Verlegen?
Hoe je je voelt, wordt sterk beïnvloed door hoe je over jezelf denkt.
Wat het nog erger maakt is dat je denkt, dat de vaak negatieve gedachten die je over jezelf hebt, anderen denken. Zo ontstaan de gevoelens van angst en onzekerheid. Je projecteert je eigen gedachten in de hersens van anderen. Je kunt niet weten wat anderen denken; dat zijn jouw fantasieën.
In dit artikel ga ik in op op verschillende manieren van denken die meestal niet kloppen met de werkelijkheid.
Deze gedachten houden de verlegenheid in stand en belemmeren jou om tevoorschijn te komen. In mijn artikel: Verlegenheid hoe raak ik het kwijt? geef ik een alternatief voor deze belemmerende manieren van denken. Maar het is eerst belangrijk dat je bewust wordt van jouw stoorzenders, die een ‘vrij’ leven in de weg staan, zodat je er meer grip op krijgt. Word je bewust van de vicieuze cirkel van angst, negatieve gedachten en vermijdingsgedrag.
Stoorzenders die een vrij leven in de weg staan zijn:
Ik ben nu eenmaal zo
Ik ben altijd verlegen geweest en zal altijd verlegen blijven. Het is een bijna letterlijke dooddoener, want hiermee zeg je dat je niet kunt veranderen. Het wordt uiteindelijk een omringde muur die je niet meer kunt doorbreken.
Ik ben zo geboren
Je gaat er vanuit gaat dat je zo geboren bent en je dus een verlegen karakter hebt. Het is mogelijk dat je zo geboren bent maar dat wil niet zeggen dat dit je karakter is. Er is steeds meer onderzoek gedaan naar de invloed van een gespannen moeder op de ontwikkeling van de baby in de baarmoeder. Wanneer een moeder angstig is of veel verdriet of boosheid ervaart tijdens de zwangerschap heeft dat zijn weerslag op de nog ongeboren baby. Je kunt dus deze spanning overgenomen hebben van je moeder, maar dat betekent niet dat het je karakter is. Het betekent dat je een handicap hebt die je wel degelijk kunt overwinnen.
Ik ben niet bijzonder
De aanname dat je niet bijzonder bent, zorgt er voor dat je liever niet zichtbaar bent voor anderen. Wellicht werd je als kind aan je lot overgelaten, had niemand belangstelling of werd steeds benadrukt dat je niet bijzonder was. Dat is een naar gevoel en maakt je onzeker in sociale situaties. Het is een verkeerde aanname die je niet hoeft te geloven.
Arme ik
Je hebt medelijden met jezelf, want je voelt je onmachtig en kwetsbaar. Je vraagt de aandacht van anderen door jouw hulpeloze, bezorgde blik en je laat duidelijk merken dat je moeite hebt je leven vorm te geven. Op deze manier ontwikkel je nooit een gevoel van eigenwaarde. Het is een Arme ik leven waarin je geen ruimte geeft aan andere kanten van jezelf, die er wel degelijk zijn.
Anderen zijn altijd beter, mooier, slimmer en sneller
Je vergelijkt jezelf met mensen die iets kunnen waar jij moeite mee hebt, bijvoorbeeld makkelijk kunnen praten, gezellig zijn of het middelpunt van de aandacht zijn. Vervolgens maak je jezelf af; omdat anderen iets goed kunnen ben jij waardeloos. Je kunt jezelf ook vergelijken met mensen die mooi zijn en vervolgens concluderen dat jij niets waard bent. Door op deze destructieve manier te denken (Ik deug niet. Ik zie er niet goed uit) geef je jezelf een naar gevoel en ondermijn je daarmee je gevoel van eigenwaarde.
Ik heb niets interessants te melden
Hier speelt het minderwaardigheidsgevoel op of valse bescheidenheid. Je maakt jezelf klein en nietszeggend. Je gaat jezelf afkraken of verexcuseren in het bijzijn van anderen. Het lijkt een soort bescheidenheid maar het is een valse bescheidenheid. Als jij hier in gaat geloven, gaan anderen dit ook geloven. Je doet jezelf enorm tekort!
