You are here: Home » Artikelen over liefde » Houd me vast, laat me los

Houd me vast, laat me los

De eerste jaren van je leven zijn bepalend voor je huidige geluksgevoel in relaties 

 De eerste band is met je ouders. Hier wordt de basis gelegd voor de manier waarop je later met mensen omgaat en in het bijzonder hoe je een intieme relatie aangaat. Tijdens je geboorte verlaat je de veilige, geborgen haven van de baarmoeder. Deze heftige ervaring wordt verzacht als je liefdevol wordt ontvangen. In die eerste paar jaar ben je totaal afhankelijkheid, van voornamelijk je moeder, dat zij reageert op jouw behoefte om weer helemaal een met haar te zijn. Alleen vanuit deze veilige en geborgen symbiose kun je, in vertrouwen, jezelf van haar losmaken en de wereld gaan ontdekken. Rond het tweede levensjaar wil je de omgeving onderzoeken en zelf dingen doen. Je leert de macht van het woord ‘nee’. Wanneer je mag zijn wie je bent en binnen veilige grenzen mag doen wat je wilt doen, wordt de basis gelegd voor een gevoel van zelfvertrouwen en eigenwaarde.

Dit proces van hechting en onthechting is heel kwetsbaar,

maar een voorwaarde om een stabiele persoonlijkheid te kunnen ontwikkelen en later stabiele relaties aan te kunnen gaan

Sommige ouders zien de behoefte aan autonomie als een koppigheidsfase, wat de kop ingedrukt moet worden. Omdat het kind afhankelijk is van de ouders, past het zich altijd aan hen aan. Wanneer het kind steeds te horen heeft gekregen dat het zijn mond moest houden, omdat het te dom of te klein was of omdat anderen het beter wisten, zal het gevoel van machteloosheid als een bodem onder zijn bestaansrecht zijn gelegd. Het kan uit zelfbescherming hebben gekozen voor gehoorzaamheid, behulpzaamheid of vriendelijkheid. Later in je volwassen leven voel je je waarschijnlijk schuldig, wanneer je je eigen weg wilt gaan. Maar je kunt er ook juist voor hebben gezorgd dat je op een machtspositie terecht bent gekomen, zodat niemand je meer kan vertellen wat je moet doen. Zo houd je de touwtjes in eigen hand.

De Britse psychiater John Bowlby (1907 – 1990) heeft een hechtingstheorie ontwikkeld,

op basis van observaties tussen ouders en kinderen. Bij een optimale hechting, die plaats vindt in de eerste levensjaren, wordt de basis gelegd voor autonomie, identiteit en het vermogen om wederkerig affectieve relaties aan te gaan. Volgens Bowlby zijn er een aantal basis gedragspatronen, afhankelijk van de kwaliteit van hechting en onthechting, die je meeneemt in je volwassenheid.

BASISPATRONEN

Het angstige, onzekere gedragspatroon

Dit gedragspatroon is ontstaan doordat ouders onvoldoende op de behoefte van het kind hebben gereageerd. Ze waren niet in staat de behoeften van het kind te ervaren of ze werden in beslag genomen door andere kinderen, werk of door financiële, psychische of familieproblemen. Het kind mist de veiligheid, kan geen zelfvertrouwen en geen vertrouwen ontwikkelen in de omgeving. Hij wordt bang de ouder te verliezen. In je volwassen leven ben je in mindere of meerdere mate angstig en onzeker over je eigenwaarde, je kunde en je vermogens om relaties aan te gaan en te onderhouden. Dit kan leiden tot chronische minderwaardigheidsgevoelens en gebrek aan zelfvertrouwen.

Jouw valkuil:

Door een gebrek aan een stabiele basis kun je last hebben van voortdurende onzekerheid over hoe je er uitziet, of je werkprestaties voldoende zijn en hoe je je leven vorm moet geven. Daardoor zoek je voortdurend bevestiging en advies bij anderen of doe je precies hetzelfde als anderen. Afhankelijkheidsgevoelens kunnen leiden tot afhankelijkheid van eten, gamen, roken of drugs.

