Er zijn vaak drijfveren die verborgen liggen achter het “helpen” en die kunnen leiden tot een burn-out.
Deze drijfveren komen naar voren in bepaalde rollen die we kunnen aannemen.
De Over-verantwoordelijke rol Zonder mij gaat het niet goed
Je bent iemand die zich zeer verantwoordelijk voelt voor je werk en mogelijk ook voor het welzijn van je familie en je naaste omgeving. Je hebt vaak overal een oplossing voor en bemoeit je overal mee. Dat geeft je enerzijds een goed gevoel, omdat je veel waardering krijgt, maar anderzijds put je jezelf uit. Omdat je geen hoge pet op hebt van het verantwoordelijkheidsgevoel van anderen, ervaar je mensen eerder als een last dan een steun, want je denkt snel dat jij alles weer moet oplossen of rechtzetten. Je zult niet snel om hulp vragen. Wanneer je iets hebt afgesproken of toegezegd, voel je je verplicht je hieraan koste wat kost te houden, want men moet op je kunnen vertrouwen. Je grootste angst is dat je je machteloos voelt. Je wilt niemand teleurstellen, want dan voel je je schuldig en dat kun je niet verdragen.
Je valkuil is dat je te veel hooi op je vork neemt, zowel privé als op je werk, daardoor put je jezelf uit. Je kunt moeilijk verantwoordelijkheid overlaten aan anderen, omdat je er niet op vertrouwt dat het dan goed komt. Dit kan je fysiek opbreken en uiteindelijk leiden tot een burn-out. De kans is groot dat je gezin eronder leidt, wanneer je voor iedereen beschikbaar bent. Je leeft onder voortdurende angstige spanning of je aan alle zelfopgelegde verantwoordelijkheden kunt voldoen. Even niets doen past niet in jouw zelfbeeld. Hierdoor vind je het moeilijk de tijd te nemen en te genieten van het leven.
Voor de mensen in je omgeving ben je van onschatbare waarde vanwege je inzet en betrouwbaarheid. Daarnaast kunnen mensen je als dwingend en bemoeizuchtig ervaren, omdat je vaak beter weet hoe bepaalde zaken moeten gebeuren. Op het werk laat je weinig ruimte en initiatieven aan anderen. Dat zal de samenwerking niet ten goede komen.
De Pleaser Ik moet aardig gevonden worden
Je bent iemand die zijn best doet om overal en altijd aardig gevonden te worden. Daarom sta je altijd klaar om te helpen; je helpt bij schoolactiviteiten van je kinderen, collecteert voor een goed doel, doet boodschappen voor de oudjes in de straat en maakt de gehaktballen voor de voetbalkantine. Je koopt eerder iets moois voor iemand anders dan voor jezelf. Je doet alles om het anderen naar de zin te maken.
Je valkuil is dat mensen misbruik kunnen maken van je behoefte aan goedkeuring en acceptatie, waardoor je het moeilijk vindt om te weigeren wanneer je ergens voor wordt gevraagd. Je wilt mensen namelijk niet teleurstellen. Door te veel te geven kun je mensen ook een schuldgevoel bezorgen. Wanneer je mensen teleurstelt, ben je bang dat ze jou niet meer mogen, met als gevolg dat je nog meer gaat geven. Een andere valkuil is dat je vervreemd raakt van jezelf, want je bent alleen maar met de wensen van anderen bezig.
Voor de mensen in je omgeving ben je van onschatbare waarde, zowel op het werk als privé, want je bent altijd aardig en behulpzaam en je zorgt voor een goede sfeer. Omdat men weet dat je geen ‘nee’ durft te zeggen, kan er misbruik van je worden gemaakt. Voor je cliënten kan het vanzelfsprekend worden, dat je altijd klaar staat, maar je helpende houding kan ook betuttelend worden ervaren.