Ik schaam me voor mijn verlegenheid
Schaamte functioneert vaak als een kritische stem die je vertelt dat je niet goed genoeg bent. Zo kun je je schamen voor je verlegenheid, omdat je niet voldoet aan een sociale norm dat je bijvoorbeeld gezellig moet zijn. Schaamte kan zover gaan dat je jezelf en je verlegenheid afwijst. De schaamte werkt verlammend omdat je bang bent voor de reacties van de omgeving maar wat je niet beseft dat de schaamte zich voor een groot deel alleen in jouw hoofd afspeelt.
Iedereen moet mij aardig vinden
Je gaat er vanuit dat iedereen je aardig moet vinden. Dat is een onhaalbare doelstelling. Dat betekent dat je een kameleon moet zijn om bij iedereen in de smaak te kunnen vallen. Je gaat niet uit van jezelf maar je gaat uit van de mening en voorkeuren van anderen. Dit streven ga je nooit bereiken, want er zijn altijd mensen die je niet mogen of geen klik met je hebben. Daarnaast is het doodvermoeiend omdat je je moet verdiepen in de opvattingen van iedereen in je omgeving.
Ik moet voortdurend bewust zijn van mezelf
Door jouw zelfkritische houding houd je jezelf voortdurend in de gaten of je geen verkeerde dingen zegt of doet. Je gaat er vanuit dat men bij een verkeerde handeling negatief op jou zal reageren. Maar het is jouw eigen negatieve kijk op jezelf waarin je gevangen zit. Op deze manier hoop je te voorkomen fouten te maken of te gaan blozen. Helaas werkt het juist averechts. Door steeds met jezelf bezig te zijn wordt je eerder gespannen en is de kans groot dat je je onhandig gedraagt.
Ik moet zoveel mogelijk het contact met mensen vermijden
Hoeveel excuses heb je bedacht om maar niet te hoeven verschijnen op borrels, feestjes, personeelsuitjes, buurt feesten etc.? We hebben allemaal een instinctief overlevingssysteem. Dit overlevingssysteem is al jong ontstaan om je kwetsbaarheid te beschermen. Bij verlegenheid ga je eerder vluchten dan vechten. Helaas lost het jouw probleem, spanning en uiteindelijk angst voor bepaalde situaties, niet op. Als je situaties gaat vermijden, houd je de angst in stand. Door situaties te vermijden raak je nooit van je angst verlost en je doet geen positieve ervaringen op die je gevoel van zelfvertrouwen kunnen versterken.
Ik wordt toch afgewezen
Veel verlegen mensen trekken de verkeerde conclusies, vooral in situaties waar iemand jou blijkbaar niet ziet of van je wegloopt. Je voelt je gelijk afgewezen. Eigenlijk denk je: Iemand ziet me niet staan dus ik ben niets waard. Je hebt het idee dat mensen je vaak afwijzen maar dat zijn jouw interpretaties! Het is jouw gedachte waardoor je je afgewezen voelt. Je weet het niet zeker. Je gaat er vanuit dat mensen gelijk een oordeel hebben over jouw doen en laten, alsof Big Brother je voortdurend volgt en beoordeelt. Maar de grote ontluistering is dat mensen helemaal niet met jou bezig zijn!
Lees het volgende artikel over verlegenheid waarin je leert hoe je deze irreële aannames kunt neutraliseren:
Verlegenheid hoe raak ik het kwijt?
Ben je verlegen in specifieke situaties of voel je je altijd en overal verlegen?
Doe de gratis Test je verlegenheid en krijg helder hoe verlegen je bent en welke gedachten en gevoelens een rol spelen bij jouw verlegenheid.
Online Cursus Overwin je verlegenheid
Deze cursus is ontwikkeld om je in twaalf weken te helpen jouw verlegenheid te overwinnen en je te helpen om met meer plezier en ontspanning aanwezig te zijn in verschillende situaties. Elke les bestaat uit een stuk theorie om je inzicht te vergroten, zodat je jezelf beter leert begrijpen. Dat is nodig om vat te krijgen op jouw verlegenheid. Daarnaast krijg je zelfreflectie vragen, oefeningen en opdrachten om je te helpen de belemmerende en destructieve aspecten van verlegenheid los te laten, zodat je meer aanwezig kunt zijn en je meer je verlangens kunt volgen en zorg kunt dragen voor je behoeftes. De opdrachten en oefeningen zijn concreet en haalbaar zodat je in staat bent om in de praktijk te oefenen en direct het resultaat merkt. Daarnaast krijg je hulpbronnen, die ik jarenlang bij cliënten gebruik en hun effectiviteit hebben bewezen, aangeboden.
