Hoe creëer je veiligheid in jezelf?

Innerlijke veiligheid ontwikkelen

Wat is innerlijke veiligheid?

Ieder mens wil zich veilig voelen in de wereld. Het is de allereerste primaire behoefte.

Wanneer je in een veilige wereld leeft, zoals in Nederland, en er geen werkelijke dreiging of gevaar is, maar je wel vaak onveilig voelt, dan is er een gebrek aan innerlijke veiligheid. Een chronisch gevoel van gevaar en onveiligheid is meestal een gevolg van een traumatische gebeurtenis of een onveilige jeugd. Wanneer je opgroeit in een veilige omgeving waarin je je opvoeders kon vertrouwen, ontwikkel je vanzelf een innerlijk gevoel van veiligheid.  Maar wanneer je deze ervaring niet hebt meegekregen, heb je geen innerlijk gevoel van veiligheid ervaren. Ook al weet je met je verstand dat de huidige situatie veilig is, je voelt je niet veilig. Dat komt omdat een deel van je nog in het onveilige verleden leeft. Het gevolg is dat je voortdurend verwacht dat er iets vreselijks gaat gebeuren. Daarnaast kun je je onveilig voelen door onverwerkte emoties die zich herhaaldelijk aandienen. Dit onderdrukken en veroordelen van deze emoties kan voor stress zorgen.

Altijd aan staan met een scanapparaat

Wanneer je basisgevoel onveilig is dan heb je waarschijnlijk een scanapparaat ontwikkeld.  Stel je een apparaat voor met armen die je uit en in kunt trekken en alle kanten op kunnen bewegen. Aan het eind van de armen zit een scanner die kan zien en voelen wat erin de omgeving gebeurt, hoe mensen erbij zitten en of ze wel of niet een bedreiging vormen. Je hebt waarschijnlijk als kind geleerd om de situatie in te kunnen schatten en dat doe je nu automatisch. Via controle over de omgeving probeer je een gevoel van veiligheid voor jezelf te creëren. Jouw verlangen naar een gevoel van veiligheid richt je op de buitenwereld, op de omgeving. Je hoopt dat je een signaal krijgt dat het veilig is. Maar die kans is klein, want mensen zien je niet als een kind die bevestiging nodig heeft maar als een volwassene die voor zichzelf kan zorgen. Door deze afhankelijkheid kom je klem te zitten en loop je risico gekwetst en teleurgesteld te worden. De meeste situaties waarin je je begeeft zijn niet gevaarlijk of bedreigend. Dus je scanapparaat is eigenlijk niet meer nodig. Het onveilige gevoel zit in jezelf. Dus de ‘oplossing’ zit ook in jezelf.

Hoog sensitief en je niet veilig voelen

Veel mensen die hoog sensitief zijn hebben moeite om zich helemaal veilig te voelen, doordat ze zoveel emoties en spanning oppikken van anderen. Herken je dit en heb je de neiging om dan uit je lichaam te gaan?  Dat is een schijnveiligheid omdat emoties en spanning van anderen nog steeds binnenkomen. Het is alsof je je eigen huis verlaat, op zolder gaat zitten terwijl de deur nog steeds open staat. Iedereen kan binnenkomen. De enige manier om dat te voorkomen is juist door totaal aanwezig te zijn in je huis en je huis verstevigen en verdedigen. Thuiskomen in je lichaam en je stevig voelen als een gewortelde boom, dat is gronden. Gronding geeft je kracht, stabiliteit en veerkracht. Gevoelens van onveiligheid hebben dan minder vat op je.

De schijnveiligheid van een dikke muur

Veel mensen hebben, om zichzelf te beschermen, een dikke muur om zichzelf heen gebouwd. De muur voelt veilig maar zorgt ervoor dat je onbereikbaar bent. Mensen krijgen je niet echt te zien, ook al voel je je relatief veilig. Verstopt achter een muur geeft je eerder een eenzaam en onbereikbaar gevoel. Een muur bouw je om je gevoelens, emoties en je kwetsbaarheid te beschermen. Er kan niets meer naar buiten komen en van je kan gevoelens van buiten niet naar binnen laten komen. Met andere woorden, mensen kunnen je niet raken. Dan leef je niet meer echt. Er zijn tal van manieren om een muur om jezelf heen te bouwen:

• Je benadert het leven rationeel.
• Je benadert het leven kritisch.
• Je staat nergens lang bij stil.
• Zodra het spannend wordt ben jij weg.
• Je houdt het oppervlakkig en/of gezellig.
• Zodra het serieus wordt maak je een grapje.
• Je beschouwt het leven vanaf een afstand.
• Je beschouwt het leven gelaten of onverschillig.

• Het gaat standaard goed met je.

Er kunnen verschillende oorzaken en redenen zijn waardoor je een muur bent gaan bouwen en emotioneel op slot bent geraakt.

