De weg van lijden naar levenslust.

Je hoeft niet met je leven te wachten tot je de strijd met emotionele pijn (lijden) hebt overwonnen.

Je kunt leren om tegelijkertijd voluit te leven met de pijn, je gevoeligheden, je pijnlijke verleden, met je angsten en verdriet.

Je kunt leren op een andere manier naar pijn te kijken. Je kunt leren belemmerende manieren van denken los te laten en een manier van denken ontwikkelen die je helpt om meer van het leven te genieten.

Emotionele pijn heeft een geschiedenis. Je kunt het niet zomaar deleten en bij veel mensen zal het nooit helemaal verdwijnen. Wat je wel kunt leren is hoe je ermee omgaat en ondanks de pijn van het leven kunt genieten.

Mensen lijden nu eenmaal, het is universeel

Lijden hoort, ook al willen we het niet, bij het leven. We lijden doordat we dierbare mensen verliezen omdat ze weggaan of omdat ze overlijden. We lijden door teleurstelling en doordat we gekwetst worden. Je kunt lijden aan depressieve gevoelens, machteloosheid, sociale angst of aan relatieproblemen. Een op de drie huwelijken redt het niet. Dat is meestal een lijdensweg.  Emotioneel leed doet pijn.

Je kunt je afvragen waarom je niet gelukkig bent of waarom het leven zo zwaar is. Het lijkt misschien alsof anderen van het leven genieten en succes hebben, maar schijn bedriegt. Zoals het oude gezegde; Ieder huis heeft zijn kruis. Maar dat is niet altijd aan de buitenkant zichtbaar.

Pijn kan je belemmeren om door te gaan met het leven.

Stel dat je bang bent om in bepaalde situaties in paniek te raken, dan ga je deze situaties vermijden. Stel dat je erg verlegen bent en bang bent dat je een rood hoofd krijgt als iemand een praatje met je maakt, dan ga je steeds vaker sociale gebeurtenissen vermijden. Het resultaat is dat je leven steeds beperkter wordt.

Oefening: Vermijding en gevolg

Welke situaties vermijd je het meest? Welke problemen levert dit vermijden op?

Welke gevoelens vermijd je het meest? Welke problemen levert dit vermijden op?

Welke gedachten vermijd je het meest? Welke problemen levert dit vermijden op?

De schuld buiten jezelf leggen

We zijn geneigd om onaangename gevoelens te richten op uiterlijke omstandigheden. Met andere woorden we leggen de schuld vaak buiten ons neer. Ga maar eens voor jezelf na:

Welke mensen veroorzaken jouw pijn, kwetsing, frustratie, machteloosheid en irritaties? Denk aan je partner, familie, collega’s en leidinggevenden.

Beschrijf de situatie en het gedrag van de ander.

Beschrijf welke gedachten er door je heen gaan in die situatie.

Beschrijf welke emoties worden aangewakkerd.

Beschrijf welke impuls je hebt, wat zou je graag willen doen?

Beschrijf wat je in je lichaam ervaart.

Als je nare gevoelens probeert te onderdrukken, ga je ze juist intenser voelen.

We zijn heel creatief in het vermijden van emoties. Met deze zogenaamde coping strategieën probeer je gevoelens en ervaringen, die kunnen leiden tot nare gevoelens, te vermijden. Je ontwikkelt specifieke manieren om niet te voelen wat je voelt of te denken wat je denkt. Je probeert het ervaren van pijnlijke gedachten of gevoelens te vermijden door bijvoorbeeld afleiding, rationaliseren, relativeren of weg te drinken. Dit onder controle proberen te houden vraagt zoveel aandacht en energie dat je vergeet te leven.

Wellicht heb je in de kindertijd geleerd om je gevoelens te beheersen.

Misschien kreeg je te horen op te houden met huilen. ´Anders geef ik je een reden om te huilen`. Of was er geen ruimte om bang te zijn, omdat je te horen kreeg dat bang zijn iets is voor moederkindjes. Kun je je herinneren dat je ouders je op de een of andere manier duidelijk maakten dat je emoties moest onderdrukken of beheersen? Je hebt daardoor misschien geleerd (coping strategie) om bij sombere gevoelens of gedachten dat je niks voorstelt, hard te gaan werken of succesvolle prestaties te leveren. In de hoop op waardering en respect in de buitenwereld probeer je je innerlijke wereld (negatieve gedachten en sombere gevoelens) te compenseren. Maar wat je ook doet om dit gevoel kwijt te raken, ergens blijf je het gevoel houden dat je niets voorstelt. Wanneer je gewaardeerd wordt voor je prestaties, vind je het niet verdient of heb je het idee dat je anderen voor de gek houdt. Dit noemen we ook wel het bedriegerssyndroom.