De Redder Ik heb anderen nodig om betekenis te hebben
Je bent iemand die een grote behoefte heeft om van betekenis te zijn voor anderen. Je hart stroomt over van compassie voor mensen die hulp nodig hebben en je hebt medelijden met mensen die lijden. Je wilt heel graag helpen en in actie komen, zodat mensen weer gelukkig zijn. Er zijn altijd mensen die geholpen willen worden. Je geeft je liefde vol overgave. Niets is je te veel. Je bent aanhankelijk en trouw. Je geeft allerlei adviezen of rent je uit de naad om te voorkomen dat mensen in zak en as komen te zitten.
Het gevoel van afstand wil je zo veel mogelijk beperken, omdat je dat moeilijk kunt verdragen. Je wilt het liefst versmelten met alles wat je doet. In een relatie wil je alles samendoen. Je negeert verschillen en onaangenaamheden. Alles moet rozengeur en maneschijn zijn. Afstand betekent verlaten en alleen gelaten worden. Dus het is belangrijk voor jou dat dergelijke momenten niet voorkomen. Je vindt het heerlijk als mensen of dieren je nodig hebben, want dan voel je je gelieft. Dat is alles wat je nodig hebt.
Je valkuil is dat je voorbijgaat aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen en hun vermogen om voor zichzelf te zorgen. Je kunt je zelfs afvragen of je niet meer bezig bent met het vervullen van je eigen behoefte aan erkenning, dan dat je de ander echt wilt helpen. Wellicht wil je bewijzen dat je een goed mens bent als je anderen helpt. Je ziet niet dat je door deze houding anderen stigmatiseert tot slachtoffer. Geen mens kan eigenwaarde ontlenen aan hulpeloosheid. Een andere valkuil is dat je mensen verwijten maakt als ze niet door jou geholpen willen worden. Dan dreig je in een vervolgersrol te stappen.
Je kunt ook gevangen raken in een vicieuze cirkel van geven en nogmaals geven, waarbij je jouw eigen identiteit opgeeft, evenals je autonome verlangens en behoeften. Aan de ene kant heb je anderen nodig om je niet leeg en betekenisloos te voelen, maar aan de andere kant kun je vervreemd raken van jezelf. Hierdoor ben je vatbaar voor depressies. Je loopt het risico steeds opnieuw te worden teleurgesteld, doordat mensen je wegduwen wanneer je alles en iedereen doodknuffelt. Wanneer je niet naar je eigen aandeel kijkt, kun je je een slachtoffer voelen door deze afwijzingen, want in jouw beleving bedoel je het zo goed.
De mensen in je omgeving die geholpen willen worden, vinden het fijn om gepamperd te worden. Zij hebben blijkbaar geen behoefte om op eigen benen te staan. Anderen die niet gediend zijn van je hulpvaardigheid kunnen zich aan je ergeren, omdat ze het gevoel krijgen dat ze betutteld worden.
De Adviseur of de Opvoeder Ik weet het altijd beter
Je bent iemand die veel kennis heeft vergaard, wellicht over allerlei onderwerpen of over een aantal specifieke zaken. Je houdt ervan om over zaken na te denken en oplossingen te bedenken voor bepaalde problemen. Omdat je je in zaken verdiept, zie je vaak de beste oplossingen. Tegenover anderen ben je dan zeker van jezelf. Waarschijnlijk ben je gespecialiseerd in bepaalde kennis. Daarmee lukt het je meestal mensen mee te krijgen in de door jouw voorgestelde richting.
Je valkuil is dat je niet openstaat voor andere meningen, opvattingen en oplossingen. Daarnaast heb je niet in de gaten dat mensen zich ‘minder’ gaan voelen. Je onderschat het zelfoplossend vermogen van mensen.
De mensen in je omgeving kunnen dankbaar zijn voor jouw kennis, maar sommigen kunnen door jouw betweterigheid het gevoel krijgen dat ze overbodig zijn of er niet toedoen. Of ze voelen zich geïntimideerd, waardoor ze je volgen in alles wat jij denkt of wilt.
