Wat is een negatief zelfbeeld?

Bij een negatief zelfbeeld heb je niet zo’n hoge dunk van jezelf

Je denkt bijvoorbeeld dat je niets kunt, dat je onhandig bent, dat je dom bent of dat je minder bent dan anderen.

Als je een negatief zelfbeeld hebt dan heb je vaak een positief beeld van anderen. Je denkt dat anderen alles beter kunnen en weten dan jij. Eigenlijk maak je jezelf kleiner dan anderen. Dit beeld draag je de hele dag bij je, de ene dag iets meer, de andere dag iets minder. Er hoeft maar iets vervelends te gebeuren en je bent van slag, omdat je er bij voorbaat vanuit gaat dat je iets fout hebt gedaan. Soms is er een opeenstapeling van vervelende ervaringen of beter gezegd, ervaringen die jezelf als negatief bestempeld. Het gevolg kan zijn dat je in bed weg wilt kruipen, te veel gaat eten of drinken of agressief wordt.

Hoe is een negatief zelfbeeld ontstaan?

Een negatief zelfbeeld is vaak al jong ontstaan en heeft zich met de jaren versterkt, omdat je let op alles wat niet goed gaat. Wellicht waren je ouders over beschermend of erg kritisch en prestatiegericht of heb je te jong een te grote verantwoordelijkheid gedragen en was er geen liefdevolle aandacht voor wie je was. Maar het kan ook later zijn ontstaan doordat je je een buitenbeentje voelde op school of doordat je gepest werd. Als kind trek je conclusies over jezelf door hoe je omgeving op jou reageert. Je gaat ervan uit dat deze conclusies de waarheid zijn.

Jezelf beschermen

Om te voorkomen dat anderen kritiek geven of jouw negatieve zelfbeeld benadrukken en bevestigen, heb je eigenlijk twee opties; of je zorgt ervoor dat je niet zichtbaar bent of je stelt alles in het werk dat men geen kritiek kan geven. Met andere woorden je wordt perfectionistisch of een pleaser. Je bent vaak zo bezig met jezelf te beschermen dat je vergeet dat de oorzaak hiervan ligt aan jouw negatieve zelfbeeld.  Daarnaast kan een negatief zelfbeeld goed van pas komen als ze ervoor zorgen dat je bepaalde dingen niet hoeft te doen.

Jantien is verlegen dus haar vriendin zal het woord wel doen. Piet is chaotisch dus zijn vriend regelt het wel.

Je bevestigt jezelf

Wanneer je jezelf dom vindt, zul je meer twijfelen en niet zo gauw je mening verkondigen. Wanneer mensen je op een gegeven moment links laten liggen, omdat je niets inbrengt, word je bevestigd dat je niets te melden hebt. Maar je hebt niet in de gaten dat je dat zelf hebt veroorzaakt. Zo zie je, dat een negatief zelfbeeld, steeds zichzelf bekrachtigd, want je gaat uit van een negatieve uitkomst zoals:

• Geen mens is te vertrouwen.
• Ik word toch nooit gewaardeerd, ik krijg alleen maar kritiek.
• Het wordt nooit iets met mij.

Als je een negatief beeld hebt zul je ook eerder gevoelens van onzekerheid, angst, schaamte en schuld, ervaren.  Het gedrag wat hieruit voortkomt is vaak onderdanig, afwachtend en voorzichtig. Wanneer je een compliment krijgt of uitgenodigd wordt vind je dat lastig om te geloven. Je hebt de neiging om negatief over jezelf te praten en jezelf voor van alles te ver excuseren. Je hebt geen hoge verwachtingen van jezelf omdat je ervan uitgaat dat het toch wel weer zal mislukken. Al met al word je hier niet vrolijk van. Daar bovenop is de kans groot dat je jezelf voortdurend kritiek geeft.

Selectieve waarneming en een selectief geheugen

Vanuit een negatief zelfbeeld zie je alleen datgene wat misgaat of de denkbeeldige kritische blikken van anderen.  Op die manier wordt het negatief zelfbeeld steeds weer versterkt. Het klopt vaak niet met de werkelijkheid. Het veroorzaakt angst voor nieuwe situaties, verdriet en schaamte. Je onderwaardeert jezelf en je werk en overwaardeert het werk van anderen. Je herinnert je alleen wat er allemaal fout ging en niet lukte. Je ziet wat je wilt zien; zwart – wit denken, pessimistisch denken.