Kun je onder ogen zien dat jouw vermijdingsstrategie nooit echt gaat werken?

Kun je compassie hebben voor jouw innerlijke strijd, ook al werkt het niet?

Je bent je er vaak niet bewust van dat je emoties vermijdt. Dus om je hier meer bewust van te worden is het handig om de test te doen. Wil je weten welke strategieën er zijn en welke jij hebt ontwikkeld?

Vraag de gratis strategieën om emoties te vermijden test aan:

Waarnemen, herkennen en accepteren

Het is belangrijk dat je je bewust wordt van je coping strategie, je overtuigingen, terugkerende gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen, waar je last van hebt. Het gaat erom dat je een accepterende houding aanneemt ten aanzien van jezelf. Je veroordeelt geen enkele waarneming. Daardoor is het gemakkelijker om stil te staan bij jouw ervaringen. Het betekent dat je deze lichamelijke gewaarwordingen ervaart zoals het is. Je maakt het in je gedachten niet erger en niet minder. Het doel is dat je alle gevoelens die bij je opkomen volledig beleeft, ook onaangename gevoelens, zodat jezelf volledig leert accepteren. Want als je vecht tegen onaangename gevoelens worden ze alleen maar sterker Het vechten kost zoveel energie, dat er geen energie overblijft om van het leven te genieten.

Door je af te sluiten van onaangename gevoelens, gaat de deur ook dicht voor aangename gevoelens.

Het is menselijk om pijn te ervaren in je leven.

Ben je bereid om je gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen volledig te beleven?

De bereidheid om je pijn te erkennen. De bereidheid om je emoties volledig te ervaren en je pijn te onderzoeken. Als je jouw gevoelens en gedachten volledig kunt accepteren zonder te oordelen of het te ontkennen, word de behoefte om jezelf in de hand te houden veel minder. Je gaat je vrijer voelen en meer ontspannen.

Oefening:       Waarnemen en ervaren van een onaangenaam gevoel:

Je gaat kijken hoelang je je adem in kunt houden. Als de drang om adem te halen sterker wordt, neem je waar, waar je die drang om adem te halen in je lichaam waarneemt. Kijk of je dat gevoel daar kunt laten terwijl je je adem blijft inhouden. Wees bereid het gevoel te ervaren terwijl je je adem inhoudt. Wees je bewust van de gedachten die in je opkomen, zonder dat je de gedachte opvolgt. Wees bewust van emoties die opkomen. Blijf bij je voornemen je adem zo lang mogelijk in te houden. Jij bent de baas.

Onderzoek een situatie die je uit de weg gaat of waar je tegenop ziet.

Beschrijf de situatie. Wat maakt dat dit voor jou een lastige situatie is?

Welke lichamelijke gewaarwordingen ervaar je?

Welke gedachten spelen door je hoofd?

Oefening:       Afstand nemen van je gedachten

Een gedachte hebben is iets anders dan erin geloven. Als je denkt dat je iets niet aankunt en je gelooft hierin, dan kan dat je leven onnodig belemmeren. Je gaat waarschijnlijk van alles doen om de emotie te vermijden, gaat situaties uit de weg die de emotie zouden kunnen oproepen. Angst wordt alleen maar groter als je die probeert kwijt te raken. Als je met je leven wilt wachten tot de angst verdwenen is, kun je lang wachten.

Je gedachten verkondigen niet altijd de waarheid.  Daarom is het belangrijk om afstand te nemen van je gedachten. Woorden met een emotie kunnen al stress oproepen omdat ze wellicht vanuit jouw zienswijze en achtergrond verboden zijn of slecht. Aan de ene kant is het dus belangrijk om je bewust te worden van je gedachten en aan de andere kant moet je er afstand van nemen om te voorkomen dat ze jouw leven belemmeren.

