het antwoord is: ja en nee
Hoe herken je bindingsangst?
- Je bent bang om je vrijheid te verliezen
- Je bent bang voor te veel verantwoordelijkheden en verplichtingen
- Je bent bang dat je je te veel moet aanpassen
- Je houdt afstand en kunt afstandelijk zijn
- De relatie mag niet te serieus worden
- Je ervaart de relatie als verstikkend
- Je wilt niet te veel samendoen
- Je hebt een vol leven zonder de ander of veel verantwoordelijkheden
- Je wordt geïrriteerd als de ander emotioneel een beroep op je doet
- Je wilt niet meegaan naar familie of speciale gelegenheden van je partner
- Je sluit je hart en voelt geen liefde meer en denkt dat de liefde over is
- Als je een tijdje afstand hebt genomen groeien je gevoelens van liefde weer voor de ander en heb je weer behoefte aan nabijheid
- Nachtmerriescenario’s, vastzitten aan een leven met verplichtingen, zorgt ervoor dat je bij voorbaat al afstand houdt.
- Je miskent de behoefte aan samenzijn
- Je strijd voor je onafhankelijkheid
- De relatie mag geen relatie heten
- Je vindt het lastig om afhankelijk te zijn van je partner, je bent liever bij vrienden
- Je hebt niet zoveel met intimiteit
- Je hebt geen idee hoe je je partner emotioneel moet steunen
- Je wacht op de ware liefde, ondertussen is er altijd iets niet goed aan de ander
- Je stelt je niet open op, daardoor laat je je niet raken
- Je zorgt ervoor dat je de afwijzing van de ander voor bent, door je partner zelf af te wijzen, bijvoorbeeld door vreemd te gaan.
Overtuigingen
Ik heb niemand nodig
Heeft je partner last van verlatingsangst?
Stel hem of haar gerust en geef voldoende bevestiging. Hoe veiliger je partner zich voelt, hoe meer ze jou de ruimte kan geven. Maakt je partner je verwijten probeer er dan achter te komen wat de behoefte is. Het is gemakkelijker om aan te sluiten bij een behoefte dan bij een verwijt. Probeer emotioneel beschikbaar te zijn. Heb je geen idee wat dat is misschien is de cursus Emoties wat moet ik ermee?, dan iets voor jou.
Heeft je partner last van bindingsangst?
Zit haar of hem niet op de nek en stop met verwijten maken als dat je neiging is maar stel voor om samen iets te gaan doen om je meer verbonden te voelen. Geef dan juist complimenten. Let op jezelf hoe claimend je bent. Probeer ontspannen te blijven. Je draagt zorg voor je eigen eenzaamheid, die kan je partner niet voor je oplossen.
Waar sta jij?
Kijk eens terug naar de relaties die je gehad hebt.
Hoe waren de rollen verdeeld tussen aantrekken en afstoten?
Is je relatie aan het ontsporen?
Heb je meer negatieve gevoelens dan positieve gevoelens ten aanzien van je partner?
Komen jullie steeds weer terecht in eindeloos en zinloze ruzies?
Voel je je steeds meer alleen staan in de relatie?
Probeer je je partner te veranderen zonder succes?
Kom je er samen niet uit?
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching of relatiecoaching
Neem contact op via het contactformulier voor een gratis kennismakingsgesprek. Dan gaan we kijken wat voor jou of jullie de beste aanpak is.
Voel je weer verbonden met je partner met behulp van de gratis Relatiescan
De Relatiescan bestaat uit 30 vragen die je eerst voor jezelf invult en vervolgens deelt en bespreekt.
Heb je te vaak last van verwijten en ruzie met je partner?
Om ruzie te kunnen voorkomen moet je wel met elkaar kunnen praten. Wanneer dat lukt, ervaar je een diepe emotionele band. Met behulp van de online cursus Probleemloos communiceren met je partner leer je om gestructureerd in alle rust, aandacht te besteden aan jullie relatie. Samen werk je aan het herstellen en versterken van de wederzijdse liefde.
Online cursus Probleemloos communiceren met je partner
Willen jullie alles uit je relatie halen?
Wil je optimaal van elkaar kunnen genieten?
De online Relatie jaartraining voor meer verbinding krijg je een jaar lang ondersteuning voor een duurzame liefde.
De ultieme online relatie jaartraining
