Doe je wat anderen van je verwachten?
Ben je altijd bezig alles perfect te doen?
Heb je geen idee wat je eigen behoeftes zijn?
Waarschijnlijk voel je heel goed aan wat anderen nodig hebben en wil je ook graag alles goed doen. Dat is een geweldige kwaliteit maar als je alleen maar geeft en gefocust bent op anderen, gaat dat ten koste van je eigen wensen en behoeften. Bijvoorbeeld de behoefte om te ontspannen of de behoefte om aandacht te krijgen en gezien te worden in wie jij bent. Wanneer je hier te lang mee doorgaat, loop je het risico vervreemd te raken van jezelf en raak je op, omdat er geen goede balans is tussen geven en ontvangen. Om te kunnen stoppen met aangepast gedrag, moet je eerst begrijpen hoe dit gedrag is ontstaan en wat het je oplevert.
Hoe ontstaat perfectionistisch gedrag?
Op hele jonge leeftijd ben je nog niet in staat genuanceerd te denken, laat staan kritisch naar je ouders te kijken. Je ouders zijn almachtige goden die alles weten en kunnen. Stel dat een van de ouders vaak boos is, dan kun je niet bedenken dat de oorzaak hier wellicht op zijn werk ligt. Kleine kinderen denken dat alles met hen te maken heeft. Het kind denkt dat vader boos is, omdat het een last is of vervelend of niet goed genoeg. Wanneer dit te vaak gebeurt, wil je deze pijnlijke confrontaties voorkomen. Je veronderstelt als je lief bent, of extra je best doet, dat je dan geen last bent en dat deze vervelende situaties niet meer voorkomen. Zo ontwikkel je aangepast of perfectionistisch gedrag, met als doel vermijden van mogelijke kritiek en kwetsing. Aangepast gedrag is dus een vorm van beschermingsgedrag, want het gedrag zorgt ervoor dat je niet wordt afgewezen. Althans dat hoop je.
Aangepast gedrag leidt tot perfectionisme en faalangst
In je volwassen leven, neem je situaties waar op basis van je verleden. Daardoor is de kans groot dat je gedrag van mensen verkeerd interpreteert en dat je de verkeerde conclusies trekt. Wanneer je leidinggevende bijvoorbeeld niet duidelijk laat merken dat hij tevreden is met je werk, kun je de conclusie trekken dat je werk niet goed genoeg is. Vanuit je ervaring in het verleden doe je nog steeds extra je best om enerzijds kritiek en kwetsing te voorkomen en anderzijds om waardering, goedkeuring en bevestiging te krijgen. Je veronderstelling is dat er iets mis met jou is en dat je dat goed kunt maken door veel te geven. Perfectionisme en faalangst komen hieruit voort. Je probeert nog steeds door aangepast gedrag de bevestiging en liefde te krijgen die je als kind hebt gemist. Je leidinggevende of je collega’s moeten het gemis van je ouders goed maken en je bevestigen dat je goed bent zoals je bent. Zolang je niet bewust wordt van dit oude, onjuiste verhaal en je vervormde waarneming, zul je steeds weer opnieuw in een destructieve situatie terecht komen. Je strategie om je best te doen tot je erbij neervalt, in hoop op goedkeuring, is een doodlopende weg.
Ook al doe je zo je best, dit scenario zal niet de bevrediging en blijdschap opleveren die je gehoopt had. Hoe komt dat?
Het is een kind scenario. Het kind wil gezien worden in zijn ware aard met al zijn gevoelens of die nu leuk of niet leuk zijn; met zijn angsten, boosheid, en verdriet. Diep van binnen wil je helemaal gezien worden. Als dat niet gebeurt, gaat een deel van jou zich heel eenzaam en verdrietig voelen. De gevoelens die gezien willen worden zijn in de kindertijd ontstaan. Wanneer deze gevoelens zich aandienen voel je je klein en kwetsbaar. Dat maakt het ook moeilijk om volwassen te reageren. Alleen door jezelf waar te nemen en bewust te worden van jouw oude interpretaties en conclusies, kun je dit leren los te laten. Het vraagt een goede samenwerking tussen ratio en emoties.
Hoe kom je ervan af?
1 Jezelf beter begrijpen.
Het is belangrijk te onderzoeken welke factoren jouw gedrag hebben beïnvloed. In je gezin van herkomst is het fundament gelegd van je persoonlijkheid. Daarin spelen cultuur, opvoeding, voorbeeldgedrag en karakter van ouders, een grote rol. Je ouders reageerden op een bepaalde manier op jou en jij bent gedrag gaan ontwikkelen wat het meeste opleverde en het minste zorgde voor kwetsing. Uiteindelijk heeft dit ertoe geleid dat je een beeld van jezelf hebt ontwikkeld, bijvoorbeeld dat je vriendelijk, behulpzaam en perfect bent. Dit beeld kun je pas veranderen als je er vat op hebt gekregen.
Meld je aan voor de zelfbeeld test en krijg meer inzicht in jouw kwaliteiten, jouw conditionering en jouw uitdaging.
2 Oude denkbeelden loslaten
Nadat je meer inzicht hebt gekregen in de basishouding van je persoonlijkheid en de manier waarop je met je eigen behoeftes omgaat, ga je tijdens deze stap de weg vrij maken voor nieuwe ervaringen en een nieuw zelfbeeld. Het is belangrijk oude denkbeelden over jezelf, die niet kloppen met wie je in wezen bent, los te laten. Hiervoor moet je bereidt zijn oude zekerheden en verwachtingen los te laten. Bijvoorbeeld de zekerheid dat iedereen je aardig vindt of de hoop dat ooit iemand tegen je zegt dat je mag zijn zoals je bent.
