Emoties zijn universeel, ieder mens op aarde heeft emoties.
Hoe je ermee omgaat, wordt voor een groot deel bepaald door de cultuur waar je in opgroeit. De cultuur zorgt ervoor dat je je gedrag aanpast aan de overheersende normen en waarden.
Maar ook de opvoeding en het voorbeeldgedrag van je ouders hebben een grote invloed op hoe je met emoties omgaat. Daardoor hebben veel mensen een strategie ontwikkelt om niet te voelen, bijvoorbeeld door emoties te onderdrukken of te vermijden.
Gevoelens die je probeert te onderdrukken houden juist langer aan.
Helaas zijn emoties sterker dan jouw wil. Dat je emoties niet echt kunt onderdrukken is ook wetenschappelijk aangetoond. Emoties zoeken op een andere manier een weg in jouw lichaam. Hoe groter jouw verzet, des te groter zal de tegendruk zijn. Wellicht in de vorm van vermoeidheid, depressie, irritatie of spanning in je lichaam. Stel je voelt veel spanning (=angst) voor een belangrijk gesprek of een presentatie. Vervolgens wil je van deze spanning afkomen. Je wilt het van je afslaan. Je probeert het te negeren. Niets werkt. Je kunt emoties niet tegenhouden of controleren. Waarom doen we dit? Het grote antwoord is we willen geen spanning, pijn of andere onaangename gevoelens ervaren. We willen ons goed voelen, zeker van onszelf en gelukkig.
Het onderdrukken van emoties heeft schadelijke gevolgen voor je gezondheid, het beperkt je in sociale relaties en in de kwaliteit van leven. Daarnaast kan het leiden tot cynisme, vervreemding of depressie. Er zijn veel manieren om niet te hoeven voelen. Zo kun je emoties wegrationaliseren of bagatelliseren.
Wil je ontdekken welke strategie jij hebt om emoties te vermijden?
Hoe werken emoties?
Veel mensen zijn bang dat ze verdrinken in hun gevoelens of dat ze erdoor overweldigd worden, maar een emotie heeft een natuurlijk verloop. Emotie is een golfbeweging; het zwelt aan net als een golf en vervolgens laat het los. Dat kan van een paar seconden tot een paar minuten duren. Pas wanneer je deze natuurlijke beweging tegenhoudt, krijg je problemen. Het vraagt wat uithoudingsvermogen om een gevoel van angst, onzekerheid, machteloosheid, verdriet, jaloezie of boosheid uit te houden. Maar als je deze werking eenmaal in de gaten hebt zal het je geen enkele moeite meer kosten.
Emoties activeren bepaalde gedachten
Ga maar na voor jezelf wanneer je ergens tegen op ziet, ga je al snel bedenken wat als het niet goed gaat dan……. Je gaat je zorgen maken en de zorgen kunnen overgaan in piekeren. In feite is ergens tegen opzien, bijvoorbeeld spanning voor een presentatie of een gesprek. Angst.
Elke situatie die spanning = angst veroorzaakt kan je uit balans halen en leiden tot piekeren. Denk aan problemen in een relatie waardoor je bang bent dat je partner wil scheiden of problemen op het werk waardoor je denkt dat je wordt ontslagen.
Wanneer je boos bent komen er vanzelf gedachten om de boosheid om te zetten in actie; ik zal diegene wel eens de waarheid zeggen, ik pik dit niet etc. Gevoelens van boosheid leiden vaak tot oordelen over anderen en het bedenken van wraakacties.
Schuld- en schaamtegevoelens kunnen leiden tot zelfkritische gedachten; wat ben ik stom geweest, dat had ik niet moeten doen.
Zowel piekeren als oordelen genereren opnieuw emoties. Op die manier kom je in een oneindige loep terecht. Je hebt het idee dat je vastzit in emoties of dat de emoties jou gevangenhouden, maar het tegenovergestelde is waar. Jij zorgt er zelf voor dat deze emoties zich herhalen door jouw manier van denken.
Emoties hebben een functie
Emoties geven je informatie over wie je bent. Waar je blij van wordt, wat je irriteert, waar je naar verlangd, wanneer je teleurgesteld bent en waar je ongelukkig van wordt. Je leert jezelf kennen via je emoties. Zo krijg je een reëel zelfbeeld en word je bewust van je wensen en behoeften. Als je jezelf beter begrijpt dan is het ook gemakkelijker om richting te geven aan je leven.
- Angst ervaren als waarschuwing en beschermingsmechanisme
- Woede ervaren als uitingsvorm van machteloosheid en van grenzen stellen
- Verdriet ervaren als ontlader van pijn en teleurstelling
- Vreugde ervaren als energiebron
- Compassie ervaren als de weg naar empathie
Emoties zetten ons aan tot actie
(emoverre = emotie in beweging) Angst waarschuwt ons voor een dreiging, woede zet ons aan om te vechten tegen een bedreiging, verdriet helpt ons om verlies en teleurstelling te verwerken, schaamte en schuld helpt ons om geaccepteerd te worden door de groep waar we bij horen. Emoties hebben dus een functie.