De Perfectionist Ik moet mezelf bewijzen
Je bent iemand die streeft naar perfectie: Je moet er perfect uitzien. Je moet je werk op orde hebben. Je moet aardig zijn en voor jezelf opkomen. Je moet alles op tijd af hebben. Je moet presteren. Je moet een perfecte partner en vader of moeder zijn, met alle moetens die dat weer met zich meebrengt. Je probeert alles perfect te doen, zodat er niets op je valt aan te merken. Maar je twijfelt voortdurend, zelfs als je complimenten krijgt van je omgeving. De wens om perfect te zijn en de onmogelijkheid van dit streven, veroorzaken een voortdurende angst voor kritiek. Je gaat piekeren over de resultaten en wat anderen wel niet zullen zeggen. Je piekert of je wel het beste hebt gegeven en waar je allemaal steken hebt laten vallen. Op deze manier is er weinig ruimte voor ontspanning of een gevoel van tevredenheid, want alles kan natuurlijk altijd beter. Je grootste angst is falen, want dan val je voor je gevoel door de mand en ben je pas echt waardeloos. Je zult er alles aan doen om dit te voorkomen.
Je valkuil is dat je door de angst om te falen een onbedwingbare behoefte hebt alles onder controle te houden, anders raak je in paniek. Deze manier van leven kan leiden tot een overmaat aan stress. Daarnaast is je valkuil dat je kritiek op je gedrag ervaart als kritiek op je persoon, dus een als een persoonlijke afwijzing. Je probeert je gevoel van minderwaardigheid uit de weg te gaan door fanatiek te bewijzen dat je iets goed kunt.
De mensen in je omgeving dragen jou op handen, omdat je zo je best doet. Ze zijn je dankbaar en zullen je regelmatig laten weten dat ze jou waarderen, maar ze kunnen zich ook afvragen wie jij bent achter de facade van perfectionisme. Op het werk hebben ze enerzijds veel baat bij jouw gedegenheid en anderzijds kunnen ze er last van hebben dat je als persoon moeilijk bereikbaar bent in je feilbaarheid.
Kinderen die vertrouweling, trooster, raadgever, steunpilaar van hun moeder waren, ontwikkelen een bijzondere gevoeligheid voor signalen van behoeften bij de ander
Uit: Het drama van het begaafde kind. Auteur Alice Miller
Training Wie ben ik?
In een klein groepje onderzoek je de betekenis die je uit jouw levensgeschiedenis kunt halen. Het is een enorme meerwaarde om de verhalen van anderen te leren kennen, omdat het twee kanten op werkt. Op de eerste plaats heb jij een frisse, andere kijk op het verhaal van je medecursisten. Op de tweede plaats houden zij jou die spiegel voor en krijg jij daardoor nieuwe inzichten over jezelf. Door met elkaar verhalen te vergelijken zie je wat bijzonder is aan jouw geschiedenis.
Op deze manier ga je ontdekken wat de oorzaak van jouw patroon is en hoe je hier los van kunt komen.
Lees meer over deze training van drie losse dagen. Wie ben ik?
Wil je liever een intensieve individuele begeleiding?
Dat kan ook. Mijn praktijk is in Amersfoort. Neem contact met mij op via het contactformulier
Wil je eerst een (gratis) kennismakingsgesprek om te kijken wat het beste bij jou aansluit?
Neem contact met mij op via het contactformulier
Ben je een professional die met mensen werkt of leidinggevende?
De training Wie ben ik?, is onderdeel van de Basisopleiding Emotioneel Meesterschap. In de opleiding leer je een effectief stappenplan om emotioneel Meesterschap te ontwikkelen.
De opleiding is geaccrediteerd bij verschillende beroepsopleidingen.
BASIS OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP VOOR PROFESSIONALS
