Lichamelijke klachten kunnen ontstaan doordat emoties worden onderdrukt,
die zich vervolgens via het lichaam kenbaar maken. Wanneer je langdurig emoties onderdrukt verergeren de fysieke klachten omdat de energie van je emoties zich een weg proberen te banen uit het lichaam. Deze fysieke klachten hebben vaak geen fysieke oorzaak. Daardoor worden ze door een arts benoemt als een onverklaarde klacht. Helaas zijn de meeste artsen nog niet voldoende onderlegd over het effect van het onderdrukken van emoties op het lichaam.
Heb je moeite om je gevoelens en emoties te ervaren?
Vind je het moeilijk om gewaarwordingen in je lichaam een naam te geven m.a.w. om te benoemen wat je voelt?
De kans is groot dat je in het gezin waarin je bent opgegroeid niet hebt geleerd om je emoties en gevoelens te benoemen en te uiten. Hoe gingen je ouders met emoties om?
In het Groningse gezin waarin ik opgroeide leek het of er helemaal geen emoties bestonden. Er werd in het gezin niet echt plezier gemaakt, ruzie werd in de kiem gesmoord en verdriet bestond niet. Mijn vader en moeder heb ik als kind nooit zien huilen. Ik zag mezelf uiteindelijk als een nuchtere Groningse vrouw met weinig behoefte om te praten, net als de meeste mensen in mijn omgeving. Mijn emoties gingen ondergronds en maakten zich vooral kenbaar door een onduidelijk zwaarmoedig, minderwaardig gevoel. Ik hield me in en wachtte af.
Strategieën om emoties niet te voelen.
We zijn heel creatief in het vermijden van emoties. Het is niet dat je een keuze hebt, ook al denk je van wel; “Ik heb niets met emoties” hoor ik regelmatig. Dat is onmogelijk, want ieder mens heeft emoties. Dus als je het voorbeeld hebt gehad van je ouders dat ze er niet toe doen of dat ze worden afgekeurd dan leer je emoties te vermijden, bagatelliseren of pas je een van de andere strategieën toe.
Wil je weten welke strategieën jij toepast?
Jouw strategie zorgt ervoor dat je niets voelt. Je stompt jezelf als het ware af.
Kwetsende ervaringen in de kindertijd worden opgeslagen in je lichaam.
Een kwetsende ervaring kan zijn dat er geen luisterend oor was, dat je vaak straf kreeg of dat je te horen kreeg dat je je niet moest aanstellen als je verdrietig was. Pijnlijke ervaringen zijn wanneer je als kind het gevoel had dat je te veel was of dat je ouders veel ruzie hadden, waardoor je je niet veilig voelde. Kleine kinderen hebben veerkracht, hoor je wel eens. Dat is ook zo maar dat betekent niet dat je deze ervaringen niet hebt opgeslagen. Oude ervaringen neem je mee en kunnen zich aandienen binnen een andere context, bijvoorbeeld op het werk of in een relatie. Je hebt bijvoorbeeld geleerd om je in te houden, niet voor jezelf op te komen of je vermijdt ruzies en mogelijke conflicten. Je probeert het weg te rationaliseren of zegt tegen jezelf dat je je niet moet aanstellen. Maar de oude ervaring is opgeslagen in je lichaam en wordt getriggerd door bepaalde mensen of bepaalde reacties. Dat geeft spanning. Wanneer je hier niet aan wilt en het negeert dan probeert deze spanning een uitweg te vinden. Wanneer je hier niet naar luistert geeft het lichaam je signalen door middel van fysieke pijn of andere fysieke klachten.
Emotie als de vijand.
Wanneer je geleerd hebt om al je emoties te onderdrukken, te vermijden of weg te rationaliseren, dan worden emoties en gevoelens automatisch een bedreigende vijand, die je kan overvallen. Een irrationeel monster dat je moet bevechten met een overschatte ratio, totdat er een echt monster tevoorschijn komt. Hoe werkt dat? We sparen dagen, weken, maandenlang allerlei kleine irritaties op. Niet de moeite waard om het over te hebben, zeg je tegen jezelf. Maar op een gegeven moment is het boekje vol of de bekende emmer. Iemand in je omgeving spreekt je tegen of doet iets anders waar je je aan ergert. De druppel loopt over de emmer en je explodeert. Daar is het zelfgecreëerde monster.
Boosheid is een enorme sterke energie. In mijn coachpraktijk valt het mij vooral op dat mensen die pleasen, aardig gevonden willen worden, perfectionistisch zijn of zich overal verantwoordelijke voor voelen, hier last van hebben, want ze gaan chronisch over hun grenzen. Maar ook het verdringen van angst kan leiden tot buikpijn, misselijkheid en diarree.