3 Het oordeel van anderen loslaten
Als kind willen we liefde en aandacht van onze ouders. We denken als kind dat we daar pas recht op hebben als we voldoen aan hun verwachtingen en hun normen en waarden. Deze veronderstellingen zitten diep in ons verankerd. Bijvoorbeeld ‘Ik ben goed als ik aandacht en zorg heb voor anderen en ik ben slecht als ik aan mijn eigen behoeften denk’. ‘Ik ben goed als ik presteer maar ik ben slecht als ik geen zin heb en wil luieren’. Dus als ik aan mezelf denk of geen zin heb om te werken ben ik slecht en daar schaam ik me voor. Al met al zit je nog gevangen in een ouder-kind relatie. Je schaamt je omdat je denkt dat je slecht bent, niet goed genoeg of niet deugd. Wellicht gebruikten je ouders bepaalde woorden waar je nog steeds van schrikt als iemand het nu noemt. Nu zijn het je ouders niet meer maar is het je leidinggevende, collega’s of je partner. Dat je kritiek op gedrag of op een prestatie, persoonlijk maakt, heeft met dit psychologisch fenomeen te maken. Wanneer je iets gemaakt of gedaan hebt dat niet goed is, denk je dat jij niet goed bent en daar schaam je je voor. Maar deze schaamte is totaal misplaatst. Inzicht in dit fenomeen is belangrijk om andere besluiten te kunnen nemen over wat goed is voor jou.
4 Emoties ervaren als een innerlijk kompas
Emoties geven aan waar je van houdt, blij van wordt en wat je vervelend vindt. Een onzuivere emotie zorgt voor verwarring in jezelf en in relaties. Zo is faalangst een onzuivere emotie, veroorzaakt door een negatief beeld van jezelf. Namelijk het beeld dat je niet goed genoeg bent zoals je bent. Er zijn verschillende oorzaken waardoor er een onzuivere emoties ontstaat. Daarom is het belangrijk de werking van emoties te leren begrijpen.
Via het lichaam kom je in contact met emoties. Daarvoor is het belangrijk dat je de signalen van je lichaam leert waar te nemen en stil te staan bij de verschillende lichamelijke sensaties die een emotie aankondigen. Je zult ervaren dat een emotie een golfbeweging is van energie die komt en gaat. Wanneer je emoties toe kunt staan, ga je langzaamaan emoties herkennen. Wanneer je ze vervolgens erkent kun je ze gebruiken als informatiebron en energie die je aanzet om in beweging te komen. Hierdoor blijf je alert en vitaal.
5 Emoties communiceren
Wanneer je goed kunt omgaan met emoties, kun je op alle gebieden van je leven, jezelf kenbaar maken. Zowel in je sociale relaties als op het werk. Het erkennen en delen van je emoties, spelen hier een belangrijke rol in. Wanneer je je gevoelens deelt, word je gekend en kan iemand meeleven of meegenieten. Wanneer je niet deelt wat je bezighoudt en jezelf afsluit dan kan niemand een steun voor je zijn en kun je vervreemd raken van jezelf en anderen. Wanneer je niet boos kunt worden als iemand over je grenzen gaat, wordt het lastig om ontspannen met diegene samen te leven of te werken.
Je bent goed zoals je bent
Wanneer je ervaart dat je goed bent zoals je bent, dan hoef je niets meer op te houden en kun je je kwetsbaar opstellen. Je eigenwaarde is niet meer in het geding is. Wanneer je in staat bent jouw gevoeligheden met compassie tegemoet te treden, dan kun je leren om jezelf gerust te stellen of je gevoeligheden te uiten. Dat scheelt heel veel energie, onrust en angst. Als je accepteert dat je mag zijn wie je bent met al je gevoeligheden en onzekerheden en je verlangens volgt, dan kun je leven zoals jij dat graag wilt.
Wil je loskomen van jouw belemmeringen om vrijuit te kunnen leven?
Wat levert het je op?
- Een gevoel van eigenwaarde.
- Ontspanning omdat je mag zijn wie je bent
- Een levendig gevoel dat zorgt voor spontaniteit
- Zelfvertrouwen in je mogelijkheden
Heb je het idee dat je een rol speelt, dat je alleen maar geeft en niets krijgt of dat je je voortdurend aanpast aan de verwachtingen van anderen?
Wordt het niet tijd om eindelijk eens te leven vanuit jezelf?
Heb je zin om op avontuur te gaan en jezelf beter te leren kennen?
Wil je een andere richting geven aan je leven?
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Voor iedereen die bezig wil zijn met bewustwording en persoonlijke ontwikkeling.
Voor iedereen die behoefte heeft aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen.
Voor iedereen die vat wil krijgen op verschillende vormen van conditionering en loyaliteit
De opleiding is geaccrediteerd door verschillende beroepsverenigingen.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Woon je te ver weg maar wil je hier toch mee aan de slag?
Online cursus Ontspannen jezelf zijn.
Ik leer je allerlei beelden en ideeën over jezelf, die niet bijdragen aan jouw levensgeluk, los te laten. Ik biedt je een stappenplan aan waar ik al meer dan 20 jaar mee werk en wat zijn effectiviteit heeft bewezen.
Lees meer over de online cursus Ontspannen jezelf zijn