 Jouw uitdaging:

Het is een uitdaging om op je eigen kompas te varen ook al is die nog zo zwak. Stap voor stap kun je meer zelfvertrouwen ontwikkelen. Tot jouw innerlijke kompas behoren jouw emoties zoals gevoelens van verlangen, nieuwsgierigheid en blijdschap maar ook gevoelens van weerzin en boosheid om grenzen aan te kunnen geven. Op die manier kun je je eigen leven vormgeven, hoe eng dat ook is.

Het vermijdende gedragspatroon

Dit patroon is ontstaan doordat ouders niet of negatief hebben gereageerd op de behoeften van het kind. Ze werden boos als het kind verdrietig of angstig was. Het kind kreeg wellicht de boodschap dat het zich niet moest aanstellen of het werd belachelijk gemaakt. Er was weinig liefde en geborgenheid. Het kind besluit al jong dat het niet op de ouders kan bouwen en vertrouwen en gaat het intieme contact vermijden. Het ontwikkelt al jong zijn zelfstandigheid, besluit dat het niemand nodig heeft en zet zijn behoefte aan intimiteit in de kast.

In jouw volwassen leven heb je, door jouw diepgewortelde wantrouwen, moeite om vriendschappen of een intieme relatie aan te gaan. Je hebt geleerd op jezelf te zijn en dat vind je prima want je hebt ooit besloten dat je niemand nodig hebt. Op het werk ben je het liefst zelfstandig bezig. Mensen kunnen jou zelfstandig klussen toevertrouwen. In samenwerking stel je je afstandelijk, rationeel of zakelijk op. Je kunt ook een workaholic of op een bepaald gebied een expert zijn, waardoor je niet bezig hoeft te zijn met een sociaal leven.

 Jouw valkuil:  

Je valkuil is dat mensen je niet echt leren kennen, want je vermijdt intieme relaties en stelt je afstandelijk op. Door je vermijdingsgedrag heb je niet geleerd je gevoelens te uiten en wellicht ben je geheel van je gevoelens afgesneden.

 Jouw uitdaging:

Je uitdaging is om je gevoelsleven te leren kennen, zowel de zachte als de harde gevoelens en je oordelen hierover te laten varen. Je gevoelens zijn een kompas voor je eigen behoeften en een middel om echt contact in relaties te ervaren. Zie het artikel: meer diepgang in relaties.

Het overspannen gedragspatroon

Dit patroon is ontstaan in een onstabiel gezin met ernstige problemen zoals alcohol, drugsverslaving, armoede of psychische problemen van de ouders. Mogelijk werd het kind mishandeld en misbruikt. De ouders zijn onvoorspelbaar in hun zorg. De ene keer zijn ze zorgend en betrokken en het andere moment schelden ze het kind de huid vol. Het kind wordt angstig en heeft geen vertrouwen in hulp, liefde of steun van de ouders. In je volwassen leven voel je je niet stabiel. Het ene moment klamp je je aan je partner vast en het ander moment neem je door je wantrouwen ook zo weer afstand. Je bent constant gespannen en alert op je omgeving. Je hebt het gevoel dat je alles en iedereen in de gaten moet houden.

Jouw valkuil:

Je valkuil is dat je een speelbal wordt van jouw overspannen reacties en van te snelle interpretaties van mensen en situaties, waardoor mensen in je omgeving van jou schrikken.

Jouw uitdaging:

Je uitdaging is je bewust te worden van de achtergrond van jouw gedragspatroon, zodat je hier meer begrip en vat op krijgt. Het is zinvol om professionele hulp te zoeken. Het wordt voor jou op zich al een uitdaging om iemand het vertrouwen te geven dat hij het goede met je voor zal hebben.

Het helpende gedragspatroon

Het helpende gedragspatroon is ontstaan in een gezin waar een of beide ouders zelf zorg nodig hadden en niet in staat waren liefde en zorg te geven. Dat kan zijn vanwege chronische lichamelijke of langdurige psychische problemen of vanwege het hebben van een bedrijf waar ze dag en nacht mee bezig waren. De ouders waardeerden de hulp van het kind en hebben het wellicht aangemoedigd om de zorg voor broertjes en zusjes op zich te nemen. Het kind trekt jong de conclusie dat het alleen de moeite waard is wanneer het voor anderen zorgt en dat hij er zelf niet toedoet. In je volwassen leven zorg je ervoor dat je in je relaties of dat nu privé of op het werk is, altijd de hulpvaardige, zorgende rol op je neemt. Je valt op mensen die hulpbehoevend zijn of zich als een slachtoffer gedragen.