Een van de methodes om zowel je gedachten als je gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen en een neiging om iets te doen, te kunnen beïnvloeden is door ze afstandelijk te benoemen:

1. Ik heb de gedachte dat ……………….
2. Ik heb het gevoel dat…………….
3. Ik voel de lichamelijke gewaarwording………………………..
4. Ik merk dat ik negatieve gedachten heb …………………
5. Ik merk dat ik de neiging heb…………………………..

Oefening:       Observeer het opkomen en gaan van gedachten

Sluit je ogen; stel je een prachtige, traag stromende rivier voor. Het water stroomt door een heuvelachtig gebied. Doordat het herfst is, dwarrelen er bladen van de bomen naar beneden in de rivier. Het blad drijft mee op de stroom. Je kijkt naar dit voorbijdrijvende blad.

Word je bewust van gedachten waar je last van hebt. Gedachten zijn woorden die je op kunt schrijven. Stel je voor dat je de gedachten op een papier schrijft, opvouwt en in de rivier gooit. Denk je niet in woorden maar in beelden, teken het beeld op een papier en vouw het papier op en gooi het in de rivier. Zo zie je al je gedachten en beelden voorbijdrijven. Je laat ze los.

Oefening:       Het omgaan met negatieve gedachten

Stel je voor dat het een deel van jou is, de Innerlijke Criticus, die je bestookt met negatieve opmerkingen. Plaats hem buiten jezelf, maak een beeld van hem. Elke keer dat je jezelf kritiek geeft zie je de Innerlijke Criticus voor je en zeg je tegen hem dat je niet meer open voor hem staat.

Als je merkt dat je de zaken negatief beschouwt, vraag je af of dit jouw leven dient. Als het antwoord ‘nee’ is laat het los. Zeg tegen jezelf: Ik sta hier niet meer open voor.

Houd je jezelf tegen door negatieve of angstige gedachten? Ga op zoek naar gedachten waardoor je gemotiveerd wordt of juist zin krijgt om iets te ondernemen.

Vraag jezelf af; Wil ik zo beperkt leven? Wil ik dit zijn?

Zeg tegen jezelf: Het is maar een gedachte.

Zeg tegen de gedachte: Wie is hier de baas?

Neem je gedachten niet te serieus. Je bent niet je gedachten.

Gedachten komen en gaan tenzij je een gedachte vastpakt en niet meer los wilt laten. Dat is aan jou. Je kunt besluiten het los te laten.

Emoties beoordelen

Welke emoties vind je goed en welke vind je slecht?

Welke emoties ervaar je sterk en welke ervaar je zwak?

Oefening:       Een overweldigende emotie een vorm geven d.m.v. visualiseren

Als deze emotie een vorm had, wat zou dat dan zijn?

Hoe groot is de omvang?

Welke kleuren heeft deze vorm?

Leg het object voor je neer en observeer het, wat zie je?

Stel je voor dat al je emotionele pijn is verdwenen. Hoe zou je leven er dan uitzien?

Oefening:     Wat is belangrijk voor jou?

Kijk eens naar de onderstaande gebieden en geef elk gebied een cijfer tussen de 0 en 10. 0 betekent geen enkele waarde en 10 betekent dat het heel veel voor je betekent.

1. Intieme relatie
2. Vriendschappen
3. Ouderschap
4. Familie
5. Werk en loopbaan
6. Professionele ontwikkeling
7. Persoonlijke ontwikkeling
8. Spirituele ontwikkeling en religie
9. Vrije tijd
10. Creativiteit
11. Gezondheid, sport
12. Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Maak een rangorde. Je gaat doelen stellen t.a.v. de gebieden waar je de meeste waarde aan hecht. Vervolgens bepaal je acties om deze doelen te halen.

Inspiratie: Boek Uit je hoofd in je leven. Auteur: Steven C. Hayes

Een werkboek voor een waardevol leven met mindfulness en Acceptatie en Commitment Therapie

Wie zijn eigen gevoelens goed kent en accepteert, kan zich gemakkelijker verplaatsen in de emoties van anderen.

Je kunt je pas echt met anderen verbinden als je met jezelf verbonden bent. Dan verbetert de kwaliteit van je relaties. Door het bevorderen van je emotionele welzijn, ondersteun je jouw lichamelijke gezondheid. Tegelijkertijd leer je jezelf beter kennen en krijg je meer vat op je emoties.