Emotionele behoeften
Naast het hebben van emoties en gevoelens als reactie op mensen en gebeurtenissen heeft ieder mens vanaf de geboorte emotionele behoeften; de behoefte aan veiligheid en steun, de behoefte om erbij te horen, jezelf te mogen zijn, gezien en gehoord te worden, bevestigd te worden, gewaardeerd en serieus genomen te worden. Helaas worden niet alle behoeften vervuld in de kindertijd, dat is pijnlijk. We kunnen later wel doen alsof we geen behoeften hebben, maar dat is een illusie. Ieder mens wordt blij wanneer het gezien, gehoord en gewaardeerd wordt. Wanneer je bijvoorbeeld niet gewaardeerd wordt door je werkgever, voel je je gefrustreerd en wellicht verdrietig of boos omdat de ander niet doet wat je verwacht of hoopt. In een intieme relatie kunnen je de verwachting hebben dat je partner jouw emotionele behoeften vervuld. Daar gaat het vaak mis. Onvervulde emotionele behoeften kunnen het gevoel geven van afgewezen of buitengesloten worden. Wanneer je deze behoeften negeert en de pijn negeert die het gevolg zijn van onvervulde behoeften, kunnen deze gevoelens zich kenbaar maken in je lichaam. De pijn in het lichaam vertegenwoordigd de emotionele pijn. Daarom is het belangrijk (onbewuste) verwachtingen, behoeften en verlangens te onderzoeken en bij te stellen wanneer duidelijk is dat de verwachtingen niet realistisch zijn. Ben je iemand die geneigd is veel te pleasen, altijd maar doen wat de ander verwacht. Hoop je daardoor stiekem dat er dan ook voor jou wordt gezorgd, dat er aan jou wordt gedacht en dat je waardering krijgt?
De enige manier om goed met emoties om te gaan en spanning op te lossen is door emoties te gaan voelen en te uiten.
Kleine kinderen doen dat vanzelf, spontaan, zonder erover na te denken; Ze huilen, schreeuwen, worden boos, lachen, zijn bang, verlegen of jaloers, om maar wat te noemen. De emotionele spanning die zich opbouwt kan zich gelijk ontladen. Dit hebben we ooit allemaal gekund. We zijn het verleerd, in plaats daarvan hebben we geleerd om onze kaken vast te klemmen als we boos werden, opkomende tranen weg te slikken en je adem in te houden. Dit hebben we net zolang geoefend tot we de emoties niet meer voelden. Waar we wel last van krijgen is bijvoorbeeld buikpijn, verkrampte darmen waardoor je niet naar de wc kan, spierpijn in de nek of rug, slaapproblemen en piekeren. Je gaat naar een fysiotherapeut voor je rug en nekklachten. Deze worden weggemasseerd en daar ben je mooi vanaf denk je. Een paar weken daarna krijg je last van je darmen of van je maag. Raar toch? Wat is er toch met dat lichaam? De dokter weet het ook niet goed. Nou het is heel simpel. Jouw emoties proberen een uitweg te vinden en je duidelijk te maken dat je hier niet vanaf komt totdat je bereid bent om naar je gevoelens te luisteren.
Het oplossen van chronische fysieke klachten
Wanneer je weer gaat voelen wat je voelt hoeft het lichaam je niet meer duidelijk te maken dat er iets speelt en ontstaan er geen chronische lichamelijke klachten. Door emoties te voelen word je je meer bewust van zaken die je blij maken, beangstigen, boos maken of verdrietig Dat is het leven. Wanneer je in staat bent je eigen emoties te ervaren en te benoemen zul je ook in staat zijn om de emoties van anderen te ervaren en te begrijpen. Dat is fijn voor de dierbare mensen in je omgeving. Het vraagt tijd en rust om stil te staan bij je gevoelens. Ze zijn er. Je hoeft ze niet te bedenken. Het gaat erom dat je er ontvankelijk voor wordt. In het begin kan het moeilijk zijn om te benoemen wat je precies voelt. Het kan zijn dat je onrust of spanning voelt zonder te weten welke emotie een rol speelt. Het helpt om je te herinneren wat er die dag gespeeld heeft. Wat je heeft geraakt, gekwetst of wat je hebt gemist, wat je had verwacht of wat je onaangenaam vond.
Je bewust worden van de sensaties in je lichaam zoals hartkloppingen, spierspanning, buikpijn, zweten, een brok in je keel, kan je bewust maken van je gevoelens.
Copyright; Marja Postema www.omgaanmetemoties.nl
Wil je meer leren voelen en benoemen van je emoties?
Cursus Emoties wat moet ik ermee?
De meeste mensen hebben geen onderwijs of opvoeding gehad in het omgaan met emoties. Dat is vreemd want emoties liggen aan de basis van onze persoonlijkheid en ze dragen zorg voor ons welzijn.
In drie losse dagen behandelen we alles wat je over emoties moet weten en word je je bewust hoe je zelf met emoties omgaat.
Wil je eerst gratis kennismaken om te kijken of dit iets voor je is?
Meld je aan via het contactformulier.
Ben je een professional die met mensen werkt?
Leer een effectief stappenplan om emotionele intelligentie te ontwikkelen zowel bij jezelf als bij je cliënten. De opleiding is geaccrediteerd bij verschillende beroepsopleidingen. Meer info vind je hier:
BASIS OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP VOOR PROFESSIONALS
De Basisopleiding Emotioneel Meesterschap voor professionals is geaccrediteerd door verschillende beroepsorganisaties, waaronder:
Het Registerplein (62 registerpunten)
Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) (58 punten)
NOBCO Nederlandse Orde van Beroepscoaches (54 p.e. uren)