Het beeld dat anderen van je hebben is vaak positiever

Je gaat ervan uit dat anderen jou negatief waarnemen. Vooral wanneer je eerder negatief of kritisch naar jezelf kijkt, zal het oordeel van anderen meestal meevallen. Je vindt jezelf niet interessant terwijl anderen graag naar je luisteren omdat ze vinden dat je zinnige dingen zegt.  Stel dat je geleerd hebt je eigen zaken op te lossen. Daardoor denk je wel twee keer na voordat je iemand om hulp vraagt, omdat je ervan uitgaat dat je lastig bent. De conclusies die je als kind hebt getrokken, leven door in je volwassen leven. Het wordt tijd om vaker na te gaan of je aannames wel kloppen. Je beseft niet dat er mensen zijn die juist graag willen helpen. Maar die optie ligt niet in jouw systeem opgeslagen.

Willen voldoen aan verwachtingen van anderen

Je kunt nooit helemaal voldoen aan verwachtingen van anderen. Het belangrijkste is, dat je jezelf mag zijn, zoals je bent.  Dat je jezelf kunt accepteren met al je kwaliteiten en beperkingen. Natuurlijk kun je jezelf ontwikkelen en vaardigheden leren maar jouw wezenlijke karakter kun je niet veranderen.

Onderpresteren

Je loopt het risico dat je onder presteert als je jezelf te laag inschat. Je kiest dan een baan die ver onder je niveau ligt, of je gaat om met mensen die je klein houden. Als je wilt groeien en jezelf wilt ontwikkelen, moet je je zelfbeeld kunnen bijstellen als dat nodig is. Stel dat je je bewust wordt dat je je zelf steeds kleiner maakt en je besluit dat je wel degelijk iemand bent met potentie, dan is dat ook een spannende stap.  Maar als je niets doet en je blijft zitten waar je zit dan laat je jezelf in de steek.

Wat is er nodig om een positief zelfbeeld te ontwikkelen?

Je kunt leren dit negatieve zelfbeeld los te laten en een nieuw positief zelfbeeld ontwikkelen. Dat doe je door anders naar jezelf te gaan kijken en te stoppen met gedrag waarmee je jezelf onderuithaalt. Je kunt leren anders te kijken naar je werkzaamheden. In plaats van kritiek te geven op jezelf kun je leren te zien wat goed gaat en waar je goed in bent. Vanuit een positief zelfbeeld zul je jezelf waarderen, wat leidt tot een gevoel dat je goed bent zoals je bent en tot meer zelfvertrouwen. Je kunt jezelf leren waarderen en ervaren dat anderen jou waarderen.

• Heb je een negatief zelfbeeld?
• Kraak je jezelf vaak af of geef je jezelf op je kop?
• Voel je je vaak gespannen of onzeker in het contact met anderen?
• Ben je bang voor een negatieve beoordeling?

Wanneer je vastzit in een patroon zit je vaak vast aan bepaalde rollen. Dat is alsof je in een doodlopende straat leeft.

• Een gevoel van eigenwaarde.
• Ontspanning omdat je mag zijn wie je bent
• Een levendig gevoel dat zorgt voor spontaniteit
• Persoonlijke kracht omdat je niet over je heen laten lopen of je laat gebruiken
• Zelfvertrouwen in je mogelijkheden

Wordt het niet tijd om eindelijk eens te leven vanuit een positief zelfbeeld?

Ervaar de vrijheid om te mogen zijn zoals je bent met al je gevoelens.

Ik, Marja Postema, help je graag

COACHING MOGELIJKHEDEN

Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek

Ben je al even bezig is met bewustwording en je persoonlijke ontwikkeling?

Heb je behoefte aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen?

Heb je behoefte aan een persoonlijke en professionele ontwikkeling?

Woon je te ver weg maar wil je jezelf toch bevrijden van een aangepast zelf?

Dan kan de online cursus Ontspannen jezelf zijn je hierin helpen.

Heb je nog een vraag?

Laat het weten via het contactformulier