Emoties zijn universeel: ieder mens op aarde heeft ze.
Hoe je met emoties omgaat, wordt echter sterk bepaald door de cultuur waarin je opgroeit. Cultuur beïnvloedt je gedrag en zorgt ervoor dat je je aanpast aan heersende normen en waarden. Daarnaast spelen ook opvoeding en het voorbeeldgedrag van je ouders een grote rol in hoe je emoties leert hanteren.
Veel mensen hebben een strategie ontwikkeld om emoties niet te voelen. Dit kan bijvoorbeeld door ze te onderdrukken of te vermijden. Het ironische is dat gevoelens die je probeert te onderdrukken juist langer blijven hangen. Zonder dat je het doorhebt, ervaar je de hele dag door emoties en gevoelens. Als je ze probeert te negeren, blijven ze op een andere manier invloed uitoefenen.
Emoties onderdrukken werkt niet
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat emoties niet écht te onderdrukken zijn. Wanneer je je verzet tegen emoties, zoeken ze een andere uitweg in je lichaam. Hoe groter je weerstand, hoe sterker de tegendruk kan worden, wat zich kan uiten in vermoeidheid, spanning, irritatie of zelfs depressie. Stel bijvoorbeeld dat je veel spanning voelt voor een belangrijk gesprek of een presentatie. Je probeert die spanning weg te drukken, maar niets lijkt te helpen. Dit komt omdat emoties niet zomaar te beheersen of te controleren zijn.
Waarom doen we dit?
Het simpele antwoord is dat we geen pijn, spanning of andere onaangename gevoelens willen ervaren. We willen ons goed voelen, zeker van onszelf zijn en gelukkig zijn. Maar emoties horen bij het leven. Ze hebben een natuurlijke functie en zijn er om ons iets te leren.
Wil je ontdekken welke strategie jij hebt om emoties te vermijden?
Hoe werken emoties?
Veel mensen zijn bang dat ze verdrinken in hun emoties of dat ze hen overweldigen. Maar emoties hebben een natuurlijk verloop. Ze gedragen zich als een golf: ze zwellen aan en ebben vervolgens weg. Dit proces duurt vaak maar enkele seconden tot minuten. Pas wanneer je die natuurlijke beweging probeert tegen te houden, ontstaan problemen.
Het vraagt enige oefening om gevoelens zoals angst, onzekerheid, verdriet, jaloezie of boosheid te doorstaan, maar als je leert deze emoties te accepteren, zal het steeds gemakkelijker worden.
Emoties activeren gedachten
Wanneer je ergens tegenop ziet, ga je vaak meteen “wat-als” scenario’s bedenken: Wat als het misgaat? Wat als ik faal? Deze zorgen kunnen overgaan in piekeren. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je spanning ervaart voor een presentatie of bang bent voor problemen in een relatie of op het werk.
Boosheid leidt vaak tot gedachten die je willen aanzetten tot actie, zoals: Ik pik dit niet! of Ik zal die persoon eens laten weten wat ik ervan vind! Gevoelens van schuld en schaamte roepen juist zelfkritiek op: Waarom heb ik dat gedaan? Wat ben ik toch stom!
Zowel piekeren als oordelen genereren opnieuw emoties. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht waarin emoties en gedachten elkaar blijven versterken. Toch is het belangrijk om te beseffen dat jij, met je gedachten, deze cirkel zelf in stand houdt.
Emoties hebben een functie
Emoties zijn waardevolle signalen die je iets vertellen over jezelf:
- Angst waarschuwt je en beschermt je.
- Woede helpt je grenzen te stellen en kan voortkomen uit machteloosheid.
- Verdriet helpt je pijn en teleurstelling te verwerken.
- Vreugde is een energiebron.
- Compassie opent de weg naar empathie.
Daarnaast zetten emoties je aan tot actie. Angst spoort je bijvoorbeeld aan om een dreiging te vermijden, terwijl woede je motiveert om voor jezelf op te komen. Verdriet helpt je verlies te verwerken en schaamte zorgt ervoor dat je aansluiting vindt bij een groep. Emoties hebben dus een duidelijke functie.
Emoties en je lichaam
Emoties uiten zich altijd in je lichaam:
- Angst kan zich uiten in buikpijn, misselijkheid of spanning.
- Boosheid zorgt ervoor dat je adrenaline stijgt en je je opgefokt voelt.
- Schaamte kan voelen alsof het bloed uit je lichaam trekt, waardoor je je verlamd voelt.
- Verdriet komt vaak omhoog vanuit je buik en zoekt een uitweg via tranen. Als je dit tegenhoudt, kan het zich manifesteren als een brok in je keel of druk achter je ogen.
Een goede manier om emoties te leren hanteren, is door je aandacht te richten op wat je voelt in je lichaam. Vraag jezelf af: Wat voel ik precies? Waar voel ik dit in mijn lichaam? Laat de emotie haar natuurlijke verloop nemen, zonder dat je probeert in te grijpen.
Conclusie
Emoties zijn een belangrijk onderdeel van het menselijk leven. Ze geven je waardevolle informatie over jezelf, activeren je manier van denken en helpen je om actie te ondernemen. Het vermijden of onderdrukken van emoties kost veel energie en kan je uitputten, terwijl het accepteren van je emoties juist verlichting brengt.
Wat levert het op als je emoties meer toelaat in je leven?
- Meer rust in je hoofd.
- Het gevoel dat je jezelf mag zijn.
- Verbeterde relaties door meer empathie.
- Een gezonder lichaam en een beter begrip van jezelf.
Copyright: Marja Postema Emotionele Intelligentie Academie
Wil je meer leren voelen en benoemen van je emoties?
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
Een intake-, kennismakingsgesprek is gratis.
OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Voor iedereen die al even bezig is met bewustwording en persoonlijke ontwikkeling.
Voor iedereen die behoefte heeft aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen.
Voor iedereen die vat wil krijgen op verschillende vormen van conditionering.
De opleiding is geaccrediteerd door verschillende beroepsverenigingen.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Zowel de coaching als de opleiding is in Amersfoort.
