Een betere balans tussen voelen en denken en doen

Je zou mensen kunnen onderscheiden in voelers, denkers en doeners.

Geen mens is alleen maar een voeler, denker of doener. We voelen, denken en doen natuurlijk allemaal, maar de samenstelling is verschillend en het is ook afhankelijk van de situatie. Een intieme ontmoeting nodigt bijvoorbeeld uit tot het delen van gevoelens, terwijl een beslissing om een dure aankoop te doen vraagt om een rationele benadering.

Wanneer je flexibel kunt schakelen, kun je je eigen balans creëren en kiezen wat in een situatie nodig is. Maar veel mensen zitten vast in één basishouding. Wanneer de eenheid en het samenspel verdwijnt, kan er een innerlijk conflict ontstaan, bijvoorbeeld aan de ene kant voel ik me onzeker, maar de rationele kant zegt dat ik er geen reden is om onzeker te zijn. Daarnaast ervaart de buitenwereld niet een eenduidige boodschap, wanneer je verschillende signalen laat zien.

Voelen staat centraal in de belevingswereld van de Voeler.

Wanneer gevoelens centraal staan in je leven, kun je gemakkelijk overweldigd raken door gebeurtenissen of verhalen van mensen. Maar je kunt ook verward raken omdat je van alles voelt bij iemand zijn verhaal, terwijl die persoon geen blijk geeft van deze gevoelens. Hij vertelt wellicht een emotionele gebeurtenis heel rationeel. Dan klopt het voor jou niet en raak je onzeker in hoe te reageren en wat te zeggen.

Door het makkelijk oppikken van gevoelens ben je geneigd het lijden van anderen op te pikken en voel je de behoefte om te helpen.

Wanneer gevoelens het leven besturen kun je overgeleverd zijn aan droombeelden en onbezonnen daden. Het leven bestaat dan uit pieken en dalen; Himmelhoch jauchzend, Zum Tode betrübt (Goethe)

Je gebruikt je gevoel als een kompas; het moet wel goed voelen.

Wanneer je voornamelijk vanuit je gevoel leeft, verwaarloos je de kracht en de noodzaak van het denken.

De Doener gaat graag tot actie over.

De Doener vindt het heerlijk om bezig te zijn, te regelen en zaken op te lossen. Dat geeft een bevredigend gevoel. (de Voeler) Hij is initiatiefrijk, assertief en resultaatgericht. Wanneer je voornamelijk gericht bent op aanpakken en oplossen, zul je het moeilijk vinden om mensen die voornamelijk voelen, te begrijpen. Wanneer je moeite hebt om te bespreken waar je mee bezig bent, dan verlies je ook het contact met de Denkers. Je loopt dan op de troepen vooruit en kunt ook belangrijke afslagen missen, omdat je hier niet over nagedacht hebt. Want bij de Doener moet het snel resultaat opleveren. Hij verveelt zich snel en wordt rusteloos als hij niets kan doen. Hij kan zich dus moeilijk ontspannen.

De Denker denkt dat hij alles onder controle heeft.

Wanneer je een snelle denker bent die goed verbanden kan leggen wil dat nog niet zeggen dat je dit ook goed kunt overbrengen. Denken kan heel snel gaan, maar overbrengen is een ander vak. Een Denker wil alles eerst snappen. De ingang naar voelen is afgesloten, want emoties worden gezien als irrationeel. Wanneer je gevoelshorens niet werken in de communicatie kunnen mensen je een nerd vinden, die niet kan aansluiten. Je bent in dat geval onhandig in het sociale contact. In onze westerse samenleving leven veel mensen vanuit het hoofd. Wanneer je basishouding rationeel is, lijkt de rijkdom van gevoelens verloren te gaan. Relaties blijven oppervlakkig, afstandelijk of zakelijk. Gevoelens spelen nauwelijks een rol.

Wanneer de Voeler, Denker en Doener goed samenwerken, kom je beter tot je recht.

Vanuit je gevoel kun je je verbinden, want het hart zoekt de verbinding met het hart van de ander. Deze behoefte heeft zijn oorsprong in de eerste jaren van je leven door de symbiotische relatie met je moeder. Als het hart open is kan de liefde stromen zonder voorwaarden. Door je hart te luchten en je gevoelens te delen met je dierbaren ontstaat er intimiteit. Intimiteit is het resultaat van deze hartverbinding. Je deelt vreugde en pijn. Binnen een veilige relatie kun je vanuit je gevoel geven en ontvangen. Je kunt spontaan en enthousiast zijn.

Wanneer het hoofd het hart niet goed bewaakt en er te snel vertrouwen is, kan het hart intens gekwetst worden. Dan zal het zich op een gegeven moment gaan sluiten, bijvoorbeeld wanneer er veel ruzie is of een negatieve sfeer.

Wanneer je je gevoel al jong hebt afgesloten omdat de omgeving niet veilig was, neemt het denken en doen het over. Het hoofd houdt alles in de gaten en controleert dat je je niet overgeeft aan je gevoelens.

Het tegenovergestelde is ook mogelijk, door het gemis aan liefde, hunker je ernaar. Je neemt snel genoegen met iemand die je aandacht geeft en je geeft je vol overgave aan de ander in het volste vertrouwen dat de ander liefdevol met je omgaat. Het hoofd is vertrokken omdat het verlangen zo groot is. Je verliest jezelf aan de ander en geeft je eigen autonomie en identiteit op.