Je ouders waren emotioneel niet bereikbaar. Ze konden zich niet met je verbinden omdat ze zelf van hun emoties waren afgesloten.

Een broer of zus had alle aandacht nodig vanwege een ziekte of een handicap.

Je moest al jong zelfstandig zijn en jezelf redden.

Je ouders waren te druk met hun eigen dingen, een eigen bedrijf, financiële zorgen of omdat ze zelf een leuk leven wilden hebben.

Je wereld voelde onveilig door de scheiding van je ouders. Je was wellicht je thuisplek en je vrienden kwijt.

Iemand die je liefhebt is overleden. Er was geen ruimte en aandacht voor het verdriet of je voelde dat je er voor een ander moest zijn, waardoor je op slot ging.

Je bent (vaak) verhuisd in de kindertijd.

Je bent gepest.

Een van je ouders had psychische problemen of posttraumatische stress waardoor je niet echt kon ontspannen.

Je leeft vanuit het idee dat je niet de moeite waard bent, eerder een last bent voor anderen of niet goed genoeg.

Je bent hoog sensitief.

Je bouwde een muur om je hart om dit hart te beschermen maar de muur werkt nu tegen je.

Je bent de sleutel kwijtgeraakt naar je emoties en gevoelens. Herhaaldelijk krijg ik de vraag of ik de deur kan openen. Kon ik dat maar, dat zou geweldig zijn. Of ik krijg de vraag hoe kan ik de muur afbreken. Mijn antwoord is dan; steen voor steen. Maar dat gaat pas als je weet waar de muur precies van gemaakt is. Dat zijn de hierboven beschreven strategieën. Als je weet welke strategieën je toepast, kun je je daar bewust van worden en het langzaamaan afbreken, zodat je tevoorschijn kunt komen en mensen jou weer emotioneel kunnen bereiken.

Sommige mensen zijn helemaal klaar met de muur en willen dat het zo snel mogelijk verdwijnt, maar dat is helaas niet mogelijk. Een deel in jou zal zich hard verzetten omdat de muur ook bescherming biedt en je je anders onveilig of overweldigd voelt door emoties. Het is een ontdekkingstocht om te ontdekken en onderzoeken welke emoties je ervaart in verschillende situaties. Het is een proces van herkennen, erkennen en uiten van emoties. Dat gaat met vallen en opstaan. Het vraagt van je om geduld en compassie met jezelf te hebben.

Je bent je er vaak niet bewust van dat je emoties vermijdt. Om je hier meer bewust van te worden is het handig om de test te doen. Wil je weten welke strategieën er zijn en welke jij hebt ontwikkeld?

Vraag de gratis strategieën om emoties te vermijden test aan:

Een balans vinden tussen jezelf beschermen en je kwetsbaar opstellen

Wanneer je de muur niet meer nodig hebt, wil dat niet zeggen dat je je overal open en bloot kunt laten zien. Dat lijkt me niet verstandig. De wereld om ons heen is hier niet op ingesteld. Het is belangrijk dat je ontdekt en onderzoekt waar het nodig is om je te beschermen, waar je meer afstandelijk bent en voor jezelf opkomt en situaties waar je je gevoelens kunt tonen, waar je vertrouwt dat hier zorgvuldig mee wordt omgegaan.

Een innerlijk krachtenveld

Innerlijke veiligheid is het besef dat je je veilig voelt met jezelf, met alles wat je van binnen voelt en met alle delen van jezelf.  Als gevolg van trauma kan er een innerlijke strijd gaande zijn tussen de verschillende delen in jou. De getraumatiseerde delen zijn angstig en sterk op hun hoede, er kunnen delen zijn die dit veroordelen of zwak vinden en delen die woedend zijn of zich juist schamen voor wat er is gebeurd. Hoe bozer en kritischer bepaalde delen zijn op andere delen, hoe angstiger deze delen weer worden. Voice dialogue is een methodiek die ervanuit gaat dat je bestaat uit meerdere delen.

Lees meer over voice dialogue

Veilig in het hier en nu

Je innerlijk veilig voelen is nauw verbonden met het aanwezig kunnen zijn in het hier en nu. Stel je een feitelijke veilige en rustige plek voor waar je alleen bent en niet gestoord wordt. Bijvoorbeeld een rustgevende plek in de natuur in totale afzondering. Maar wellicht voel je je veilig bij bepaalde mensen waarbij je je gezien en gesteund voelt. Of is er muziek waarbij je je kan ontspannen.

Je kunt geen innerlijk gevoel van veiligheid ervaren als je niet daadwerkelijk veilig bent. Het is zinvol om een feitelijke veilige plek in huis te hebben. Dat kan een kamer zijn of een deel van een kamer. Onderzoek hoe je dit in kunt richten zodat het een rustgevende invloed heeft.