Om emoties te kunnen ervaren is er een juiste verhouding nodig tussen inspanning en ontspanning.
Veel mensen leven vanuit een voortdurende overspanning.
Altijd bezig zichzelf te bewijzen, presteren, voldoen aan verwachtingen, alles onder controle houden, zaken moeilijk los kunnen laten, zorgen dat targets gehaald worden, een vol sociaal leven, kinderen opvoeden etc. Deze overspannen houding zorgt voor een samengebalde energie in je lichaam. Met name je spierspanning in de schouders, nek en rug, hebben hier onder te lijden. Bij overspanning heb je een hoge, snelle ademhaling waardoor je eerder uitgeput raakt en je ontwikkelt een hoge bloeddruk.
Dit is niet een ideale toestand waarin je emoties en gevoelens kunt ervaren, behalve dat je je onrustig en gestrest gaat voelen en snel prikkelbaar bent waardoor je vervolgens geïrriteerd raakt.
De uitdaging voor iemand met overspanning om emoties te ervaren is het belangrijk dat je tijd en ruimte neemt om te leren ontspannen, zodat je je bewust kunt worden van emoties.
Andere mensen leven vanuit een voortdurende onderspanning
Mensen met een onder-spannen houding hebben moeite om in beweging te komen, zijn vaak afwezig, reageren indirect en zijn meegaand. Ze kunnen het hebben het idee dat het geen zin heeft om zich in te spannen, omdat ze toch geen invloed hebben.
Fysiek is er weinig spierspanning en weinig energie.
Vanuit een onder-spannen toestand is er weinig gevoelsbeleving behalve gevoelens van machteloosheid en betekenisloosheid.
De uitdaging bij onderspanning is juist meer energie te krijgen door middel van lichamelijke activiteit
Emoties maken zich kenbaar in jouw lichaam
Angst verkrampt je lichaam; je krijgt buikpijn, wordt misselijk of je voelt spanning in je hele lichaam. Bij boosheid stijgt je adrenaline, je wordt heet, je voelt de spanning in je hele lichaam. Bij schaamte lijkt het alsof het bloed uit je lichaam trekt, je voelt je verlamd. Verdriet komt omhoog uit je buik en wil je via je ogen je lichaam verlaten door te huilen. Als je dit tegenhoudt voel je spanning in je keel (een brok in je keel) of achter je ogen.
Richt je aandacht op de ervaring van de emotie in je lichaam. Vraag jezelf:
Wat voel ik precies?
Waar in mijn lichaam voel ik dat?
Wordt het krachtiger, is het op zijn krachtigst of neemt het in kracht af?
Probeer er geen invloed op uit te oefenen, laat de emotie gewoon op zijn natuurlijke beloop.
Conclusie
Emoties en gevoelens maken zich dus kenbaar in je lichaam. Ze activeren ons manier van denken. Bij onaangename emoties ga je al snel op een onaangename manier denken. Pessimistisch en spanningsvol. Emoties hebben een functie en ze zetten aan tot actie, maar dat is gevaarlijk als dit voortkomt uit verkeerde aannames die je hebt.
Wat levert het op om emoties meer toe te staan in je leven?
Je zult merken dat je leven gaandeweg lichter en leuker wordt.
Je ervaart meer rust in je hoofd omdat je hoofd niet meer zo hard hoeft te werken om emoties te onderdrukken.
Je kunt eindelijk gewoon jezelf zijn en het leven nemen zoals het komt.
Je leeft vanuit zelfliefde en zelfacceptatie.
Wie zijn eigen gevoelens goed kent en accepteert, kan zich gemakkelijker verplaatsen in de emoties van anderen.
Daardoor verbetert de kwaliteit van je relaties. Door het bevorderen van je emotionele welzijn, ondersteun je jouw lichamelijke gezondheid. Tegelijkertijd leer je jezelf beter kennen en krijg je meer vat op je emoties.
Copyright: Marja Postema Emotionele Intelligentie Academie
Wil je meer leren voelen en benoemen van je emoties?
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
Een intake-, kennismakingsgesprek is gratis.
OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Voor iedereen die al even bezig is met bewustwording en persoonlijke ontwikkeling.
Voor iedereen die behoefte heeft aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen.
Voor iedereen die vat wil krijgen op verschillende vormen van conditionering.
De opleiding is geaccrediteerd door verschillende beroepsverenigingen.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Zowel de coaching als de opleiding is in Amersfoort.