Een helperssyndroom betekent dat je een dwangmatig gevoel hebt dat je anderen moet helpen.
Helpen geeft je een goed gevoel over jezelf. Jij geeft en de ander ontvangt en heeft daarmee een schuld aan jou. Lees meer over de emotionele bankrekening. Degene die hulp nodig heeft is in een afhankelijke positie. Helpen geeft dus in zekere zin een machtspositie, want als je helpt voel je je groot en wellicht ook onmisbaar. Dat is een fijn gevoel. Degene die geholpen wordt kan zich klein en waardeloos voelen. Eigenwaarde kan alleen ontstaan als je jezelf kunt redden en je eigen problemen oplost.
Wanneer je last hebt van een helperssyndroom zul je de neiging hebben om verantwoordelijkheden over te nemen. Door verantwoordelijkheid over te nemen ontneem je iemand de kans om te groeien en eigenwaarde te ontwikkelen. Ieder mens heeft zijn eigen weg met zijn eigen hobbels te gaan.
Als helper zie je vaak alleen het probleem bij iemand alsof iemand alleen maar een probleem of een beperking is. Wanneer je iemand alleen op die manier kunt zien gaat diegene zichzelf ook alleen maar op die manier zien. Een probleemgeval. Het is de kunst om de hele persoon te zien met zijn mogelijkheden en beperkingen.
Kenmerken van een helperssyndroom
- Helpen is een automatische respons
- Je voelt heel goed de behoeften van de ander aan
- Je gaat over je grenzen van eigen kunnen en willen
- Je schakelt je eigen gevoelens van niet meer kunnen of niet willen, uit
- Je verwaarloost je eigen behoeften en verlangen
- Je hoopt door het helpen (onbewust) gezien en gewaardeerd te worden
- Je voelt je schuldig als je niet kunt helpen
Ontstaan helperssyndroom
Wanneer je opgroeit in een gezin waarbij één van de ouders lijdt, doe je er alles aan om je vader of moeder te helpen. Dat kan zijn door de clown uit te hangen of geen last te zijn of van alles te doen in het huishouden. Je voelt je al heel jong verantwoordelijk. De gedachte ontstaat als jij het niet doet, dat niemand het doet of de gedachte dat jouw bestaansrecht bestaat uit helpen. Het actief helpen geeft je een gevoel van controle, waardoor je je niet angstig of machteloos hoeft te voelen. Je leert om jezelf groter en sterker voor te doen dan je bent. Wanneer dit helpen wordt gezien en gewaardeerd ga je het ook buiten je gezin inzetten. Het wordt een patroon en wellicht je beroep. Onbewust trek je mensen aan die gered willen worden zowel in een intieme relatie als in vriendschappen. Er ontstaat een overmoed dat jij deze mensen kunt redden. Dat jij ze kan verlossen uit hun lijden, de leegte die ze voelen kunt vullen of hun zwaarte kunt opbeuren.
Dit moeten helpen komt voort uit een onbewuste behoefte om echt gezien te worden en bevestigd te worden dat je een goede persoon bent. Maar het kan ook voortkomen uit het idee dat wanneer je alles geeft, je vanzelf iets terugkrijgt. Met andere woorden; wie goed doet, goed ontmoet. Deze twee behoeftes kunnen onbewust een rol spelen in je manier van helpen.
Dramadriehoek
Je onbewuste aanname en verlangen is dat als je genoeg geeft en het lang genoeg volhoudt, de ander geholpen en gered wordt. Dan zal hij of zij jou eindelijk kunnen zien. Dan is er dankbaarheid en word je gezien in alle liefde die je hebt gegeven.
Wanneer de hulpvrager zich verzet tegen jouw hulp en niet doet wat je voorstelt, kun je je als helper niet gewaardeerd en afgewezen voelen. Je wordt wellicht boos omdat je zoveel hebt gegeven. Door dwangmatig te willen helpen kun je het idee hebben dat je invloed hebt op het leven van een ander. Dat heb je heel vaak niet. Wanneer je hier terecht komt, voel je slachtoffer in dit verhaal.