Elke keer als je onveiligheid bespeurt in een situatie, sta je stil bij de angst van jouw innerlijke, getraumatiseerde kind. Je stelt hem/haar gerust en laat je niet meeslepen met angstige en negatieve gedachten. Op deze manier ontwikkel je een stevig volwassen deel die beter in staat is om de situatie te analyseren en te relativeren.  Naast het volwassen handelen in de buitenwereld is het belangrijk om aandacht te geven aan dit angstige kind deel in jou zodat het zich veilig en geborgen voelt. Op deze manier neem je verantwoordelijkheid en draag je zorg voor de veiligheid van jouw innerlijke angstige kind.

Een veilige, aangename, rustgevende plek visualiseren

Als je regelmatig oefent in het visualiseren van een denkbeeldige plek waar je kunt ontspannen, helpt dit je om meer innerlijke rust te vinden. De boze delen zullen zich minder boos voelen wanneer ze merken dat de angstige delen rustiger worden.

Wellicht kun je voor de verschillende delen een veilige plek creëren. Je kunt de delen vertellen dat ze op elk gewenst moment naar hun veilige plek kunnen gaan. Dat is vooral zinvol wanneer een deel in het hier en nu wordt getriggerd door iets dat oude pijn, angst of woede oproept. Het je voorstellen van zo’n fijne plek kan helpen om een gevoel van innerlijke veiligheid te creëren.

Voorbeelden van innerlijke, veilige plekken:

Een rustgevende plek in de natuur. De ene mens vindt het heerlijk om naar een oneindige zee te kijken met golven die komen en gaan en een ander vindt het rustgevend om in een beschermend bos te wandelen en weer een ander komt to rust in de uitgestrektheid van weilanden. Je mag al je fantasie gebruiken om een plek in de natuur te visualiseren. Ook dieren die je een veilig en warm gevoel geven kunnen daarin een plek krijgen.

Fantaseer een kamer of huis die helemaal zo is ingericht dat je je fijn en ontspannen kunt voelen. Ook dieren kunnen hierin een plek krijgen. Misschien heeft ieder innerlijk deel een eigen kamer met eigen inrichting.

Je fantasie is oneindig, volg je fantasie

Kijk wat er in je opkomt als je denkt aan een plek waarin je een gevoel van veiligheid en rust kunt ervaren. Dat kan van alles zijn; een kamer die kan vliegen, een ruimtevaartschip, een andere planeet, een ruimte met magische krachten die jou beschermen……

Jouw innerlijke plek is alleen van jou

Hier kan niemand binnen komen. Stel je voor dat jouw ruimte wordt beschermd door bijvoorbeeld magische krachten of een geavanceerd beveiligingssysteem.

Elk innerlijk deel mag elk moment gebruik maken van zijn/haar veilige plek.

Aandachtspunten bij het ontwikkelen van innerlijke veiligheid:

Parkeer het innerlijke kind deel en stap in het volwassen deel. Zeg tegen het innerlijke kind dat jij de situatie aankunt.

Neem de tijd om een situatie rustig te observeren die onveilig voelt. Wat neem je feitelijk waar en wat is interpretatie?

Voel je spanning. Adem diep in en uit.

Ga de natuur in om tot rust te komen. De natuur doet voor jou het werk. Je hoeft er alleen maar te zijn.

Doe een grondingsoefening, bijvoorbeeld visualiseer dat je een stevig gewortelde boom bent. Of doe een fysieke activiteit waardoor je meer in je lichaam komt.

Komt er te veel angst, stap uit de situatie en neem tijd om je innerlijke kind gerust te stellen.

Zoek je bevestiging van een ander of wil je gezien worden door de ander? Stop met deze afhankelijkheid en geef jezelf deze bevestiging en aandacht.

Sta letterlijk stil bij de spanning in je lijf. Probeer erbij te blijven en ernaartoe te ademen. Meestal word je dan rustiger.

Doe iets waar je van geniet. Dat kan van alles zijn. Een boek lezen, een serie kijken, wandelen in de natuur, koffiedrinken met een vriend(in).

Kom je er niet alleen uit? Ik help je er graag mee.

Neem contact met mij op via het contactformulier voor het maken van een gratis kennismakingsgesprek.

Wil je meer leren voelen en benoemen van je emoties?

Cursus Emoties wat moet ik ermee?

De meeste mensen hebben geen onderwijs of opvoeding gehad in het omgaan met emoties. Dat is vreemd want emoties liggen aan de basis van onze persoonlijkheid en ze dragen zorg voor ons welzijn. In drie losse dagen behandelen we alles wat je over emoties moet weten en word je je bewust hoe je met emoties omgaat van jezelf en van anderen.

Meer info over de cursus

Wil je jezelf zowel persoonlijk als professioneel ontwikkelen?

Je leert o.a. patronen te ontmantelen ontstaan door vroegkinderlijk trauma.

Lees meer over:

De Basisopleiding Emotioneel Meesterschap voor professionals

Copyright: Marja Postema Emotionele Intelligentie Academie