In een gezonde liefdesrelatie zijn beide partners autonoom. Dat wil zeggen ze hebben hun eigen manier van denken, voelen en doen. Je hebt je eigen levensweg. Vanuit deze autonomie, kun je je met elkaar verbinden in een volwassen liefdesrelatie.  Het geven (de Doener en Voeler) en ontvangen van liefde vraagt van de Denker om in de gaten te houden dat dit in balans blijft. Wanneer de een meer geeft en de ander meer ontvangt heb je een afhankelijkheidsrelatie gecreëerd, die meer lijkt op een ouder – kind relatie.

Tips om meer te leren voelen

1. Word je bewust van signalen in je lichaam zoals spanning en de manier van ademhalen.
2. Ontwikkel je zintuigelijke waarneming; zien, horen, ruiken en aanraken.
3. Verdiep je in de functie van emoties.
4. Breid je emotionele woordenschat uit.
5. Sta stil bij situaties in je leven waar je boos, verdrietig, angstig en blij was.
6. De uitdaging voor Doeners is om een oplossing uit te stellen. Dat kun je doen door ‘gewoon’ even stil te zijn en eventueel je gevoelens waar te nemen.
7. Voor Doeners is het een uitdaging om in de natuur te zijn zonder doel, zodat hij zich kan ontspannen.
8. De uitdaging voor Denkers is om niet alles eerst te moeten begrijpen, m.a.w. zich overgeven aan een gevoel.
9. Doe de emotionele intelligentie test.

Eigen gevoelens delen en je verplaatsen in de gevoelens van je partner

Deze oefening nodigt je uit om alleen maar te luisteren en de gevoelens van de ander samen te vatten. Je kunt elkaar helpen in het vinden van de juiste omschrijving van het gevoel.

Kies een situatie die je de afgelopen week hebt meegemaakt, op het werk, met de kinderen of een ontmoeting. Spreek af wie er begint.

Partner A vertelt en benoemt de gevoelens – Partner B luistert en vat de gevoelens samen

Partner B vertelt en benoemt de gevoelens –  partner A luistert en vat de gevoelens samen

Gevoelens zijn niet altijd duidelijk maar je kunt altijd beginnen met of het een fijn of vervelend gevoel was en het omschrijven van het gevoel. Als partner kun je mee zoeken en vragen; voelde je je misschien boos? Of voelde je je niet serieus genomen? Of was je blij verrast?

Het doel van de oefening is om je vaker bewust te worden van je gevoelens ook in situaties met je partner. Zodat je naast het uiten van je ergernis of behoefte, ook kunt uitspreken welke gevoelens je ervaart. Dat kunnen zowel fijne als nare gevoelens zijn.

Tips om meer te leren doen (initiatief nemen)

Wanneer je meer initiatief wilt nemen of iets wilt regelen en aanpakken, heb je wilskracht nodig. Bepaal voor je zelf wat je wilt bereiken. (Verlangen) Vervolgens deel je dit doel op in concrete tussenstappen. Stappen die je gaat nemen.

Doeners durven ergens voor te gaan staan, ook al weten ze niet wat de uitkomst zal zijn. Dat is de uitdaging voor de Voeler; spring maar in het diepe en ga zwemmen.

Assertiviteit ontwikkelen

Spreek je mening uit.

Ga na wat je met tegenzin doet en besluit een keer ‘Nee’ te zeggen

Doe wat je altijd al een keer wilde doen.

Tips om meer te leren (na)denken

Denken zal nooit een hobby worden voor Voelers en Doeners. Maar toch kan denken je veel opleveren. Bijvoorbeeld:
Met denken kun je je zorgen of onzekerheid relativeren

Met denken kun je overzien wat het effect van het uiten van bepaalde emoties kan zijn.

Met denken kun je onderzoeken wat de oorzaak van bepaalde gevoelens zijn. Dit is een hele belangrijke omdat gevoelens nogal eens door de manier van denken en interpreteren ontstaan.

Met denken kun je je angst wegnemen omdat jouw denken je helpt om te overzien wat er zou kunnen gebeuren. Meestal zijn het irreële gedachtes die angst aanwakkeren.

Met denken kun je voorkomen dat je de verkeerde acties of besluiten neemt.

Met denken kun je jouw acties onderbouwen.

Met denken kun je voorkomen dat je over mensen heen walst met je oplossingen

(Inspiratie: Een betere balans tussen voelen denken en doen. Auteur Sjaak Overbeeke)

Wie zijn eigen gevoelens goed kent en accepteert, kan zich gemakkelijker verplaatsen in de emoties van anderen.

Daardoor verbetert de kwaliteit van je relaties. Door het bevorderen van je emotionele welzijn, ondersteun je jouw lichamelijke gezondheid. Tegelijkertijd leer je jezelf beter kennen en krijg je meer vat op je emoties.

Training Emoties wat moet ik ermee?

De meeste mensen hebben geen onderwijs of opvoeding gehad in het omgaan met emoties. Dat is vreemd want emoties liggen aan de basis van onze persoonlijkheid en ze dragen zorg voor ons welzijn. In drie losse dagen behandelen we alles wat je over emoties moet weten en krijg je inzicht hoe je zelf met emoties omgaat en met die van de ander.

Meer info over de training  Wil je eerst kennismaken?  Meld je aan via het contactformulier.

Ben je een professional die met mensen werkt?