 Jouw valkuil:

Je valkuil is dat je niet in staat bent om gelijkwaardige relaties aan te gaan waarin een balans is tussen geven en ontvangen. Diep van binnen heb je het gevoel dat je geen recht hebt om liefde en steun te ontvangen. Hiermee doe je jezelf chronisch tekort. Een andere valkuil is dat je uiteindelijk verbitterd raakt, want door alleen te geven, zul je de leegte in jezelf niet oplossen.

Jouw uitdaging:

Je uitdaging is om je bewust te worden van de achtergrond van dit helpende basispatroon en onder ogen ziet dat je je eigen kwetsbaarheid vermijdt. Het is belangrijk dat je de pijn en het gemis van liefde, aandacht en steun gaat ervaren en verwerken. Daarnaast is het belangrijk dat je je eigen behoeftes en verlangens gaat onderkennen en hier zorg voor gaat dragen.

Inspiratie: Houd me vast (Sue Johnson)

Wil je loskomen van een bepaald gedragspatroon?

Wil je meer intimiteit in je relatie ervaren?

Wil je meer jezelf kunnen zijn?

Wat is ervoor nodig?

Wat ervoor nodig is, is bereidheid om jezelf beter te leren kennen. Dat kan confronterend zijn omdat je misschien wel niet de persoon bent die je denkt dat je bent.

Ik dacht bijvoorbeeld dat ik nuchter was, maar ik bleek uiteindelijk veel gevoeliger te zijn dan ik dacht. Anderen denken dat ze alleen maar gevoelig zijn terwijl ze ook heel krachtig zijn.  Ik heb al jong het Vermijdende en het Helpende Gedragspatroon ontwikkelt. Ik dacht lang dat ik alleen lief, aardig en behulpzaam was.  Verder voelde ik me zeker niet interessant, belangrijk of krachtig. Ik durfde nooit mijn grenzen aan te geven of boos te worden. Nadat ik steeds meer psychologisch inzicht kreeg kon ik andere kanten van mezelf toestaan en naar buiten brengen. Ik ontdekte dat ik veel meer was dan die lieve, aardige hulpverlener.

Ik help jou en je partner graag om meer steun, verbinding en plezier uit je relatie te krijgen.

Neem contact met mij ( Marja Postema) op via het contactformulier.

Meer over relatiecoaching

 

Heb je te vaak ruzie met je partner?

Om ruzie te kunnen voorkomen moet je wel met elkaar kunnen praten.  Wanneer dat lukt, ervaar je een diepe emotionele band. Met behulp van de online cursus Probleemloos communiceren met je partner leer je om gestructureerd in alle rust, aandacht te besteden aan jullie relatie.  Samen werk je aan het herstellen en versterken van de wederzijdse liefde.

Probleemloos communiceren met je partner

Willen jullie alles uit je relatie halen en inzicht krijgen wat nodig is om optimaal van elkaar te kunnen genieten?

De online Relatie jaartraining voor meer verbinding krijg je een jaar lang ondersteuning voor een duurzame liefde.

De ultieme online relatie jaartraining

 

INTERESSANT ARTIKEL? Wil je het delen met je netwerk?

Marja heeft dertig jaar ervaring in het begeleiden van mensen bij de ontwikkeling van hun Emotionele Intelligentie en het loskomen van vroegkinderlijk trauma. Zij is auteur van het boek 'Emoties wat moet ik ermee?' en 'ABC van 15 emoties'. Marja heeft een effectief stappenplan ontwikkeld dat je helpt om emoties beter te herkennen, te accepteren en te uiten. Ze is getrouwd, heeft een volwassen dochter en woont en werkt in Amersfoort.

https://www.omgaanmetemoties.nl