De dramadriehoek is een doodlopende weg. De enige weg is afstand te nemen van je behoefte om te helpen en te zien dat je in een doodlopend patroon zit en dat je onbewuste aanname en verlangen een illusie is die alleen kan leiden naar een burn-out. Dat is een hard gelag dat je na al je inzet nooit wordt gezien. Dat al je geven terecht is gekomen in een eindeloze put.
Wat rest is je gevoel van totale machteloosheid en de pijn dat je jezelf hebt ingeleverd om de ander te helpen. Dan is het eindelijk tijd om jezelf al je liefde, aandacht, zorg en betrokkenheid te geven die je in je hebt zodat jij mag gaan groeien en bloeien.
Jezelf tekortdoen
Het gevolg van een helperssyndroom is vaak dat je jezelf tekortdoet. Misschien voel je je uiteindelijk tekortgedaan omdat je stiekem dacht dat anderen je terug gaan geven, maar in feite neem je geen verantwoordelijkheid voor je eigen wensen, verlangens en behoeften. Er ligt een grote kwetsbaarheid achter dit helpen, namelijk het gevoel niet goed genoeg te zijn of niet iemand te zijn om van te houden. Dat maakt dat je het moeilijk vindt om complimenten of dankbaarheid te ontvangen. Jouw standaardreactie zal zijn; het was niets. Als je alleen maar geeft (aandacht, betrokkenheid, empathie, energie, tijd en praktische hulp) zodat een ander zich goed voelt en zelf niets ontvangt, raak je uit balans. Je raakt uitgeput en je voelt je leeggezogen. Depressiviteit en psychosomatische klachten liggen op de loer. Echte liefde en waardering kunnen ontvangen is een grote uitdaging voor je.
Je gezien voelen
Velen van ons hebben zich niet echt gezien en gehoord gevoeld als kind. Mogelijk heb je daardoor besloten jezelf niet meer te laten zien om te voorkomen dat je je gekwetst en afgewezen voelt. Daarmee krijgt de ander niet de kans je te zien. Maar het verlangen om gezien te worden blijft bestaan en hoe volwassen je ook bent het blijft vaak ook kwetsbaar. Dat betekent dat het belangrijk is dat je je veilig voelt bij iemand en dat je mensen ‘kiest’ die moeite doen om je echt te zien in je kracht en in je kwetsbaarheid. “Kies’ je mensen die geen echte aandacht voor je hebben dan word je telkens weer bevestigd dat je niet de moeite waard bent om gezien te worden.
Copyright Marja Postema
Emotionele Intelligentie Academie
Heb je zin om op avontuur te gaan en jezelf beter te leren kennen?
Wil je een andere richting geven aan je leven?
Opleiding Emotioneel Meesterschap
Onderdeel van de opleiding is het onderzoek naar de oorsprong van jouw thema’s. Met andere woorden de problemen of belemmeringen waar je tegen aanloopt. Je deelt jouw geschiedenis met twee andere deelnemers. Het is een enorme meerwaarde om de verhalen van anderen te leren kennen, omdat het twee kanten op werkt. Op de eerste plaats heb jij een frisse, andere kijk op het verhaal van je medecursisten. Op de tweede plaats houden zij jou die spiegel voor en krijg jij daardoor nieuwe inzichten over jezelf. Door met elkaar verhalen te vergelijken krijg je handvatten om aan de slag te gaan.
In een klein groepje krijg je alle aandacht en expertise van mij om antwoorden te krijgen op jouw vragen.
Lees meer over deze opleiding
Woon je te ver weg maar wil je hier wel mee aan de slag gaan?
Of wil je liever in je eigen tempo online leren om meer jezelf te zijn?
Dan is de onlinecursus Ontspannen jezelf zijn wellicht iets voor jou
Wil je liever een intensieve individuele begeleiding?
Dat kan ook. Mijn praktijk is in Amersfoort. Neem contact met mij op via het contactformulier
Wil je eerst een (gratis) kennismakingsgesprek om te kijken wat het beste bij jou aansluit?
Neem contact met mij op via het contactformulier
