You are here: Home » Artikelen over omgaan met emoties » Tips om schuldgevoel op te lossen

Tips om schuldgevoel op te lossen

 

 

 

 

Schuldgevoel vindt bijna dagelijks plaats in allerlei relaties:

Je had toch beloofd dat je vandaag eerder thuis zou komen?

Nu ga je alweer uit met je vrienden.

Als je een goede collega bent, dan doe je dat voor mij.

Je hebt gewoon geen interesse in wat ik doe.

In relaties spelen twee partijen een rol bij het ontstaan van schuldgevoelens. De partij die de ander schuldig laat voelen door teleurgesteld of boos te zijn en de partij die het schuldgevoel op zich neemt. Wanneer schuldgevoel wordt aangepraat ontstaat er naast schuldgevoel ook gevoelens van boosheid. Boosheid omdat je niet je eigen weg mag volgen en je het gevoel hebt dat je eigen keuzes niet worden gerespecteerd. De schuldgevoelens die je worden aangepraat zijn vaak niet terecht. Maar het geeft vaak wel aan dat er verschillende verwachtingen en behoeftes zijn in een relatie. De ene partner wil bijvoorbeeld meer zelf doen en de andere partner wil meer samendoen. In dat geval moet je gaan praten hoe je omgaat met de verschillende behoeften.

Wat is positief aan schuldgevoel?

Schuldgevoelens die terecht zijn ontstaan doordat je nalatig bent geweest, iemand hebt gekwetst of de relatie hebt verwaarloosd. Schuldgevoel na berouw zet je aan om iets goed te maken en je excuses aan te bieden, maar dat valt voor veel mensen als een zware taak. We gaan ons liever verdedigen. Maar het is absoluut een krachtig middel om een relatie te herstellen omdat het voor de andere partij na een excuus, veel gemakkelijker is om ons te vergeven.

Je hebt beloofd je beste vriend te helpen met verhuizen maar je laat het afweten, want je lag in bed met een kater. Je voelt je terecht schuldig want je ervaart een tekortschieten en een behoefte om het goed te maken. De beste manier om dit schuldgevoel op te lossen is inderdaad door spijt te betuigen en het goed te maken.

Wat is een vals schuldgevoel?

Een vals schuldgevoel betekent dat je je ergens schuldig over voelt waar je je niet schuldig over hoeft te voelen. Vals schuldgevoel komt veel wanneer iemand zucht en steunt dat hij of zij het zo moeilijk heeft. Je voelt je schuldig maar als je er goed over nadenkt weet je dat het niet jouw verantwoordelijkheid is. Rationeel zou je je niet schuldig hoeven voelen. Vals schuldgevoel krijg je wanneer iemand je manipuleert door non-verbaal gedrag (zuchten en steunen) of door verbaal gedrag zoals op het werk nogal gebeurt dat een collega aangeeft dat zij of hij iets niet kan zonder jouw hulp. De beste manier om van dit schuldgevoel af te komen is door je bewust te worden van de manipulatie.

Lees alle manipulatietechnieken die mensen gebruiken om je schuldig te laten voelen.

 Hoe kun je ervoor zorgen dat iemand je vergeeft na een terecht schuldgevoel?

Tip 1 Oprechte verontschuldigingen

Wanneer je iets doet om het goed te maken zoals oprechte verontschuldigingen aanbieden en je partner vergeeft je, dan kun je de schuldgevoelens loslaten. Dat is niet even een knop die je omdraait. Oprecht verontschuldigen betekent dat je echt ervaart wat je de ander hebt aangedaan. Als je denkt dat je met een kort sorry klaar bent zul je gaan ontdekken dat je nog verder van huis bent. Wanneer je op geen enkele manier laat zien dat je ook bent aangedaan zul je niet echt verder komen. Het is eerder olie op het vuur gooien van de gekwetstheid van je partner waardoor de afstand alleen wordt vergroot. Het gaat er niet om dat je ‘Het spijt me” zegt maar het gaat er om HOE je dit zegt. Met andere woorden of je partner ook echt kan voelen dat het je spijt.

Je kunt ook vragen om vergeving. Maar ook hier moet je er niet lichtzinnig over doen door bijvoorbeeld te zeggen: “Je kunt me nu toch wel vergeven?”.

Tip 2 Erken en ervaar dat je iets ergs hebt gedaan

Het is moeilijk om iemand te vergeven, die je heeft gekwetst of diep teleurgesteld heeft, als je niet de indruk hebt dat diegene beseft wat hij of zij je heeft aangedaan. Dat wil je kunnen voelen. Het helpt je als je je kunt verplaatsen in het effect van jouw gedrag of nalatigheid. Hier is dus empathie voor nodig om werkelijk te begrijpen wat iemand heeft doorgemaakt. De kans is groot dat het niet je bedoeling was maar dat geeft aan dat je niet beseft wat de gevolgen kunnen zijn van je daden. Eigenlijk nog een min punt.

