Ivan Boszormenyi Nagy ( (1920-2007) grondlegger van de Contextuele therapie
Nagy was professor psychiatrie in Boedapest. Hij week in 1950 uit naar Amerika en richtte in Philadelphia de afdeling gezinspsychiatrie op. In 1979 werd hij directeur van een kliniek en opleidingsinstituut voor contextuele hulpverlening.
Vanuit de contextuele visie wordt de persoonlijke problematiek in het licht gezien van ten minste drie generaties; de grootouders, de ouders en het kind. De ontwikkeling van de identiteit (het zelfbeeld) vindt eerst plaats in de relatie met de ouders en de ouders zijn weer beïnvloed door hun ouders.
Je bent met je ouders verbonden of je dat nu wilt of niet, van geniet vindt of een als last ervaart. Je bent met hen verbonden met je lichaam en je ziel. Zelfs na het sterven van je ouders blijft deze band bestaan. Je bent een schakel in de ketting van de elkaar opeenvolgende generaties.
We blijven kinderen van onze ouders, ook al is het contact verbroken.
De reactie van de ouders heeft een grote invloed gehad op jouw beeld en gevoelens over jezelf. Lieten je ouders je blijken dat ze gek op je waren, toonden ze hun blijdschap, knuffelden ze je graag? In dat geval heb je het gevoel gekregen dat je iemand bent om van te houden. Wanneer het kind weet dat de ouders trots op hem zijn, zal het later ook met trots naar zichzelf kijken. Wanneer het voelt dat de ouders teleurgesteld in hem zijn, is de kans groot dat hij later ook zelf teleurgesteld zal zijn in zichzelf. Wanneer ouders je het gevoel gaven dat je lastig of moeilijk was dan heb je het gevoel gekregen dat je niet iemand bent om van te houden maar dat je een lastig mens bent.
Deze inprent neem je meer als je opgroeit en wordt de basis van je persoonlijkheid. De manier waarop je ouders jou hebben ervaren en de manier waarop ze op jou hebben gereageerd wordt de manier waarop jij jezelf ervaart en de manier waarop je met jezelf omgaat. In het volwassen worden is het de kunst om los te komen van negatieve inprents en een positief zelfbeeld te ontwikkelen waarbij je leert van jezelf te houden. Doe je dat niet, dan blijf je als het ware aan je ouders vastzitten en beperk je de ontwikkeling van je eigenwaarde.
Nagy onderscheidt verschillende dimensies in de onderlinge relaties:
- De dimensie van de feiten zoals ras, nationaliteit, religie, sekse en de lijn van geboorte. Deze feiten zijn van invloed op de onderlinge relaties. Meisjes worden vaak anders behandeld dan jongens. De jongste heeft een andere positie in het gezin dan het oudste kind.
- De dimensie van de psychologie gaat over behoeften, gevoelens en verwachtingen die men ten aanzien van elkaar heeft en die een grote invloed heeft op je doen en laten.
- De dimensie van transacties gaat over de communicatiepatronen die zijn ontstaan in het gezin en vanuit de cultuur.
- De dimensie van de relationele ethiek gaat over de behoefte om een plek te hebben binnen het familiesysteem. Nagy heeft het hier over begrippen als loyaliteit; de band die mensen met elkaar ervaren en entitlement; waarop mensen, gezien de band die ze met elkaar hebben, recht op hebben. In relaties gaat het om de balans tussen geven en nemen.
Horizontale en verticale loyaliteit
Een van de grote verdienste van Nagy is zijn indeling in horizontale en verticale loyaliteit.
De verticale loyaliteit tussen ouders en kinderen is een niet te ontkennen, onvervangbare band; de ouders hebben het kind het leven geschonken. Deze verdienste kan het kind nooit terugbetalen. De verdienste zijn in een verticale relatie onomkeerbaar. Het is aan de ouders het kind zorg en liefde te geven. De verdienste van het kind is te worden wie het is. Soms verwachten ouders een onmogelijke terugbetaling als de kinderen volwassen zijn. Dat kan bij kinderen voor heftige schuldgevoelens zorgen en een overdreven loyaliteit waarbij het zijn eigen leven opoffert voor de ouders. Nagy noemt dit parentificatie.
Je kunt en je hoeft je ouders niet terug te betalen voor het feit dat je geboren bent.
Bij horizontale loyaliteit gaat het over loyaliteit tussen partners, vrienden of collega’s.
Hier is sprake van omkeerbaarheid van diensten, zoals aandacht en steun geven en ontvangen. Iedere partner heeft recht op een gelijkwaardig aandeel. Wanneer dit uit balans is heeft dat gevolgen in de relatie. Het vraagt zorg om de balans tussen geven en nemen goed te houden.
De ervaringen als kind in de verticale loyaliteit zullen een rol spelen later in de horizontale loyaliteit. Wanneer een kind zichzelf heeft ingehouden vanuit schuldgevoelens en de aanname ‘Ik ben een last’, kan het later in relaties dezelfde loyale houding aannemen.
Wanneer een kind verwend is en niet geleerd heeft te geven zal het zich ook in een volwassen relatie passief opstellen met de veronderstelling dat er voor hem of haar gezorgd wordt.
Je herhaalt de ervaringen uit de kindertijd in je volwassen leven
De roulerende rekening
Wanneer iemand niet de kwetsingen uit de kindertijd heeft opgelost kan datgene wat is misgegaan in de ouder-kind relatie in een horizontale relatie worden herhaald of in een verticale relatie, waarin het in de ouderrol wordt doorgegeven aan het kind in de volgende generatie. Zo kunnen mishandelde kinderen later hun eigen kinderen gaan mishandelen. Men probeert op deze oneigenlijke manier de onrechtvaardigheid uit hun eigen kindertijd te compenseren.
Hoe herhaalt zich het verleden in jouw leven?
De levenslange invloed van het gezin waarin je bent opgegroeid
Inspiratie boek: Grondbeginselen van de contextuele benadering
Wil je loskomen van beperkende patronen en ontdekken wie je nog meer bent?
Wil je onderzoeken of jouw zelfbeeld jouw levensgeluk in de weg staat?
Heb je zin om op avontuur te gaan en jezelf beter te leren kennen?
Wil je een andere richting geven aan je leven?
Opleiding Emotioneel Meesterschap
Onderdeel van de opleiding is het onderzoek naar de oorsprong van jouw thema’s. Met andere woorden de problemen of belemmeringen waar je tegen aanloopt. Je deelt jouw geschiedenis met twee andere deelnemers. Het is een enorme meerwaarde om de verhalen van anderen te leren kennen, omdat het twee kanten op werkt. Op de eerste plaats heb jij een frisse, andere kijk op het verhaal van je medecursisten. Op de tweede plaats houden zij jou die spiegel voor en krijg jij daardoor nieuwe inzichten over jezelf. Door met elkaar verhalen te vergelijken krijg je handvatten om aan de slag te gaan.
In een klein groepje krijg je alle aandacht en expertise van mij om antwoorden te krijgen op jouw vragen.
Lees meer over deze opleiding
Woon je te ver weg maar wil je hier wel mee aan de slag gaan?
Of wil je liever in je eigen tempo online leren om meer jezelf te zijn?
Dan is de onlinecursus Ontspannen jezelf zijn wellicht iets voor jou
Wil je liever een intensieve individuele begeleiding?
Dat kan ook. Mijn praktijk is in Amersfoort. Neem contact met mij op via het contactformulier
Wil je eerst een (gratis) kennismakingsgesprek om te kijken wat het beste bij jou aansluit?
Neem contact met mij op via het contactformulier
