Eigenwaarde betekent in essentie dat je een goed gevoel over jezelf hebt.
Een gevoel van eigenwaarde vergroot je emotionele weerstand; het helpt je om kritiek, afwijzing, teleurstelling en onzekerheid te verdragen.
Een laag gevoel van eigenwaarde maakt je kwetsbaar voor emotionele aanvallen.
Zelfs een kleine opmerking over jouw gedrag kan je onderuithalen omdat je waarschijnlijk jezelf de schuld geeft.
Bij gebrek aan of een laag gevoel van eigenwaarde is het moeilijk voor je om door anderen uitgedaagd te worden. Je vat iets al snel als kritiek op. Je zult ook eerder in een negatieve gedachtenspiraal terechtkomen en gaan piekeren.
Door een laaggevoel van eigenwaarde zul je eerder heftiger reageren op bijvoorbeeld afwijzing of kritiek. Je bent langer van slag dan wanneer je een stabiel gevoel van eigenwaarde hebt, want dan laat je je veel minder raken.
Wanneer iets niet lukt zul je eerder geneigd zijn om op te geven dan door te zetten uit angst voor nog meer afbreuk aan je persoonlijkheid. Je zult ook eerder geneigd zijn te concluderen dat je nu eenmaal niet goed genoeg bent. Dat zorgt er voor dat je juist minder goed gaat presteren en zo wordt je weer bevestigd dat je niet goed genoeg bent. Dat zijn nare destructieve cirkels waarin je terecht kunt komen.
Daarnaast is de kans groot dat je mensen en situaties gaat vermijden om te voorkomen dat je geraakt wordt. In dat geval loop je het risico dat je jezelf gaat isoleren en te maken krijgt met eenzaamheid.
Wanneer je positieve waardering krijgt ben je geneigd dit te wantrouwen omdat het niet aansluit bij het beeld dat je van jezelf hebt. Hoe moet je geloven dat iemand bewondering voor je heeft terwijl jezelf denkt dat je nergens goed in bent. Negatieve feedback geloof je eerder omdat het aansluit bij jouw zelfbeeld. Dit heeft ook tot gevolg dat je geneigd bent om een intieme relatie aan te gaan met iemand die moeite heeft om liefde te voelen, net als jij.
Ook liefde zul je wantrouwen. Het is zelfs mogelijk dat je een relatie krijgt met iemand die voortdurend kritiek op je heeft.
Omdat je er vanuit gaat dat mensen je niets waard vinden, ga je je aanpassen aan anderen. Je volgt hun ideeën, voorstellen of een initiatieven.
Gebrek aan eigenwaarde geeft een machteloos gevoel omdat je gevangen zit in negatieve aannames over jezelf en over anderen.
Een hoog gevoel van eigenwaarde maakt je emotioneel veerkrachtiger en flexibeler in het omgaan met mensen.
Bij een stabiel gevoel van eigenwaarde ben je in staat op een realistische manier naar jezelf te kijken waarbij je zowel je zwakke en sterke punten eerlijk kunt benoemen.
Je kunt een algeheel gevoel van eigenwaarde hebben over jezelf. Maar je kunt ook over specifieke zaken eigenwaarde voelen. Zo zul je voor het vak waar je voor hebt gestudeerd en door je werkervaring, hierover eigenwaarde ervaren. Zo kun je enerzijds veel eigenwaarde hebben op het werk maar anderzijds een gebrek aan eigenwaarde ervaren bijvoorbeeld op sociaal gebied. Je weet bijvoorbeeld niet hoe je een gesprek op gang houdt of hoe je een relatie in stand houd. Je kunt dus niet zeggen dat je over alles wat je doet eigenwaarde ervaart.
Wat is nodig om je eigenwaarde te vergroten?
Je bewust worden van jouw manier om jezelf naar beneden te halen en je bewust worden hoe je geneigd bent situaties negatief te interpreteren.
Zelfcompassie en mededogen ontwikkelen omdat het je emotionele weerbaarheid versterkt. Het betekent dat je op een zorgzame, liefdevolle manier met jezelf omgaat.
Iemand uit je omgeving als voorbeeld nemen, hoe iemand liefdevol met zichzelf omgaat
Onderscheid leren maken tussen feiten en interpretaties om te voorkomen dat je situaties negatief interpreteert
Steun zoeken in je omgeving
Je sterke kanten ontdekken en bekrachtigen.
Maak een lijst met belangrijke eigenschappen en kwaliteiten en prestaties en ervaringen die belangrijk voor je waren omdat ze je een goed gevoel over jezelf gaven.
Affirmaties gebruiken die aansluiten bij een positief zelfbeeld. Bijvoorbeeld: “Ik mag voor mezelf opkomen” . Het is belangrijk dat je erachter kunt staan. Een affirmatie moet ondersteunend zijn in het proces en jouw al aanwezige kwaliteiten en vaardigheden uitnodigen.
Leer complimenten en positieve feedback te ontvangen. Haal momenten in je leven terug waar je positieve feedback kreeg of complimenten over wie je was, wat je deed of over een eigenschap of gedrag.
Vergroot je assertieve vaardigheden. Ze zijn nodig om je positieve kracht te vergroten, waardoor je je invloed vergroot en zorgt voor meer gevoel van eigenwaarde. Je begint met situaties aan te pakken die niet zo moeilijk zijn zodat je kleine overwinningen kunt vieren. Ga na in welke situaties je je te vaak aanpast of iets op je neemt wat niet jouw verantwoordelijkheid is. Dat kunnen zowel privé als werksituaties zijn. Dat kan gaan over taakverdeling of over de manier waarop iemand met je communiceert. Bedenk drie situaties uit je privéleven en drie situaties uit je werk. Zet ze in volgorde van moeilijkheid. De situatie die je het makkelijkst vind om aan te pakken en waarbij je het gevoel hebt dat je in recht staat, zet je bovenaan.
Ga er vanuit dat het niet gelijk gaat lukken en dat je niet altijd je doel bereikt. Het gaat er in eerste instantie om dat je voor jezelf opkomt. Dat is al een doel op zich die je kunt vieren. Het is een leerproces van vallen en opstaan waarin je leert wat werkt en niet werkt, welke weerstand je kunt verwachten, wat je valkuilen zijn en waar je goed in bent.