Tip 3 Ervaren wat het effect is van jouw daden of nalatigheid

Eigenlijk wil je het liefst al deze lastige emoties die de ander ervaart zoals verdriet, teleurstelling, wanhoop en boosheid vermijden omdat ze jouw gevoelens van schuldgevoel aanwakkeren. Je gaat je daardoor heel slecht voelen. Maar hier ligt de belangrijkste uitdaging om de relatie te kunnen herstellen zul je dit uit moeten houden, aan moeten horen, moeten ervaren wat diegene heeft gevoeld. Dat betekent ook dat je je niet gaat verdedigen, het effect gaat relativeren of ertegen in gaat. Al deze mogelijke reacties komen voort uit het feit dat het moeilijk is om de gevoelens van de ander te verdragen omdat je je daardoor slecht voelt. Dit moet je echt uithouden want het is de magische sleutel naar het herstel van een relatie als je dit kunt horen en voelen. Want alleen dan voelt diegene zich gezien en serieus genomen.

Tip 4.   Iemand bevestigen in zijn of haar gevoelens.

Een van de redenen waarom we graag over onze gevoelens willen praten wanneer we gekwetst, boos, teleurgesteld zijn, is dat we daarmee onze emotionele pijn kunnen delen. Door te delen raak je emotionele stress kwijt. Voorwaarde is wel dat de ander het bevestigd en serieus neemt. Dat betekent dat je zegt dat je je realiseert waarom hij/zij zo diep teleurgesteld, verdrietig, wanhopig of boos is. Ieder mens wil erkend worden in zijn gevoelens. Dat is een diepgewortelde universele behoefte die we al hebben vanaf onze geboorte.

Tip 5    Verantwoordelijkheid nemen voor je daden.

Je benadrukt dat je het heel graag wilt goedmaken. (Als dat echt zo is). Door dit voor te stellen kan de ander ervaren dat je echt spijt hebt en dat je bereid bent alles te doen om de relatie te redden. Denk na over wat je voor hem of haar zou kunnen doen om het goed te maken. Kom met een voorstel.

De ander kan jouw schuldgevoel wegnemen door je te vergeven.

Wanneer je iets doet om het goed te maken zoals oprechte verontschuldigingen aanbieden en diegene je oprecht vergeeft kun je de schuldgevoelens loslaten. Dat is niet even een knop die je omdraait.

Ook al kun je het voor die persoon niet recht zetten ga voor jezelf na hoe je vrede in je ziel kan krijgen.

Stel je hebt iemand zwart gemaakt en die is ontslagen. Wellicht kun je besluiten dat je elke dag iemand complimenten geeft of dat je helpt om mensen waar je eigenlijk jaloers op bent te helpen in hun carrière. Met andere woorden wees creatief. Ga na wat je moeilijk zou vinden om te doen en doe juist dat. Stel je je hebt een afschuw voor daklozen. Dan ga je juist deze mensen op de een of andere manier helpen.

Je kunt je schuldgevoel kwijtraken door je voor anderen in te zetten, iets op te geven zodat je het gevoel hebt dat je de zelfvergeving hebt verdiend.

Schuldgevoel en zelfveroordeling afsluiten

Het is goed om een moment te kiezen dat je de schuld afsluit. Kies hiervoor een ritueel. Bijvoorbeeld door jezelf weer iets te gunnen waarmee je tegen jezelf of in het bijzijn van een goede vriend uitspreekt dat je hierbij klaar bent met boetedoen het schuldgevoel loslaat.

Hoe vergeef je jezelf wanneer de ander jou niet kan vergeven?

Ook al doe je nog zo je best, het kan gebeuren dat je partner je niet gaat vergeven. Misschien omdat het te vaak is gebeurd of omdat je partner niet vergevingsgezind is. Er kunnen allerlei redenen zijn waar je geen invloed op hebt. In dat geval is het belangrijk dat je niet gebogen gaat onder schuldgevoel en jezelf leert vergeven. Zelfvergeving kan helpen schuldgevoelens op te lossen en je helpen om weer van het leven te gaan genieten.

Dat betekent niet dat je even een knop omdraait. Het begint er mee dat je inziet dat de schuldgevoelens geen doel meer dienen behalve dat je je slecht voelt over jezelf.

Je gaat je verzoenen met wat je gedaan hebt of nagelaten.

Je gaat voor jezelf na wat je nu precies hebt nagelaten of gedaan waarmee je iemand hebt gekwetst, tekortgedaan of beschadigd. Je kunt je voorstellen wat diegene tegen je zou zeggen. Wat waren de gevolgen, zowel materieel, sociaal, en emotioneel, hiervan voor die persoon. Stel je voor dat diegene je dat vertelt. Schrijf het op. Laat een goede vriend die niet bang is je te confronteren dit kritisch lezen zodat alle vormen van verdediging, cynische opmerkingen waarbij je schuld legt bij de ander eruit gehaald worden.  Laat je vriend(in) meedenken wat de mogelijke gevolgen waren. Welke gevoelens spelen een rol, wat heeft iemand daardoor moeten doen, hoe waren de reacties van de omgeving, wat heeft iemand moeten incasseren, wat heeft het letterlijk gekost. Beschrijf het zo gedetailleerd mogelijk. Maak het niet kleiner maar ook niet groter dan het is.

Laat hem/haar vervolgens de teksten langzaam oplezen met tussen pauzes zodat het goed tot je doordringt, niet alleen rationeel maar ook emotioneel. Wat doet het met jou? Dit kan heel pijnlijk zijn maar is nodig om jezelf oprecht te kunnen vergeven.

Ga je intentie van je gedrag scheiden.

Ook al heb je iemand gekwetst de kans is aannemelijk dat het niet je bedoeling was. Nadat je hebt geïncasseerd wat de gevolgen waren ga je onderzoeken wat de drijfveer van je gedrag was. Wat was je bedoeling? Misschien was je bezig met het vervullen van eigen behoeftes en realiseerde je je niet dat dit een effect op de ander zou hebben. Het kan ook zijn dat je intentie wel degelijk kwaadwillig was, bijvoorbeeld omdat je jaloers was. Dan moet je dat onder ogen zien. Vaak is het effect van gedrag niet je bedoeling maar was je gericht op eigen belangen of had je zelfs het idee dat je je partner er mee zou helpen. Omdat het niet je intentie was om iemand tekort te doen of te kwetsen wordt dit vaak ter verdediging aangevoerd. Deze twee zaken staan los van elkaar. Er is aan de ene kant een gevolg van je daden en aan de andere kant heb je een andere intentie. Je moet zeker niet je daden goed gaan praten maar wel leren begrijpen waarom je deed wat je deed zodat je jezelf hierin kunt vergeven.

Om ervan te leren is het belangrijk dat je voor jezelf nagaat wat je moet veranderen in je manier van denken, je gewoontes je gedrag, je levensstijl om te voorkomen dat het weer gebeurt.

Je kunt je schuldgevoel kwijtraken door je voor anderen in te zetten, iets op te geven zodat je het gevoel hebt dat je de zelfvergeving hebt verdiend.

Blijf niet in je schuldgevoelens hangen wanneer ze geen doel meer dienen behalve dat je je slecht voelt over jezelf. Ga na wat je moeilijk zou vinden om te doen en doe juist dat. Wees creatief. Stel je je hebt een afschuw voor daklozen. Dan ga je juist deze mensen op de een of andere manier helpen.

Het is goed om een moment te kiezen dat je de schuld afsluit. Kies hiervoor een ritueel. Bijvoorbeeld door jezelf weer iets te gunnen waarmee je tegen jezelf of in het bijzijn van een goede vriend uitspreekt dat je hierbij klaar bent met boetedoen en het schuldgevoel loslaat.

Zelfvergeving is lastiger bij overlevingsschuldgevoel, scheidingsschuldgevoel en loyaliteitsschuldgevoel omdat je hier niets hebt misdaan.

In dit geval is het belangrijk dat je jezelf overtuigd dat je niets verkeerd hebt gedaan.

Vraag je af wanneer je de enige bent die overleeft, overblijft, doorgaat, succes heeft:

  • Zou de ander(en) hebben gewild dat je zo zou lijden en niet meer van het leven genoot?
  • Zou de ander(en) willen dat je jezelf zo straft?
  • Zou de ander(en) vinden dat je schuld hebt?
  • Waarom zou je niet meer van het leven mogen genieten?
  • Help je de ander(en) ermee als je niet meer ten volle leeft?
  • Je hebt het recht om je mogelijkheden ten volle te gebruiken.
  • Je hebt de verantwoordelijkheid om je talenten ten volle te gebruiken.
  • Je mag zijn zoals je bent
  • Je bent goed zoals je bent
  • Je kunt de ander niet helpen door je in te houden.
  • Door voor in eerste instantie zorg te dragen voor je eigen behoeftes, kunt je makkelijker daarnaast zorgdragen voor anderen.
  • Wat heeft de ander eraan als je meelijdt en niet meer geniet van het leven?

Om ervan te leren is het belangrijk dat je voor jezelf nagaat wat je moet veranderen in je manier van denken, je gewoontes je gedrag, je levensstijl om te voorkomen dat het weer gebeurt.

Mocht het je uiteindelijk toch niet lukken om je schuldgevoel los te laten of jezelf te vergeven en je niet van het leven kunt genieten, dan spelen er wellicht onderliggende oorzaken een rol.

Heb je niemand die met jou de zelfvergeving oefening te doen?

Vind je het moeilijk te beoordelen wat de consequenties van je daden zijn?

Heb je behoefte om over de situatie te praten?

Wil je een onbevooroordeelde reactie?

Ik help je hier graag mee.

Neem contact met mij (Marja) op via het contactformulier

INTERESSANT ARTIKEL? Wil je het delen met je netwerk?

Marja heeft dertig jaar ervaring in het begeleiden van mensen bij de ontwikkeling van hun Emotionele Intelligentie en het loskomen van vroegkinderlijk trauma. Zij is auteur van het boek 'Emoties wat moet ik ermee?' en 'ABC van 15 emoties'. Marja heeft een effectief stappenplan ontwikkeld dat je helpt om emoties beter te herkennen, te accepteren en te uiten. Ze is getrouwd, heeft een volwassen dochter en woont en werkt in Amersfoort.

https://www.omgaanmetemoties.nl